Raoul Hedebouw: “Laat ons van 2022 een jaar van verzet maken”

2022 wordt een jaar van verzet. We gaan strijden om 2022 beter te maken. Beter dan 2021, dat een heel moeilijk jaar was. En beter ook dan de voorbije weken, met de omikron-golf die ons land overspoelt.

Wij, de werkende klasse, de jongeren, de mensen op het terrein, de PVDA … wij zullen alles geven om 2022 anders te maken.

Beste vrienden, beste kameraden, ik wens jullie het allerbeste voor 2022.

Sinds enkele maanden beleven we een echte crisis in de crisis. Ik heb het over de buitensporige energiefacturen. De rekeningen die in de bus vallen, jagen ons de daver op het lijf. 

Ik kreeg een berichtje van Anna: “Raoul, ik ben zo bang om niet meer rond te komen, dat ik de verwarming enkel opzet in de week dat mijn kinderen bij mij zijn.” Christian schrijft: “Ik hoor van collega’s dat ze hun verwarming thuis een paar graden lager zetten. Sommigen zetten ze niet hoger dan 15 graden.” Joke werkt in de sector van de dienstencheques en heeft een laag loon. Ook zij kan de eindjes soms met moeite aan elkaar knopen. Om te besparen verwarmt ze enkel nog de benedenverdieping.

Dat kan zo niet verder.

Wij zeggen daarom “Basta!” tegen deze regering die niet in staat is om ons uit deze crisis te halen. Ze moet nú handelen om de factuur van de mensen te verlichten. Daarom zeggen wij: verlaag nu ein-de-lijk de btw op energie naar 6%. Een maatregel waar wij al jaren actie voor voeren, want energie is geen luxeproduct.

Van de rechtse partijen hoeven we geen steun te verwachten. Zij toeteren overal wel rond dat ze tegen belastingen zijn, maar wie verhoogde in 2015 de btw op gas en elektriciteit? Juist, N-VA en Open Vld. 

Maar ook de linkse traditionele partijen vegen een btw-verlaging van tafel. Groen meent dat een lagere btw de mensen ertoe gaat aanzetten om energie te verspillen. Alsof de mensen in de winter hun ramen wijd gaan open zetten als de btw verlaagt. Je moet toch echt al in een bubbel leven om zoiets te denken. 

En Vooruit en PS? Voor hen was de verlaging van de btw op energie zogezegd een breekpunt bij de regeringsonderhandelingen. Wel, dat was een leugen. Toen wij met de PVDA in het parlement een amendement indienden om de wet te veranderen en de btw te verlagen, stemden de sociaaldemocraten tegen! Ik hoor Vooruit-voorzitter Conner Rousseau praten over draagvlak. Wel, de PVDA verzamelde 300.000 handtekeningen voor een verlaging van de btw. En we zullen doorgaan met die strijd tot de regering plooit. 

En dat ze niet afkomen met hun riedeltje dat er geen geld zou zijn. Onze studiedienst berekende dat Engie-Electrabel liefst 2,6 miljard euro woekerwinsten boekt, juist dankzij deze crisis. Een energiemultinational die slapend rijk wordt terwijl gezinnen zich blauw betalen, dat krijg je toch niet uitgelegd? Gebruik die winsten om de btw-verlaging voor de gezinnen te betalen.

Deze crisis toont aan hoe het kapitalistische systeem compleet faalt. Dit is wat je krijgt als je de energiesector liberaliseert. De grote bedrijven eten de kleintjes op, en vervolgens eten de mastodonten de groten op. Tussen 1997 en 2007 waren er in de energiesector maar liefst 247 grote fusies en overnames. Engie nam in de afgelopen vijf jaar alleen al achttien bedrijven over. Engie heeft meer macht dan onze vier ministers van Energie samen. 

Een handvol multinationals hebben de controle over onze verlichting, onze verwarming en onze huishoudtoestellen. Zij bepalen hoe energie geproduceerd wordt, hoe ze verdeeld wordt en hoeveel ze kost. Gas en elektriciteit zijn voor hen geen basisgoederen. Voor hen is het koopwaar, waarmee ze enorm veel winst kunnen maken. Als we de vrije markt z’n gang laten gaan, dan zullen de energieprijzen nog tot 2025 zo extreem hoog blijven. 

Mensen wordt aangeraden om van energieleverancier te veranderen als ze minder willen betalen. Ik zeg u: we moeten niet van energieleverancier veranderen, we moeten het hele systeem veranderen. Wij willen een publieke energiesector, die in handen is van de samenleving, die onder democratische controle van de bevolking staat en waarin consumenten en werknemers inspraak hebben. Alleen op die manier kunnen we de chaos van de vrije markt stoppen en zorgen voor duurzame en goedkope energie voor iedereen.

We moeten opstaan tegen de energiereuzen. En door de druk van het volk kunnen we hen doen plooien. Dat is de enige manier.

Beste kameraden,

Alles wordt duurder. Energie, levensmiddelen, brandstof…. Maar onze lonen volgen niet. Nochtans zijn hogere lonen noodzakelijk om de stijgende kosten van ons levensonderhoud te kunnen opvangen.

In 2021 voerden werkende mensen uit het hele land actie voor hun koopkracht. In heel wat bedrijven slaagden ze erin om door strijd meer binnen te halen dan de maximale loonsverhoging van 0,4% die de regering oplegde. In december haalde het personeel van BASF Antwerpen een loonsverhoging van 3% binnen voor de periode 2021-2022. In de fabriek waar Voka-voorzitter Wouter De Geest CEO was en nog steeds in de raad van bestuur zetelt, laten de werknemers duidelijk niet over zich heen lopen.

Een paar maanden geleden wilde de baas van ArcelorMittal Gent de personeelsleden van de fabriek bedanken voor hun inzet tijdens de coronaperiode. Hij bood hen … een pak friet of een hamburger aan. Tegelijk keerde hij 100 miljoen euro uit aan de aandeelhouders. De werknemers waren woedend. “Dat is ons uitlachen in ons gezicht”, zeiden ze. Ze gingen in staking en haalden uiteindelijk twee keer zoveel loonsverhoging binnen als de regering wilde toestaan.

Nancy, een huishoudhulp uit de regio Charleroi, vertelde me: “Bij ons liggen de loononderhandelingen stil. De werkgevers willen ons niet eens fatsoenlijk vergoeden voor de kilometers die we afleggen om bij onze klanten te komen. En dat terwijl de brandstofprijzen de pan uitswingen. Maar we geven niet op. We blijven druk zetten om te krijgen waar we recht op hebben.”

Petje af voor alle vakbondsafgevaardigden die elke dag strijden voor betere werkomstandigheden en hogere lonen. Ze doen dat in vaak moeilijke omstandigheden, tegenover een patronaat en een regering die samenspannen tegen hen.

Tegen Nancy zeg ik: de PVDA zal aan je zijde blijven staan. Net zoals we aan de zijde blijven staan van alle huishoudhulpen, van de werknemers van BASF en ArcelorMittal, van de mensen in de chemie, de metaalindustrie, de distributie, de logistiek, de schoonmaak, de gezondheidszorg, de huisvuilophaling, de transportsector ... van al diegenen die de rijkdom van onze samenleving creëren.

Genoeg is genoeg. Strijden voor onze lonen betekent een deel van de koek opeisen, de koek die – vaak in moeilijke omstandigheden – door de werkende klasse is gemaakt. Het is zeggen: ‘Nee, het is niet normaal dat de aandeelhouders, die zelf niets hebben gedaan, zoveel in hun zak kunnen steken.’ Zes miljard euro die de werknemers van het land hebben gegenereerd, is vorig jaar in de vorm van dividenden aan de aandeelhouders uitgekeerd. Met medeplichtigheid van de regering. Op 1 mei vorig jaar zei PS-voorzitter Paul Magnette nochtans dat de werkgevers eindelijk zouden moeten betalen, anders zouden de dividenden worden bevroren. En wat gebeurde er? De loonnormwet werd strikt toegepast en de dividenden werden gewoon uitgekeerd.

Daarom: teken en ondersteun de petitie van het gemeenschappelijk vakbondsfront. Die eist een herziening van de loonblokkeringswet van 1996. Een wet die de traditionele partijen met medeplichtigheid van het Vlaams Belang hebben ingevoerd. Laten we de werkende mensen de vrijheid teruggeven om echte loonsverhogingen te verkrijgen.

Vrienden, we zullen er samen alles aan doen om te maken dat 2022 het laatste jaar van de loonnormwet wordt.

We moeten een tegenmacht opbouwen. Want het patronaat is in het offensief. De werkgevers willen de pandemie gebruiken om de “shock-strategie” toe te passen: de crisis aangrijpen om een antisociale agenda op te leggen. Op die manier willen ze meer flexibiliteit opleggen, de bruggepensioneerden weer aan het werk zetten, meer overuren laten presteren ... Dat verlanglijstje van de werkgevers zal noch de gezondheidscrisis, noch de economische crisis oplossen. Integendeel, dat soort maatregelen zullen de mensen nog zieker maken!

Beste vrienden,

Twee jaar. Al twee jaar ondergaan we de catastrofale aanpak van de gezondheidscrisis, met regeringen die chaos veroorzaken. De ministers veranderen van gedacht zoals ze van hemd veranderen. Ze sluiten hele sectoren met een lockdown hier, een lockdown daar. Hoe kunnen ze zo onbekwaam zijn?

De ministers hebben uitsluitend ingezet op het vaccin en beloofden ons “het rijk van de vrijheid”. Alle andere middelen om het virus in te dammen, negeerde ze.

Nochtans hebben we hen gewaarschuwd: het vaccin is geen wondermiddel, er zullen varianten opduiken ... Maar ze dreven hun zin door.

Erger nog, ondanks ons verzet hebben ze de antidemocratische pandemiewet aangenomen. Daarmee ondermijnden ze het weinige dat van de parlementaire macht in dit land nog overbleef. Alle macht is nu geconcentreerd in handen van een regering die niet in staat is ons uit deze pandemie te leiden.

Nochtans hebben we alternatieven voorgesteld.

Maak bijvoorbeeld zelftests gratis. Dat is toch het minste wat we kunnen doen als ministers aanbevelen om die overal in te zetten, ook op scholen. Een minister die 11.000 euro per maand verdient, kan zonder problemen tientallen zelftests kopen voor 3,50 euro per stuk, maar voor een groot deel van de werkende klasse ligt dat anders.

En wat was het antwoord van federaal minister van Volksgezondheid Vandenbroucke? “Het is niet aan mij om dit te betalen, maar aan de gewesten.” En wat zeiden de ministers van de gewesten? “Het is niet aan ons om dit te betalen, maar aan de federale overheid.” Wanneer stoppen ze nu eens met ons zo voor de gek te houden?

In plaats van sociale en preventieve maatregelen te nemen, wil deze regering alles met dwang en repressie oplossen. Met pasjes, boetes, controle en sancties. De liberalen zeggen altijd dat ze voor vrijheid vechten, maar niets is minder waar. Ze profiteren van deze crisis om onze vrijheden in te perken. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft van meet af aan gewaarschuwd tegen dergelijke maatregelen: ‘Je moet overtuigen, niet dwingen.’

We stelden ook voor om de openbare diensten te versterken. Door onze ziekenhuizen te herfinancieren en de werkomstandigheden van het zorgpersoneel te verbeteren. Door de eerstelijnszorg, waar mensen elke dag in de frontlinie staan, te versterken. Door onze leerkrachten de middelen te geven om in moeilijke situaties les te kunnen geven. Door het vaccin uit de klauwen van Big Pharma te bevrijden, door de patenten op te heffen zodat iedereen er toegang toe heeft. Maar de Wetstraat bleef potdoof.

Deze regering is niet in staat om ons uit de crisis te halen. Daarom komen we met z'n allen op straat. We eisen een menselijk en rechtvaardig beleid dat het virus bestrijdt én onze rechten beschermt.

Beste vrienden, beste kameraden,

We zijn een partij van actie. Daarom gaan we niet passief staan toekijken. 

Omdat energie te duur wordt, omdat we het beu zijn dat onze lonen geblokkeerd blijven, omdat werken tot 67 jaar voor de meeste mensen gewoon onmogelijk is, omdat we deze regering, die met haar pandemiewet alle macht in handen heeft, niet langer haar gang kunnen laten gaan.

We moeten in verzet gaan. 

Ik nodig jullie uit om op zondag 27 februari in de straten van Brussel te komen betogen. Een betoging om "Basta" te zeggen tegen de regering.

De geschiedenis leert ons dat de grote veranderingen er kwamen nadat het volk de straat op ging en zijn stem liet horen. Ook nu komen we op straat om de regering onder druk te zetten. Wij eisen daden, geen woorden.

Nodig je buren, collega's, familie en vrienden uit om met ons mee te doen.

Hoe talrijker we zijn, hoe meer we van 2022 een jaar van verandering, strijd en hoop maken.

Gelukkig nieuwjaar allemaal!