Onder de Vivaldi-regering stegen de energietaksen met meer dan 100 euro

De stijging is het gevolg van de accijnsverhoging die de federale regering in april 2023 doorvoerde. De btw op energie bleef definitief op 6%, maar in de plaats kwamen hogere (bijzondere) accijnzen op elektriciteit en aardgas. Vandaag blijkt dat het voordeel van de btw-verlaging volledig teniet gedaan wordt door de accijnsverhoging. De hervorming van de energiefactuur zorgt er met andere woorden voor dat een gemiddeld gezin vandaag méér energiebelastingen betaalt dan in 2019. 

Tabel 1 geeft de evolutie weer van de verschillende componenten van de energiefactuur van een doorsnee gezin, op basis van de boordtabellen van energieregulator CREG.

• In 2019, voor de start van de Vivaldi-regering (en voor de corona- en energiecrisis), betaalde een doorsnee gezin jaarlijks 631 euro aan belastingen via haar energiefactuur. De energiebelastingen in 2019 bestonden uit 21% btw + heffingen.
• Vandaag, in 2023, zijn die energietaksen gestegen naar 733 euro. De energiebelastingen vandaag bestaan uit 6% btw + heffingen.
• Ondanks de btw-verlaging, stegen de energietaksen dus met 102 euro (een stijging van 16%).
• De duurdere energiefactuur vandaag, is met andere woorden niet enkel te wijten aan de hogere marktprijzen voor energie (+883 euro op jaarbasis, een stijging van 152%), mensen betalen vandaag daarbovenop ook nog eens meer energietaksen (+102 euro op jaarbasis, een stijging van 16%).

De PVDA wil de energiefacturen van gezinnen verlichten door de accijnsverhoging helemaal ongedaan te maken. Deze beslissing zou de energierekening voor een doorsnee gezin met 264 euro per jaar verminderen. Het zou de energietaksen ook doen dalen vergeleken met 2019. Vooral nu de winter nadert en de energieprijzen nog steeds zeer hoog liggen, is dat belangrijk. 

Tabel 2 vergelijkt de accijnzen voor een doorsnee gezin in 2019 en in 2023. 

De accijnsverhoging deed de belastinginkomsten van de staat op elektriciteit en aardgas stijgen met 351 miljoen euro. In 2019 bedroegen die inkomsten nog 2,72 miljard euro, vandaag zijn die gestegen tot 3,08 miljard euro (tabellen 3 en 4).     

Het schrappen van de accijnshervorming zou de overheid, ten opzichte van de inkomsten van referentiejaar 2019, circa 702 miljoen euro kosten. Om deze maatregel te financieren legt de PVDA de verlenging van de overwinsttaks op tafel. Die taks liep eind juni 2023 af, maar de PVDA studiedienst toonde aan dat Engie tot minstens eind 2025 overwinsten zal blijven boeken. Recent kondigde Engie nog aan dat ze haar winstprognose voor dit jaar fors optrekt en zal liggen tussen 5,1 miljard en 5,7 miljard euro.

Note : We nemen 2019 als referentiejaar zodat de impact van de coronacrisis, toen de energieprijzen sterk daalden, niet doorweegt in de resultaten. Ten opzichte van oktober 2020, toen de Vivaldi-regering aantrad, zijn de energietaksen nog meer gestegen.