Raoul Hedebouw: “Laten we de eenheid en de strijd van de werkende klasse versterken tegenover krachten die ons willen verdelen”

Beste vrienden, beste kameraden,

Allereerst wil ik jullie van harte danken voor het vertrouwen dat jullie stellen in het nieuw verkozen team. Deze score toont dat er in onze partij een grote eensgezindheid is om onze doelstellingen voor een radicale verandering van de samenleving te verwezenlijken. Als nieuwe voorzitter zal ik vooral het gezicht zijn van een sterke en verenigde ploeg. Eén vinger kun je breken, maar vijf vingers maken samen een vuist. Bij ons is er geen postjesstrijd, maar klassenstrijd.

Ik wil mijn eerste toespraak als voorzitter niet beginnen zonder een warm eerbetoon aan onze uittredende voorzitter Peter Mertens. Bedankt dat je onze partij een nieuwe richting hebt gegeven. Bedankt dat je je talent in dienst stelt van de Belgische werkende klasse. En vooral: bedankt dat je als algemeen secretaris blijft deel uitmaken van onze ploeg.

Een rijk democratisch proces

Ons congres is het hoogtepunt van een breed democratisch proces dat meer dan een jaar duurde. 883 afgevaardigden werden verkozen in meer dan 400 basisgroepen. In het hele land hielden we 83 commissies, die 564 bladzijden aan verslagen opleverden. Daarnaast waren er 1.368 bladzijden met suggesties, kritieken en amendementen. Een ongelooflijke rijkdom.

Zeg eens, welke andere partij in België kan zeggen dat haar achterban zo bij de uitwerking van haar fundamentele oriëntaties is betrokken? In andere partijen krijgen de afgevaardigden een tekst van 400 bladzijden van de studiedienst voorgeschoteld die ze binnen een paar uur moeten goedkeuren. Wij bouwen aan een echte democratie, een actieve democratie waarbij elke afgevaardigde betrokken is. Ongeacht het niveau van verantwoordelijkheid of opleiding. Namens de partijleiding wil ik alle afgevaardigden danken voor jullie inzet voor dit congres.

Covid, de vierde golf van het mislukte beleid

Kameraden, de vierde coronagolf die we nu meemaken, toont eens te meer alle tekortkomingen van het kapitalistische systeem in de aanpak van de pandemie, hier en elders in de wereld.

Door de jacht op kortetermijnwinst en de zogenaamde rentabiliteit van de openbare diensten bestaat er in ons land geen preventiecultuur. Onze regering voert alleen maar een aan-uit-beleid: aan - uit, lockdown - geen lockdown ... Alle preventieve structuren om deze epidemie te kunnen beheersen, worden systematisch ontmanteld zodra de curves weer dalen. Contactopsporing, tests en eerstelijnsgezondheidszorg worden in de aanpak van de epidemie stiefmoederlijk behandeld.

Vaccinaties en het Covid Safe Ticket zouden alles oplossen, zeiden ze. Ze beloofden ons “het rijk van de vrijheid”, maar dat was een leugen. Experts hadden nochtans gewaarschuwd dat het vaccin geen wondermiddel was. Met onze groepspraktijken van Geneeskunde voor het Volk op het terrein zien wij dat de sleutel bij het preventiewerk van de eerstelijnszorg ligt. Toch deed de regering koppig haar zin en zette ze alles in op vaccinatie. Met als gevolg dat we weer in een crisis zitten.

Vanaf het begin was het duidelijk dat deze crisis het lot van de hele mensheid bepaalt. Zolang de hele planeet niet beschermd is, is niemand veilig. Daarom is de beslissing van de grote farmaceutische multinationals om de patenten niet met alle volkeren ter wereld te delen, misdadig. Alleen hun winsten tellen. Toppunt van cynisme: toen de nieuwste variant ontdekt werd, schoot de aandelenkoers van Pfizer de hoogte in. Aan de ene kant is er voor de gewone mensen ellende en ziekte. Aan de andere kant juicht een handvol aandeelhouders om de stijgende beurskoers. Dat is kapitalisme.

Vorige week was er een vergadering van de Wereldhandelsorganisatie gepland. Men zou er spreken over de opheffing van patenten, iets waarvoor de Europese Unie, en onze regering in het bijzonder, vol op de rem gaan staan. Uiteindelijk werd die vergadering gewoon geannuleerd. Dat is onaanvaardbaar. We vragen om de patenten nú op te heffen.

Kameraden, die rampzalige aanpak van de pandemie heeft geleid tot een groeiende polarisatie onder de bevolking. Gevaccineerden tegen niet-gevaccineerden. Voor het CST, tegen het CST. Jong tegen oud. Vlamingen tegen Walen. Zorgpersoneel tegen andere beroepsgroepen. Immigranten tegen niet-immigranten ... Door de schuld bij de burgers te leggen, verbergen de regeringen hun eigen verantwoordelijkheid. Ze spelen verdeel-en-heers. Hierop moeten we antwoorden met eenheid. Eenheid en dialoog binnen onze klasse – de klasse van de werkende mensen – om sterker te staan en om de echte schuldigen van deze crisis aan te wijzen.

Wij zijn één, nous sommes un, we are one

Verdeel-en-heers, dat is het doel van bepaalde partijen. De separatisten maken zich op om in 2024 ons land te splitsen. Er is een scenario waarbij de N-VA een akkoord wil sluiten met de PS om nog meer bevoegdheden op te splitsen en de eenheid van het land helemaal uit te hollen. In dat scenario zouden op Vlaams niveau N-VA en Vooruit samen een regering vormen.

Tegelijkertijd zijn ook de fascisten van het Vlaams Belang op oorlogspad. Naar het model van Trump hebben ze het nu al over “gestolen verkiezingen” als ze niet in de regering zouden zitten. Met oproepen om in opstand te komen, ook op straat.

Het project van de separatisten is het project van het grootkapitaal. Het wordt aangedreven door Voka, de lobby van de Vlaamse bedrijven, dat de sociale zekerheid wil splitsen, de vakbonden wil verdelen, de pensioenen en de ziekte-uitkeringen wil aanvallen, enz. Vandaag al willen ze de jacht op zieke werknemers openen door zich te ontdoen van de tegenmacht van de ziekenfondsen. Hun droom is een autoritair Vlaanderen op maat van de werkgevers met minder sociale rechten voor de werkende mensen.

We gaan het niet laten gebeuren dat dit scenario zich voltrekt, kameraden. Het is niet voor niets dat we dit congres het Eenheidscongres noemen, en dat we de ‘We Are One’-campagne lanceerden. En het goede nieuws is dat er hoop is. Zowel in het noorden, het centrum als het zuiden van België zijn de mensen voor de eenheid van het land. Oók in Vlaanderen. Ondanks meer dan dertig jaar nationalistische propaganda wil de meerderheid van de Vlamingen nog steeds “meer België“, en niet meer verdeeldheid.

Dat bleek al uit de enorme golf van solidariteit met de slachtoffers van de overstromingen in de Vesdervallei. De mensen beseffen hoe absurd het is om negen ministers van Volksgezondheid of vier ministers van Klimaat te hebben in een klein land als het onze. Wat we nodig hebben, is herfederaliseren. Als er vandaag in België al verdeeldheid is, dan is dat tussen de bevolking enerzijds en de politici in de Wetstraat anderzijds.

We moeten resoluut het “wij” opnieuw vooropstellen. Het wij van de werkende klasse. Vandaag zien we in Europa dat extreemrechts de kop opsteekt om de werkende mensen nog meer te verdelen. Vlaams Belang en Schild & Vrienden in België. Zemmour, Le Pen, Baudet, Salvini, Vox of AfD elders in Europa. Net als in de jaren 1930 laat een deel van de economische elite zich verleiden tot de fascistische optie om het volk te verdelen en te onderdrukken.

De strijd tegen de toenemende fascisering is een van de oriëntaties van ons congres. Racisme, seksisme, nationalisme, anticommunisme of de afwijzing van de wetenschap zijn allemaal opstapjes naar die fascisering. Wij stellen daar tegenover de eenheid en de strijd van de werkende klasse. Wij stellen daar tegenover de dynamiek en het verlangen van de jeugd naar verandering. Want ook al zijn er verschillen, we hebben met z'n allen gemeen dat wij samen, dag na dag, deze samenleving vorm geven. We bouwen ze op op onze werkplek, en we schrijven de sociale geschiedenis in onze strijd. Wij behoren tot dezelfde klasse: de werkende klasse.

De fierheid van de klasse die de samenleving doet draaien

De vakbonden roepen op om actie te voeren voor onze koopkracht en voor de vakbondsrechten. Kameraden, koopkracht en vakbondsvrijheid zijn twee zijden van dezelfde medaille: die van de klassenstrijd. Dit jaar nam ze de vorm aan van strijd voor de lonen. Met werknemers die hun deel van de koek opeisten. Ze zeiden: “Wij zijn essentieel. Wij hebben de economie draaiende gehouden, maar de aandeelhouders streken de winst op. Dat kan niet.” Die transfer van onze arbeid naar het kapitaal moet stoppen.

In die strijd is de overheid, die zogezegd het algemeen belang verzekert, in feite een trouwe dienaar van de belangen van het kapitaal. Ze legt een maximale loonsverhoging van 0,4% op. De vakbonden verzetten zich terecht tegen de loonwet van 1996, die onze lonen blokkeert. De werkende klasse heeft terecht – waar de krachtsverhoudingen dat toelieten – dat keurslijf doorbroken om meer loonsverhoging af te dwingen dan die miserabele 0,4%.

De georganiseerde werkende klasse in de bedrijven is de motor van het sociale verzet. De trots van deze klasse zet de toon in het verzet tegen het kapitalisme. De trots van een klasse die zich ervan bewust is dat zonder haar de maatschappij niet zou draaien. De trots van Rachel en Sylvie, de trots van Mike en Amke, de trots van Jamila en Régine, of de trots van Guy die we eerder hoorden.

Want het zijn niet de aandeelhouders die de fabrieken draaiende houden, de treinen laten rijden, de hotelkamers schoonmaken of de mensen verzorgen. Het zijn de arbeiders, de bedienden en de mensen die in de openbare diensten werken. Daarom willen wij, zoals onze kameraad Nadia eerder uitlegde, de werkende mensen een centrale plaats geven in onze partij. Met andere woorden: wij zijn de partij van de arbeid, maar ook de partij van de werkende mensen. En dat moeten we ook doortrekken naar onze leidende organen. Zoals Karl Marx zei: “De emancipatie van de werkende klasse zal het werk zijn van de werkende mensen zelf.”

In de samenleving zijn er veel obstakels voor de toegang van werkende mensen tot leidende organen. Vraag onze arbeiders-volksvertegenwoordigers maar eens hoe zij in het parlement dagelijks ervaren hoe er op hun klasse wordt neergekeken. Omdat we het hebben over realiteiten die traditionele politici niet willen horen of niet willen begrijpen. Omdat we de taal van het volk spreken, de taal die gesproken wordt in de bedrijven en op café. Wij passen ons taalgebruik niet aan aan dat van de elite. Ze hebben ons onze woorden afgenomen. Met trots eisen we onze woorden weer op.

De gas- en elektriciteitsprijzen rijzen de pan uit en zijn voor veel mensen onhoudbaar. En wat doet de regering? Weinig of niets. Waarom? Waarschijnlijk merken ze met hun riante inkomens zelf niets van die prijsstijgingen. Maar ook – en vooral – omdat de echte macht niet bij de regering ligt, maar bij de raad van bestuur van Electrabel en die andere energiereuzen. Ministers stellen zich ten dienste van hen.

Al maanden horen we de vraag of we moeten stoppen met kernenergie of niet. Moeten er gascentrales komen of niet. Maar of het nu gaat om kernenergie of gas, wie wint er sowieso de jackpot, denken jullie? Engie-Electrabel natuurlijk. Terwijl we volop zouden moeten investeren in groene en veilige energie, zijn het de aandeelhouders van Electrabel die het geld opstrijken.

Dus beste heren en dames politici, we moeten niet van energieleverancier veranderen, we moeten van economisch systeem veranderen.

Plaats voor de jeugd

Verander het systeem. Die slogan horen we ook steeds vaker onder de jongeren. Dat zagen we op de voorbije klimaattop in Glasgow, waar de jongeren massaal op straat kwamen.

Wat zeggen deze jongeren vandaag? Ze zeggen dat ze genoeg hebben van het huidige systeem waarin alleen de winst telt, waarin de twee bronnen van rijkdom – de menselijke arbeid en de natuur – worden vernietigd. Het laagje groen vernis dat onze ministers in Glasgow op hun beleid trachten te leggen, daar trapt niemand nog in.

En terecht. De strijd voor het klimaat is een essentiële strijd voor de 21ste eeuw. Het is een strijd die we niet kunnen winnen als het groene kapitalisme niet in vraag wordt gesteld. Maar laten we duidelijk zijn, beste vrienden en kameraden, we moeten ook strijden tegen het klimaatelitarisme, dat straffen uitdeelt, koolstoftaksen oplegt en met een moraliserend vingertje wijst naar de werkende klasse en de volkeren van het Zuiden.

We kunnen deze strijd alleen winnen met de jeugd. Jongeren hebben een ongelooflijk potentieel van revolutionaire energie. Dat zagen we hier daarnet al op dit podium. Zij zijn het die de wereld van morgen zullen bouwen.

Met dit congres willen we de jeugd een centrale plaats geven. We willen de jongeren van de werkende klasse, de studenten, de jongeren die zich inzetten voor het klimaat, tegen racisme, tegen seksisme en tegen extreemrechts, voor ons winnen. Kortom, iedereen die wil bouwen aan een andere wereld. Laat ze hun plaats vinden in onze partij en in onze jongerenorganisaties RedFox, Comac en de Pioniers.

Bouwen aan een andere wereld, het socialisme 2.0

Wij, marxisten, willen een andere wereld. In ons socialisme 2.0 hanteren we een ander kader dan het huidige kapitalistische kader. De economie zal draaien om te voldoen aan de behoeften van de mensen, en niet voor de winst.

Onder het socialisme 2.0 zullen onze wetenschappers onderzoek kunnen verrichten voor het welzijn van de mensen en niet om de raden van bestuur van een handvol multinationals te plezieren. Onder het socialisme 2.0 zullen de werkende mensen zelf de maatschappij kunnen leiden door zelf het stuur in handen te nemen. Er kan ook echte ecologische planning tot stand worden gebracht, gebaseerd op de behoeften van de mensen, maar ook op de draagkracht van de natuur. Op internationaal niveau zullen wij de hand reiken aan alle volkeren van de wereld. We zullen de formule voor het coronavaccin met hen delen. We zullen een einde maken aan alle militaire interventies en aan de inmenging in hun binnenlandse aangelegenheden.

Beste vrienden, beste kameraden.

We hebben op dit moment te kampen met een economische crisis en een pandemie. Er rust een zware verantwoordelijkheid op onze schouders. We moeten een nieuwe wereld bouwen. Veel progressieven in België en in de rest van de wereld kijken naar dit kleine landje met een marxistische partij die levendiger is dan ooit.

Het magazine The Economist – dat toch niet verdacht kan worden van communistische sympathieën – schreef onlangs: “In 1869 beschreef Karl Marx België als ‘een knus paradijsje van de landeigenaar, de kapitalist en de priester’. In 2021 biedt België de beste hoop in de Europese Unie voor de ideologie die zijn naam draagt”.1

Laten we de uitdagingen aangaan en de verwachtingen inlossen. Laten we de partij versterken, laten we de werkende klasse versterken en laten we onze eenheid in België en in de wereld versterken.

We zetten door!

1 https://www.economist.com/europe/2021/11/18/last-of-the-commies