PVDA reageert op pensioenboodschap minister Jambon: “Je neemt je verantwoordelijkheid niet op door de pensioenen af te breken, maar door ze te versterken.”

Drogreden 1: “Onze levensverwachting stijgt, bijna 10 jaar langer dan een halve eeuw geleden.” 

Het idee dat we allemaal langer leven en dus langer moeten werken, klopt niet.

Ja, de bevolking wordt ouder, omdat meer mensen de kans krijgen om oud te worden. Maar het fysiologische verouderingsproces is niet veranderd. Bovendien verbergt de gemiddelde levensverwachting grote ongelijkheden: wie een diploma heeft, leeft vijf tot zes jaar langer dan iemand zonder diploma.

Belangrijker nog is de gezonde levensverwachting—tot wanneer mensen in goede gezondheid leven. In België is die 63,7 jaar, net als vijftien jaar geleden. Ook hier bestaan grote ongelijkheden: wie hoger onderwijs volgde, leeft 10 tot 13,5 jaar langer in goede gezondheid dan iemand zonder diploma.

Veel mensen kunnen simpelweg niet langer werken. Hun lichaam is op een bepaald moment uitgeput.

Drogreden 2: “Als we niets doen, worden de pensioenen onbetaalbaar.”

Eerst en vooral is het belangrijk om uitgaven uit te drukken in percentage van het bbp. Het bbp stijgt namelijk elk jaar, waardoor ook de inkomsten van de sociale zekerheid en de algemene middelen stijgen. 

Volgens het meest recente rapport van de Vergrijzingscommissie geven we 11,2% van ons bbp uit aan pensioenen. In 2050 zal dat 13,3% bedragen. Vandaag geven landen als Frankrijk en Oostenrijk al meer uit dan wat wij pas in 2050 zouden uitgeven. Hoe kan dat dan onbetaalbaar zijn?

Het probleem van de financiering van onze pensioenen ligt niet bij de uitgaven. Onze werknemerspensioenen zijn de laagste van de omliggende landen, op Duitsland na.

Het probleem bevindt zich bij de inkomsten. Elk jaar verdwijnt er 16 miljard uit onze sociale zekerheid en algemene middelen door allerlei vrijstellingen, kortingen en verminderingen voor bedrijven. Dat bedrag loopt in 2029 op tot 18 miljard. Die cadeaus bedragen ongeveer 3% van ons bbp, dat is meer dan de stijging in onze pensioenuitgaven tegen 2070.

Drogreden 3: “In de jaren 90 hadden we vier werkenden per gepensioneerde, vandaag drie en in 2060 twee.”

Ja, er komen meer ouderen bij. De babyboomgeneratie overschrijdt de kaap van 65 jaar. Die groep wordt groter. Maar die vergelijking is een maat voor niets.

Wat telt is de verhouding tussen werkenden en niet-werkenden: gepensioneerden, maar ook kinderen, werklozen, zieken en vrijwillig niet-werkenden. Dat heet de economische afhankelijkheidsratio. Die verhouding wijzigt nauwelijks.

• Vandaag zijn er 11,7 miljoen inwoners in ons land waarvan 4,5 miljoen werkenden. Dat wil zeggen: 1,6 niet-werkende per werkende.
• In 2070 zullen er volgens het Planbureau 12,9 miljoen inwoners zijn waarvan 5 miljoen werkenden. Dat zijn nog altijd 1,6 niet-werkende per werkende. 
• Bovendien zullen artificiële intelligentie en andere innovaties de productiviteit van onze arbeid verder doen toenemen.

Ook hier is er dus geen probleem.

Drogreden 4: “Wij nemen onze verantwoordelijkheid omdat we vinden dat onze kinderen en kleinkinderen ook een pensioen verdienen”

Het Belgische werknemerspensioen, voor iemand met hetzelfde loon en dezelfde loopbaanlengte, ligt 415 euro lager dan in de omliggende landen. Enkel Duitsland heeft lagere pensioenen dan ons. De Arizona-regering wil de pensioenen veilig stellen door ze verder af te breken? Besparen in pensioenen is een politieke keuze, geen noodzaak. 

PVDA wil investeren in de pensioenen, niet besparen. Het gemiddeld werknemerspensioen bedraagt 1.467 euro netto, terwijl een kamer in een woonzorgcentrum al snel 2.200 euro kost. Mensen die hun hele leven lang hebben bijgedragen aan onze samenleving verdienen meer respect. 

Kim De Witte besluit: “Werknemers en hun vakbonden hebben gelijk dat ze aanstaande maandag staken. In verschillende landen konden de mensen de pensioenafbraak keren. Dat moet ons kracht en hoop geven. Onze pensioenen blijven perfect betaalbaar, als we de welvaart een beetje eerlijker verdelen.”