PVDA trekt lessen uit de Covid-crisis: “België stond met de billen bloot”

“Acht ministers voor gezondheid, dat heeft levens gekost”

“Verschillende experts en betrokkenen hebben de versnippering van de gezondheidsbevoegdheden in ons land aangehaald als een belangrijk struikelblok voor een efficiënte aanpak van de corona-epidemie in ons land”, geeft Sofie Merckx aan. “Het typisch Belgische systeem schoot hier echt tekort. De meeste van die 14.000 doden hadden vermeden kunnen worden”, klonk het verdict van Richard Horton, hoofdredacteur van gerenommeerd medisch tijdschrift The Lancet. Ook infectiologe Erika Vlieghe ondervond aan den lijve de oeverloze discussies in de overlegplatforms en adviesorganen. “Het kwam zelfs tot een punt waarop ik mijn laptop tijdens een ellenlange vergadering heb dichtgeklapt. Er werd uren aan een stuk vergaderd, terwijl er zich in de ziekenhuizen en de woonzorgcentra drama’s afspeelden”.

“In ons land is iedereen bevoegd, maar niemand verantwoordelijk”, vat Sofie Merckx het probleem samen. Microbioloog Emmanuel André legde de vinger op de wonde: “de splitsing tussen het preventieve (de gewesten) en het curatieve (de federale overheid) is een grote fout, en maakt dat we als onvoldoende voorbereid waren op een dergelijke crisis”. “Het is zo klaar als een klontje dat we van preventieve en curatieve zorg weer één centrale bevoegdheid moeten maken. Wij pleiten voor een volledige herfederalisering van de hele gezondheidszorg. Het concurrentiefederalisme is niet opgewassen tegen een virus dat geen taalgrenzen kent. Ook op vele andere gebieden van de gezondheidszorg dringt die conclusie zich op”, stelt Sofie Merckx vast.

“We stonden met de billen bloot”

“De experten bevestigen wat iedereen aanvoelt: ons land schoot schromelijk tekort in de voorbereiding op een pandemie. Het zorgpersoneel moest zónder plan en zónder beschermingsmateriaal naar het front”, getuigt Sofie Merckx. “We stonden met de billen bloot, financiering voor een pandemieplan was ruim onvoldoende”, kaartte Erika Vlieghe aan. Dat er op de mondmaskers bespaard is, is voor Sofie Merckx tekenend voor het besparingsbeleid van de afgelopen jaren. “Er werd niet alleen niét geïnvesteerd in die voorbereiding, de diensten op Volksgezondheid aan het roer tijdens de crisis waren zo ondergefinancierd dat ze het niet gebolwerkt krijgen. De dienst Noodgevallen telt één persoon. En preventie in het algemeen wordt zwaar verwaarloosd, omdat de investering erin niet onmiddellijk rendeert. De coronacrisis toont net aan dat elke euro geïnvesteerd in preventie zich dubbel en dik terugverdient. We moeten investeren in een sterk publiek gezondheidssysteem met een stevige poot in preventie”.

Politieke verantwoordelijken moeten nu komen

“4 maanden later weten we nog steeds niets over de verantwoordelijkheden voor de mondmaskervoorraad, de teststrategie en de tracing. Geen enkele politieke verantwoordelijke is gehoord”, stelt commissie-expert Yves Coppieters in zijn evaluatierapport. “Ook voor PVDA is het hoog tijd dat ex-minister voor Gezondheid De Block naar de commissie komt. Verschillende experten bekritiseerden haar afwezigheid tijdens de crisis. En ze heeft een grote verantwoordelijkheid in de vernietiging van de stock mondmaskers en de besparingen op de vernieuwing ervan. Die besparingen moeten op het conto van de hele regering geschreven worden. Daarom willen we ook de voormalige eerste minister Sophie Wilmès horen, zij was minister van Begroting in de vorige regering. Ten slotte willen we ook ex-ministers De Backer en Jambon horen”, besluit Merckx.