Waarom de PVDA de misdadige oorlog van Poetin veroordeelt in het Europees Parlement, en zich onthoudt bij de dubbelzinnige resolutie

1. De PVDA heeft in het Europees parlement een aparte stemming gevraagd over de eerste drie artikels om de misdadige oorlog van Rusland tegen Oekraïne onvoorwaardelijk en streng te kunnen veroordelen. De PVDA stemde voor deze drie artikels die aan veroordeling geen twijfel mogelijk maken :

1. veroordeelt in de krachtigste bewoordingen de illegale, niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie tegen en invasie van Oekraïne door de Russische Federatie, alsook de betrokkenheid van Wit-Rusland bij deze agressie;
2. eist dat de Russische Federatie onmiddellijk alle militaire activiteiten in Oekraïne stopzet, alle militaire en paramilitaire strijdkrachten en militaire uitrusting onvoorwaardelijk terugtrekt uit het gehele internationaal erkende grondgebied van Oekraïne, en de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne binnen zijn internationaal erkende grenzen volledig eerbiedigt;
3. onderstreept dat de militaire agressie en invasie een ernstige schending van het internationaal recht, en met name het Handvest van de Verenigde Naties, vormen, en roept de Russische Federatie ertoe op de verantwoordelijkheden van een permanent lid van de VN-veiligheidsraad inzake de handhaving van vrede en veiligheid weer op zich te nemen en haar verplichtingen uit hoofde van de Slotakte van Helsinki, het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa en het Memorandum van Boedapest weer na te komen; beschouwt de Russische inval in Oekraïne niet alleen als een aanval op een soeverein land, maar ook als een aanval op de beginselen en het mechanisme van samenwerking en veiligheid in Europa en de op regels gebaseerde internationale orde, zoals gedefinieerd in het VN-Handvest;

---

2. De PVDA juicht toe dat in de resolutie van het Europees Parlement een aantal belangrijke amendementen van The Left, waartoe de PVDA behoort, zijn goedgekeurd en opgenomen, omdat die amendementen het belang onderstrepen om zo snel mogelijk naar een staakt-het-vuren te gaan en naar een diplomatieke oplossing voor dit conflict dat de wereldvrede bedreigt. De groep van de PVDA diende met name deze amendementen in, die werden goedgekeurd:

• AM13: benadrukt dat alles in het werk moet worden gesteld om Rusland terug aan de onderhandelingstafel te krijgen; herinnert eraan dat de OVSE als regionale regeling uit hoofde van hoofdstuk VIII van het Handvest van de Verenigde Naties de organisatie bij uitstek blijft voor de vreedzame beslechting van geschillen in de regio; roept op tot het gebruik van de crisismechanismen van de VN; roept de EU, de lidstaten en de Verenigde Staten op hun diplomatieke inspanningen voort te zetten om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne;
• AM14: roept op tot een onmiddellijk en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren; eist dat de communicatiekanalen met Rusland open blijven en dat de betrokken partijen bereid zijn een dialoog te voeren en te onderhandelen totdat een staakt-het-vuren van kracht is en de oorlog voorbij is;
• AM25: onderstreept dat de sancties specifieke gevolgen kunnen hebben voor Europese huishoudens en dat zij de prijs van deze crisis niet mogen betalen; verzoekt de lidstaten daarom plannen en subsidies voor huishoudens op te stellen om te voorkomen dat de energiecrisis verergert;
• AM21: roept de EU en de lidstaten op steun te verlenen aan de anti-oorlogsbewegingen die in Rusland en Wit-Rusland protesteren tegen de invasie van Poetin in Oekraïne

---

3. De PVDA herhaalt haar bezorgdheid over een mogelijke volledige escalatie van dit conflict. Ook de resolutie geeft aan dat een kernoorlog niet langer is uitgesloten.

---

4. De PVDA vindt het hypocriet dat de amendementen die voorstellen strenge sancties te nemen tegen de bezittingen van de Russische oligarchen in Europese belastingparadijzen werden verworpen. Met name volgende drie amendementen van The Left werden verworpen door het Europees Parlement:

"herinnert er in het licht van de Paradise Papers aan dat de meeste activa van de Russische oligarchen verborgen zijn in Europese belastingparadijzen; betreurt dit gebrek aan fiscale transparantie, waardoor de EU geen sancties kan treffen die gericht zijn op de activa van oligarchen en daardoor geen echte druk op hen en op Poetin kan uitoefenen; roept de EU op haar optreden tegen Europese belastingparadijzen te intensiveren;"

"dringt aan op het opzetten van een mondiaal financieel register met informatie over vermogen, vastgoed, financiële activa en uiteindelijke eigendom van activa; dringt erop aan dat Europese belastingparadijzen volledig meewerken aan het opzetten van het wereldwijde financiële register en dat de EU sancties oplegt aan belastingparadijzen in de EU die weigeren samen te werken;"

"dringt er bij de EU op aan een nieuw soort sancties vast te stellen op basis van het wereldwijde financiële register tegen Russische personen die meer dan 10 miljoen EUR aan vastgoed en financiële activa in de EU bezitten (0,02 % van de Russische volwassen bevolking);"

---

5. Ook het amendement inzake onze bezorgdheid rond de steeds groter wordende militaire uitgaven werd verworpen. Nochtans zal het opbod inzake militarisering ten koste gaan van de sociale uitgaven van de lidstaten. Volgend amendement werd verworpen:

“uit zijn ernstige bezorgdheid over het feit dat de Russische oorlog tegen Oekraïne de wapenwedloop in Europa een nieuwe impuls heeft gegeven en tot een dramatische stijging van de militaire uitgaven heeft geleid; is gekant tegen de dramatische verhoging van de militaire uitgaven die sommige EU-lidstaten, zoals Duitsland, hebben aangekondigd; benadrukt dat militaire stabiliteit en vrede in Europa vreedzame conflictoplossing, wapenbeheersing en ontwapeningsmaatregelen vereisen;”

---

6. De PVDA is het niet eens met twee belangrijke elementen van militarisering en oorlogslogica uit de resolutie. Het zijn twee elementen die ook door de brede vredesbeweging actief worden verworpen. Het gaat met name over artikels 21 en 22 in de resolutie, en de artikels 24 en 25.

In artikel 22 worden de nieuwe militaire oefeningen van de Navo aan de oostflank van Oekraïne toegejuicht. Er staat dat de Europese Unie “is in dat opzicht ingenomen met de activering van de defensieplannen van de Navo, alsook de activering en gedeeltelijke inzet van de Navo-reactiemacht, naast de inzet van troepen van Navo-bondgenoten zoals het VK, de VS en Canada, teneinde de oostelijke flank te versterken”

In artikels 24 en 25 worden alle Europese lidstaten opgeroepen om hun oorlogsbudgetten verder te verhogen en verdere wapenleveringen aan de Oekraïne toe te laten.

--

7. De resolutie van het Europees Parlement is daarom dubbelzinnig. Onder meer via onze amendementen wordt de nadruk op diplomatieke oplossingen onderstreept. Maar tegelijkertijd gaat men mee in een verdere militaire escalatie van het conflict. Om die reden zal de PVDA zich onthouden.

--

8. De PVDA herhaalt haar bezorgdheid over de escalatie van dit conflict. Rusland zette haar kernwapens op scherp. Met bijna 6000 kernkoppen, heeft het land het grootste kernwapenarsenaal ter wereld. Wit-Rusland staat dan weer voor het eerst sinds haar onafhankelijkheid open om kernwapens op haar grondgebied toe te laten. We moeten dat risico serieus nemen, de menselijke tol van een nucleaire confrontatie zou onvoorstelbaar zijn. Daarenboven heeft België in Kleine Brogel ook Amerikaanse kernbommen op haar grondgebied, waardoor België rechtstreeks bij zo’n oorlog betrokken zou worden.

Daarom moeten we iedere verdere militaire escalatie vermijden. De recente onderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland tonen dat er nog ruimte is voor dialoog. Hoe klein die ruimte is, we moeten die met beide handen grijpen. Daarom ook, willen we onze bezorgdheid uitdrukken over het risico dat Europese landen door wapens aan Oekraïne te leveren rechtstreeks in de oorlog betrokken worden. Die bezorgdheid is er ook bij het Vlaams Vredesinstituut dat erop wijst dat hoe meer wapens er geleverd en ingezet worden, hoe groter de kans dat we het conflict gaan verlengen. Bij de VRT vroegen ook professoren internationale politiek Tom Sauer en David Criekemans zich af of er wel voldoende is nagedacht over de mogelijke consequenties.

In een logica van de-escalatie, is het onmogelijk om mee te gaan in nieuwe militaire activiteiten van de Navo dicht bij de conflictzone. Zo wordt immers het risico dat de oorlog zich verder uitbreidt, enkel groter. Dat willen we niet. Om dezelfde reden vroeg onze fractie te wachten op het einde van de oorlog vooraleer de deur naar lidmaatschap van de Europese Unie open te zetten voor Oekraïne. Ook die vraag werd verworpen.

Om verdere escalatie en het risico van een nucleaire oorlog te vermijden, hebben we dringend een debat nodig over hoe we best naar de-escalatie gaan en de collectieve veiligheid in Europa garanderen. Voor de PVDA moet er zo snel mogelijk een conferentie voor vrede, veiligheid en samenwerking in Europa samenkomen die alle partijen rond de tafel brengt, om te zorgen voor de-escalatie en een diplomatieke oplossing voor het conflict. Die onderhandelingen kunnen gebeuren op basis van de principes van de slotakte van de Helsinki-akkoorden van 1975 en van het Handvest van Parijs van 1990, na de val van de Berlijnse Muur. Dat moet uitmonden in een nieuwe, gezamenlijke veiligheidsorde voor Europa. Daarom wees onze fractie er in een amendement op dat voor stabiliteit en vrede in Europa een andere aanpak nodig is dan militair opbod, een aanpak van vreedzame conflictoplossing, wapenbeheersing en ontwapeningsmaatregelen.

Inzake sancties steunen wij de gerichte sancties die de oligarchen, het kapitalistische grootbedrijf en de financiers van de oorlog in Rusland treffen. We dienden zelf amendementen in om die hard te treffen. Die amendementen werden verworpen. Wij keren ons tegen sancties die de burgerbevolking treffen.

We zijn tevreden dat deze resolutie ondubbelzinnig de misdadige inval van Rusland in Oekraïne en de schending van het internationaal recht veroordeelt. Ook de sancties tegen de oligarchen en de oproep tot steun aan vluchtelingen steunen we volledig. Net als andere passages, met betrekking tot oorlogsmisdaden. Daarom stemden we niet tegen. Maar een resolutie van het Europees Parlement moet volgens ons, nu het risico op een volledige escalatie van het conflict tastbaar wordt, vooral dienen om iedere verdere militaire escalatie te vermijden, en daartoe actief alle beschikbare diplomatieke middelen te mobiliseren.