Regering wil strafrecht aanpassen om sociale bewegingen het zwijgen op te leggen

Dinsdag 5 december buigt de Kamercommissie Justitie zich over de voorgestelde hervorming van Boek II van het Strafwetboek. Deze lijvige tekst bevat onder andere twee nieuwe misdrijven: kwaadwillige aantasting van het overheidsgezag en verheerlijking van terrorisme. Na het negatieve advies van het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM) over de tekst. Wij roepen de regering op om niet opnieuw dezelfde fouten te maken als bij de wet op het betogingsverbod.

“Met kwaadwillige aantasting van het overheidsgezag komt het misdrijf majesteitsschennis opnieuw in het strafrecht”, zegt onze volksvertegenwoordiger Gaby Colebunders. 

“Iedereen die oproept tot ongehoorzaamheid aan een wet of die het gezag van de instellingen ondermijnt, kan worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar. Het gaat er hier niet om oproepen tot geweld aan te pakken, want daar hebben we namelijk al wetgeving voor. Deze nieuwe wet is erg breed en kan worden toegepast op allerlei acties van sociale bewegingen, waaronder burgerlijke ongehoorzaamheid. Onlangs werden Greenpeace-activisten door een rechtbank veroordeeld voor een vreedzame klimaatactie in de haven van Zeebrugge. Met deze tekst kunnen ze nu veroordeeld worden vanaf het moment dat ze een soortgelijke actie voorbereiden, bijvoorbeeld wanneer ze hiervoor op sociale media mobiliseren. Dat is totaal niet proportioneel.”

Een andere problematische bepaling, zo vinden de linkse partij en het FIRM, is het misdrijf van verheerlijking van terrorisme. 

“Op dit moment is het aanzetten tot haat of discriminatie of deelname aan een terroristische groep al strafbaar - en terecht. Dit nieuwe delict is zeer breed. Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens is terecht bezorgd: kan steun voor de Palestijnse zaak worden beschouwd als verheerlijking van terrorisme?”, vraagt Gaby zich af. In Frankrijk bestaat namelijk een soortgelijke wet.

“In Frankrijk wordt 85% van de terroristische feiten vervolgd als ‘verheerlijking’. In de praktijk zien we dat kinderen tussen de 10 en 15 jaar er ondervraagd worden door de politie. Maar heeft dit geleid tot minder terrorisme in Frankrijk? De rampzalige toestand van justitie in België lag aan de basis van de recente aanslag in Brussel. We moeten onze middelen richten op mensen die een echt gevaar vormen, en niet de vrijheden van iedereen inperken.”

“In beide gevallen hebben we te maken met een nieuwe bedreiging van onze democratische rechten. We hebben de indruk dat er een poging wordt gedaan om acties te belemmeren, of die nu om sociale vraagstukken, vrede of het klimaat draaien”, aldus Gaby. 

“Dinsdag zullen we een verzoek indienen voor hoorzittingen met de vakbonden, het middenveld en de academische wereld om dit wetsontwerp te bespreken. Elk wetsontwerp dat onze democratische vrijheden kan inperken, moet grondig worden besproken.”

“We roepen de meerderheid op om niet dezelfde fout te maken als met het wetsontwerp om een betogingsverbod in het strafwetboek op te nemen”, besluit Gaby. “Destijds wees de Vivaldi-regering ons verzoek af om de vakbonden en het middenveld te horen. Pas toen de middenveldorganisaties de straat op gingen, werd er naar ze geluisterd en werd het wetsontwerp ingetrokken.”