Vlaamse regering doet nieuwe poging om zorg te privatiseren, de PVDA zegt: “Geen commercie in de zorg”

Eind 2021 zorgde een breed en volgehouden verzet van vakbonden en de zorgsector ervoor dat het ‘privatiseringsdecreet’ eindelijk de prullenmand in belandde. Dat privatiseringsdecreet wilde commerciële investeerders toelaten in openbare zorginstellingen, zoals woonzorgcentra. “Het privatiseringsdecreet tegenhouden is een grote overwinning”, zegt Lise Vandecasteele. “Het privatiseringsdecreet zou de uitverkoop van onze publieke zorg inzetten.”

Maar de regering onderneemt nu een nieuwe poging met eenzelfde doel.

Met dit nieuwe privatiseringsdecreet gooit de Vlaamse regering het over een andere boeg. Ze versoepelt de voorwaarden om openbare woonzorgcentra te privatiseren via een ‘woonzorgvereniging’. In zo’n privaatrechterlijke woonzorgvereniging moet een OCMW één of meerdere partners aantrekken. Dat mogen op papier enkel vzw’s zijn. “Dit privatiseringsdecreet 2.0 laat openlijk geen commerciële spelers toe, in realiteit zal dat wel de uitkomst zijn”, merkt Vandecasteele op, “via de vele vzw’s die de grote commerciële spelers opzetten kan dat wel.”

Dat zegt niet alleen Lise Vandecasteele, dat is ook waar de vakbonden en onderzoekers van UGent2 expliciet voor waarschuwen. In een onderzoek besteld door de Vlaamse overheid wijzen deze onderzoekers erop dat commerciële spelers zich via allerhande constructies oneigenlijk in privaatrechtelijke verenigingen kunnen inkopen.

Uit cijfers die Vandecasteele opvroeg, blijkt bovendien dat steeds meer commerciële woonzorgcentra vermomd zijn als een vereniging zonder winstoogmerk (vzw)3. “Vandaag zijn 10% van de woonzorgcentra in Vlaanderen ingeschreven als vzw’s, maar toch in handen van winstgedreven multinationals”, zegt Vandecasteele. “De deur openzetten voor vzw’s via het nieuwe privatiseringsdecreet, houdt dus het risico in dat vermomde commerciële spelers de sleutels van onze publieke woonzorgcentra in handen krijgen.”

“Met dit privatiseringsdecreet 2.0 rolt de Vlaamse regering opnieuw de loper uit voor het Antwerpse stadsbestuur. Dat bestuur is al enkele jaren vast van plan het Zorgbedrijf Antwerpen te privatiseren, maar alle pogingen daartoe mislukten tot nu toe”, merkt Vandecasteele op. “Dit is al de tweede keer dat de Vlaamse regering net die decreten versoepelt, die ze in Antwerpen willen gebruiken om het Zorgbedrijf te privatiseren.”

De PVDA zal zich blijven verzetten tegen een commercialisering van de zorg. “Elke mogelijkheid om meer marktaandeel en hogere winstmarges te halen uit de zorg, grijpen commerciële spelers, zoals Orpea, met beide handen. Bij deze multinationals blijkt steeds weer dat het soigneren van de aandeelhouders primeert op goede zorg voor de bewoners”, reageert Vandecasteele. “In plaats van in een blinde drang de openbare zorg te willen privatiseren, is het nodig dat de regering investeert in de zorg. Er is dringend nood aan meer personeel, vaste zorgteams en kleine leefgroepen.”

1� https://docs.vlaamsparlement.be/pfile?id=1884960 punt 8 pagina 5 versoepelt de voorwaarden om publieke zorginstellingen te privatiseren via een privaatrechterlijke woonzorgvereniging

2� Aanbeveling 9 in ‘Bestuurskundig onderzoek naar de tendens tot verdere verzelfstandiging en samenwerking bij de uitvoering van de zorgtaken van de OCMW’s en de mogelijkheid om vanuit de organieke regelgeving daarin te faciliteren met behoud van de regierol van het OCMW/de gemeente’

3� https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementaire-documenten/schriftelijke-vragen/1659806