Stop het farma-banditisme en kraak de torenhoge prijzen voor medicijnen
Farmabedrijven die geneesmiddelen 300 keer duurder verkopen dan wat het kost om ze te produceren, maken woekerwinsten op kap van patiënten en onze sociale zekerheid. De PVDA diende vorige week een wetsvoorstel in om dwanglicenties op initiatief van de minister van volksgezondheid mogelijk te maken. Vandaag lanceert de linkse partij ook een petitie die de medicijnprijzen moet kraken.
Jean-François is 27 jaar. Hij heeft CTX, een zeldzame hersenziekte. Zonder behandeling leidt de ziekte tot dementie en verlamming, en uiteindelijk de dood. Het Italiaans farmabedrijf Leadiant heeft het monopolie voor de behandeling binnengehaald. En meteen verhoogden ze de prijs van 38 euro naar 12.500 euro per maand. Onbetaalbaar voor Jean-François en zijn ouders, dus nu zit hij al bijna twee maanden zonder medicatie. Zijn ouders zien hem opnieuw aftakelen…
Het verhaal van Jean-François en negen anderen patiënten met CTX, vandaag in de krant Het Laatste Nieuws, maakt nogmaals duidelijk hoe de farma-industrie woekerwinsten maakt op kap van patiënten en sociale zekerheid. “Wat hier gebeurt, is onaanvaardbaar,” reageert PVDA-voorzitter Peter Mertens. “Voor ons is deze case het zoveelste bewijs dat de farma-multinationals onze ziekteverzekering leegplunderen. De prijzen voor geneesmiddelen swingen de pan uit en stijgen jaar na jaar.”
Monopolie op geneesmiddelenprijzen
Farma-bedrijven kunnen gedurende enkele jaren na het op de markt brengen van een nieuw medicijn, de prijs ervan helemaal zelf bepalen. Zolang het medicijn “onder patent” is, heeft het bedrijf een monopolie op de productie, verkoop en dus de prijsbepaling. En daar maakt de industrie dus rijkelijk misbruik van. Prijsverhogingen maar 300 zoals voor het geneesmiddel tegen CTX zijn geen uitzondering. De kostprijs van peperdure medicijnen staat niet in verhouding tot de ontwikkelingskost die farmabedrijven erin geïnvesteerd hebben. Ze rekenen gewoon de hoogst mogelijk prijs aan die patiënten en de ziekteverzekering bereid zijn te betalen.
Want het medicijn tegen CTX is niet de enige peperdure pil waar we ons vandaag vragen bij kunnen stellen. Zo is er sofosbuvir dat hepatitis C kan genezen. In België kort één behandeling naar schatting tussen 45 000 en 90 000 euro, in India maken generische producenten het medicijn voor 300 euro per behandeling. Dat komt omdat de Indiase overheid producent Gilead verplicht het geneesmiddel ook generisch (door een andere firma) te laten produceren. Een dwanglicentie heet dat en het kan worden toegepast als een essentieel medicijn anders de betaalbaarheid van de ziekteverzekering in gevaar zou brengen.
De farma-industrie rooft onze sociale zekerheid leeg
Minister van Volksgezondheid De Block zegt ook dat ze in België weinig kan doen aan deze situatie, maar zij is net diegene die zulke torenhoge prijzen verder in de hand werkt. Door gebruik te maken van zogenaamde artikel 81-contracten met een afspraak tussen het kabinet en de industrie, wordt een geheime prijs voor “innovatieve” medicijnen vastgelegd en de terugbetaling verzekerd. Vorig jaar zou het kabinet ongeveer 1 miljard hebben uitgegeven aan zulke medicijnen, waaronder ook het sofosbuvir tegen hepatitis C. En elk jaar stijgt dat bedrag.
De farma-industrie rooft zo jaar na jaar meer geld weg uit onze sociale zekerheid, terwijl verpleegkundigen op hun tandvlees zitten, psychologische hulp quasi niet wordt terugbetaald, patiënten meer moeten betalen voor noodzakelijke medicatie zoals antibiotica, de wijkgezondheidscentra de broeksriem moeten aanhalen… Jaar naar jaar maken farmareuzen als Novartis (8,6 miljard dollar), Pfizer (12,3 miljard dollar) en Gilead (13,5 miljard dollar) miljarden winsten op kap van patiënten en onze sociale zekerheid.
De PVDA eist de toepassing van dwanglicenties
De PVDA wil dit farmabanditisme een halt toeroepen en diende daarom in het federaal parlement een wetsvoorstel in om dwanglicenties toe te passen. “Met ons voorstel kan de minister van volksgezondheid het monopolie van een bedrijf op een geneesmiddel doorbreken. Als de volksgezondheid in gevaar is, maar ook als een farmaceutisch bedrijf buitensporige prijzen vraagt, zoals hier het geval is,” legt Peter Mertens uit. “Wij roepen zo de plundering van onze ziekteverzekering een halt toe.”
Het toonaangevende medisch vaktijdschrift The Lancet schreef onlangs: “Als het vrije ondernemingsbeleid botst met de vrijheid op leven, welke vrijheid zullen we dan moeten inperken? De functie van dwanglicenties is een wettelijke kwestie, maar de toepassing ervan vereist politieke wil.”
Kraak de prijs van medicamenten, teken de petitie!
Om de druk om minister van volksgezondheid De Block op te voeren, lanceert de PVDA ook een petitie voor goedkopere medicijnen. Voor de toepassing van dwanglicenties om bedrijven te verplichten hun prijzen te laten zakken en voor het kiwimodel om wie openbare aanbestedingen ook geneesmiddelen uit patent goedkoper te maken.
Deze twee maatregelen leveren 1,25 miljard op voor de sociale zekerheid. Dat geld kunnen we investeren in de terugbetaling van psychologische begeleiding, gezondheidspreventie en wetenschappelijk onderzoek.