PVDA wil steunfonds voor zelfstandigen en kmo’s gespijsd met woekerwinsten van grootbedrijf tijdens crisis
Terwijl veel kmo’s en zelfstandigen het moeilijk hebben, zien bepaalde grote bedrijven in de sector van de distributie en de e-commerce, zoals Amazon, Colruyt en Carrefour hun omzet sterk stijgen. “Het is onaanvaardbaar dat mensen als Jeff Bezos, de baas van Amazon, zijn fortuin met 24 miljard dollar heeft zien toenemen sinds het begin van de pandemie en dat op hetzelfde moment veel kmo’s en zelfstandigen ten onder gaan”, zegt PVDA-voorzitter Peter Mertens.
De PVDA stelt voor een fonds op te richten om de kleine spelers te helpen. Dat fonds moet gespijsd worden met een belasting op de woekerwinsten die de giganten van de distributie en de e-commerce de laatste maanden gemaakt hebben. De PVDA zal daarvoor een wetsvoorstel indienen in de Kamer.
Een deel van de superwinsten uit de crisis herverdelen
De PVDA stelt voor de superwinsten die bepaalde grote bedrijven tijdens de crisis gemaakt hebben extra te belasten. In de sector van de grootdistributie steeg de omzet met 20% sinds het begin van de pandemie. De grote spelers konden extra winsten boeken ten koste van lokale zelfstandigen. De linkse partij voorziet een belasting van 75% op de woekerwinsten. Om die te berekenen worden de recente winsten vergeleken met de gemiddelde winst van de afgelopen 5 jaar. De maatregel zal enkel gelden voor grote bedrijven die in 2020 buitengewone winsten geboekt hebben en die een omzet halen van meer dan 10 miljoen euro.
Voor de vijf grote groepen Colruyt, Carrefour, Delhaize, Aldi en Louis Delhaize alleen al zou dit bijna 80 miljoen euro aan bijkomende belastingen opleveren. De maatregel is van toepassing in de grootdistributie, maar ook in andere sectoren zoals de farmaceutische en paramedische industrie, de voedingsmiddelenindustrie en bepaalde bedrijven in de transport en logistieke sector, waar woekerwinsten worden geboekt.
Een idee dat in het verleden reeds werd toegepast
“Dit idee is niet nieuw”, legt Peter Mertens uit. Een dergelijke belasting op buitensporige winsten bestond in Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog en in de Verenigde Staten en Canada tijdens de Tweede Wereldoorlog. De bedoeling was zowel onrechtmatige particuliere verrijking te voorkomen als ervoor te zorgen dat de betrokken grote bedrijven bijdroegen aan de collectieve inspanning.” In de Verenigde Staten bedroeg die belasting 95% op het deel van de winst dat de normale winst in vredestijd overschreed en in Canada werd ze vanaf 1942 zelfs opgetrokken tot 100%.
De oneerlijke concurrentie van de e-commercegiganten inperken
De PVDA dringt erop aan dat er eindelijk maatregelen genomen worden tegen het feit dat de grote e-commerce platformen in België geen belasting betalen. Men voorspelt dat de omzet van Amazon in 2020 door de pandemie met 20% zal stijgen, tot in totaal 355 miljard dollar. Bol.com kondigt een omzetstijging aan van 40%. Aangezien deze bedrijven de Belgische markt vanuit hun buitenlandse dochterondernemingen bevoorraden, kan een belasting niet anders dan op hun omzet geheven worden. De PVDA stelt een belasting voor van 5% op hun Belgische omzet. Alleen al voor de vier grootste e-commerce spelers in België – Bol.com, Amazon, Coolblue en Zalando – zou dit 40 miljoen opleveren.
“Wij willen fiscale rechtvaardigheid”, zegt Peter Mertens. “En nu des te meer om de solidariteit te financieren met alle kleine ondernemingen en handelszaken die het gelag betalen.”
Een steunfonds voor zelfstandigen en kmo's
De PVDA stelt voor om met de inkomsten uit deze extra belasting op woekerwinsten een onmiddellijk op te richten steunfonds voor kmo's en zelfstandigen te spijzen. “De kleine spelers zijn zwaar getroffen door deze crisis. Het is helemaal niet zeker dat zij het marktaandeel dat zij verloren hebben aan de e-commerce-giganten zullen terugwinnen. Velen riskeren failliet te gaan. Zeker als de overheid beslist om vooral het grootbedrijf te steunen”, zegt Peter Mertens. “Dit fonds moet steun geven aan zelfstandigen, cafébazen, kleine handelaars, kmo’s … Zij hebben het veel meer nodig dan het grootbedrijf.”
Evaluatie van de overwinst van de grootdistributie in België
Uit recent gepubliceerde cijfers van het Nielsen Instituut blijkt dat de verkoop in de Belgische supermarkten in maart en de eerste drie weken van april met 20,1 % is gestegen (in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar). Dat is goed voor meer dan 506 miljoen euro en al een groei van 10 % op jaarbasis. Aangezien de lockdown nog niet is afgelopen, kan men ervan uitgaan dat de verkoop in de supermarkten in 2020 met ten minste 15 % zal toenemen.
Men kan er vanuit gaan dat dit evenredig zal worden weerspiegeld in de winst van de grootdistributie. Voor de 5 grootste Belgische ketens (Colruyt, Delhaize, Carrefour, Aldi en Louis Delhaize) resulteert dat in een overwinst van ongeveer 105 miljoen euro in 2020 in vergelijking met de winst over de afgelopen 5 jaar (op basis van de cijfers die aan de Nationale Bank werden meegedeeld).
Merk op dat dit een lage schatting is, aangezien deze grote ketens tijdens de lockdown vaak meer winst maken dan de rest van de sector, met name dankzij hun online verkoop. Dit blijkt uit de uitzonderlijke resultaten van de Ahold Delhaize Groep, waarvan de nettowinst sinds het begin van het jaar met 48, 2% is gestegen.
Evaluatie van de omzet van de e-commercereuzen in België
Daarover bestaan weinig precieze cijfers. Maar volgens de laatste beschikbare cijfers (zie hier) voor 2018 kan de gezamenlijke omzet in België van Amazon, Bol.com en Zalando worden geschat op minstens 835 miljoen euro. Een heffing van 5% op de omzet van deze drie bedrijven zou ongeveer 40 miljoen opleveren. Dit is een lage schatting omdat die geen rekening houdt met de sterke groei van de e-commerce sinds 2018, noch met de toename als gevolg van de coronacrisis.