Traditionele partijen willen automatische koppeling van loon aan anciënniteit afschaffen
De traditionele partijen willen de automatische koppeling van de lonen met de anciënniteit ongedaan maken, een oude droom van de werkgevers. Dit zou een meerderheid van de werknemers in ons land, zowel bij de openbare diensten als in de privé, treffen. De PVDA is de enige partij die zonder verpinken pleit voor het behouden van een automatische loonsverhoging gekoppeld aan de leeftijd van een werknemer.
Een oude patronale eis
Al jaren proberen de werkgevers een einde te stellen aan alle automatische mechanismen voor loonsverhoging. Of het nu gaat om de indexaanpassing of het stelsel van de automatische verhoging van de lonen met de anciënniteit. Het VBO formuleerde het zo in Le Soir: “Het gevolg van die automatische koppeling aan de anciënniteit heeft tot gevolg dat op een bepaald moment de stijgende loonkosten niet meer (voldoende) overeenstemmen met de productiviteit van de werknemer. De relatief hogere kost van deze werknemers in vergelijking met het loon van jonge werknemers die hetzelfde werk doen, leidt ertoe dat de werkgever ervaren werknemers (van boven de 50) uit de arbeidsmarkt verwijdert.” Het Voka (Vlaamse werkgeversorganisatie) suggereerde in L’Echo “om de automatische hefbomen voor de lonen te vernietigen om ruimte te creëren voor het betalen van gedifferentieerde voordelen”
De werkgevers willen alle collectieve en automatische stelsels voor loonsverhoging afschaffen om dit te vervangen door systemen voor loonsverhoging “al naargelang de productiviteit”. In de meeste gevallen individueel. Door werknemers op die manier in een concurrentiepositie te zetten tegenover elkaar, maken dergelijke stelsels de solidariteit onder de werknemers kapot. Iedereen zal zijn best doen om nog wat productiever te zijn dan zijn buurman. Doel is te breken wat op de werkvloer precies de enige kracht van de arbeidsbeweging is: haar collectiviteit.
In een individuele verhouding tussen zijn of haar superieuren wordt elke loontrekkende een vogel voor de kat. Als zij één collectief vormen, kunnen de werknemers de strijd aangaan met de werkgevers. En het is die collectiviteit die de werkgevers constant onderuit proberen te halen. De overgrote meerderheid van de mensen doet zijn werk goed. Door te gaan meten wie beter werkt dan de rest van zijn collega’s, verplicht de werkgever veel energie te steken in “evaluaties”. Dat geeft aanleiding tot veel frustratie en heel wat spanningen onder de werknemers.
Zulke stelsels bieden geen enkele zekerheid. Als je individuele productiviteit daalt (omdat je je bijvoorbeeld minder goed voelt, omdat het werkritme te veel omhoog is gegaan…) dan zou je loon niet meer hetzelfde zijn terwijl de facturen in je brievenbus natuurlijk niet veranderen. Je zult nooit precies weten hoeveel je gaat verdienen.
Die stelsels zijn ook niet objectief. Want hoe gaan ze de productiviteit beoordelen? Op basis van welk criterium? De competenties bepalen waarover een bepaalde persoon beschikt, is vaak ook iets heel subjectief. Nemen we bijvoorbeeld de sociale sector of ook nog de sector van de gezondheidszorg. Hoe wil je menselijke en relationele kwaliteiten van iemand objectief gaan meten?
4 goede redenen om de automatische koppeling van de lonen aan anciënniteit te behouden
- Het is een duidelijk, transparant en gegarandeerd systeem. Door dit systeem kent iedereen met zekerheid het bedrag van zijn of haar loon naargelang zijn of haar leeftijd. Zulke verhogingen zijn automatisch. Ze hangen niet af van de bedrijfsresultaten of van jouw evaluatiegesprek. Elke werknemer kan op elk moment verifiëren of hij wel het juiste loon krijgt.
- De automatische koppeling is een collectief en solidair systeem. Op die manier heeft iedereen een gemeenschappelijk recht. Een recht dat we ook allemaal samen kunnen verdedigen. Dit stelsel is solidair omdat het geen bestraffing inhoudt voor de oudste werknemers die zich in hun jeugd misschien sterk hebben ingezet en die vandaag misschien opgescheept zitten met een manke gezondheid; door het werk dat ze vol overgave gepresteerd hebben in het begin van hun carrière.
- Deze vorm van loonsverhoging is vaak de enige mogelijke kans op loonsverhoging voor veel werknemers in kleinere bedrijven. Hun werkgevers geven geen cent meer dan waartoe ze wettelijk verplicht zijn.
- Zonder dit stelsel van automatische verhogingen kan de werkgever het loon bepalen “à la tête du client”: pure willekeur. Zoiets leidt natuurlijk tot verdeeldheid, tot frustraties en gedemotiveerde werknemers.