Ouders en kinderen willen propere lucht in en rond scholen

Waarom NO₂ meten?

Blootstelling aan hoge NO₂-concentraties kan leiden tot luchtwegen- en longontstekingen, vooral bij astmapatiënten. NO₂ is ook een goede indicator voor de algemene luchtvervuiling (roet, fijn stof, enzovoorts). Als de NO₂-concentratie hoog is, zal die voor fijn stof dat ook zijn. Luchtvervuiling door fijn stof en NO₂ kan leiden tot een verhoogd risico of toename van hart- en vaatziekten, longkanker, leukemie bij kinderen, allergieën, vroegtijdige geboorten, cognitieve beperking … Vooral kinderen zijn er gevoelig voor. 20% van de opstoten van bronchitis bij astmapatiëntjes is een gevolg van luchtvervuiling. In België veroorzaakt luchtvervuiling elk jaar tot 2.320 vermijdbare overlijdens.

In de straat van de Carolus Magnusschool in Schaarbeek stijgen de NO₂-concentraties boven de maximaal toegelaten waarde van 40µg/m³. En ook op de speelplaats blijven de concentraties overdag gevaarlijk hoog met resultaten boven de 30µg/m³. Terwijl 20µg/m³ al schadelijk is voor kinderen. De ouders maken zich dus terecht zorgen, maar niet zo burgemeester Clerfayt. Erger, een project om kinderen onder begeleiding met de fiets naar school te laten rijden, had hij voordien afgeschaft omwille van besparingen.

1. De overheden moeten jaarlijks de luchtkwaliteit in en rond alle scholen meten.

2. In Vlaanderen gebeurt een derde van de verplaatsingen naar school met de auto. In Antwerpen en Gent is dat 13%³. In Brussel 40%⁴. Elke school moet financieel gesteund en professioneel begeleid worden om een eigen mobiliteitsplan uit te werken⁵ dat uitgaat van het STOP-principe (stappen, trappen, openbaar vervoer, privévervoer). Kinderen en ouders worden gestimuleerd om te voet, per fiets of met openbaar vervoer naar school te komen. Er worden concrete oplossingen gevonden voor de veiligheid.

1. Kinderen worden in groep van belangrijke nabijgelegen haltes (metro, bus, tram) en naschoolse opvang begeleid naar de school en vice versa.
2. Een fietsleraar begeleidt fietsers in groep langs een parcours waar kinderen opgepikt worden die met de fiets naar school gaan.
3. Schoolstewards begeleiden de kleinsten in de belangrijkste bus-, tram- en metrolijnen bij het op- en afstappen.
4. Schoolstewards zijn aanwezig op de nabijgelegen haltes. Indien nodig worden schoolbussen ingelegd.
5. Kinderen worden niet meer met de auto voor de schoolpoort afgezet. Dat brengt de uitlaatgassen tot voor de schoolpoort. Indien de auto onvermijdbaar is, worden de kinderen afgezet aan dezelfde haltes waar de kinderen in groep vertrekken naar de school.

3.  In de buurt van de scholen wordt de 20km/u de regel.

4. Maak het openbaar vervoer gratis tijdens piekvervuiling, zodat mensen sneller kiezen voor openbaar vervoer.

5. In de hoofdstad Brussel moet een abonnement voor De Lijn, NMBS of MIVB – zonder meerprijs – toegang verschaffen tot alle bussen, trams, treinen of metro’s binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ongeacht of het gaat om lijnen van De Lijn, de TEC, de MIVB of de NMBS. Deze maatregel kan het aantal autoverplaatsingen onmiddellijk met 5% doen dalen.

Spaar de schoolstraten in de gemeentelijke mobiliteitsplannen, maak stappen en fietsen veilig

6. Op middellange termijn moeten de gemeentelijke (en gewestelijke) mobiliteitsplannen aangepast worden, zodat schoolstraten gespaard worden:

1. Sluip- en transitverkeer moet worden omgeleid. Geen minisnelwegen voor de schoolpoort

2. Sluit indien mogelijk de schoolstraat af tijdens het binnen- en buitengaan ‘s ochtends en ‘s namiddags.

7. Organiseer veilige en afgescheiden fietspaden. Beveilig gevaarlijke kruispunten

8. Bouw nieuwe scholen op minstens 500 m van een snelweg, of op minstens 50 m van een provinciale baan

Herdenk school, stad en mobiliteit

9. Vermijd dat mensen zich ver moeten verplaatsen voor hun school.

1.  Zorg voor voldoende kwaliteitsvolle kribbes en kleuter- en lagere scholen in elke gemeente of stadswijk. Zo vermijden we dat tienduizenden kinderen elke dag in een andere stad of gemeente naar school moeten. In Vlaanderen moet 50% van de scholieren zich meer dan 5 km verplaatsen. In Brussel moet een op de drie kinderen naar een andere gemeente voor hun lagere school, en twee op de drie zelfs voor hun secundaire school⁶.

2. Favoriseer bij het inschrijvingsbeleid korte thuis-schoolafstanden.

10. Maak het mogelijk dat mensen de auto laten staan door te investeren in een modern en performant openbaar vervoer. Dat is de enige manier om de klimaat- én propere luchtdoelstellingen te halen. Fijnmaziger netwerk, frequentere bediening, met propere technologieën: waterstof- en elektrisch. Verlaag de prijs en onderzoek in de grote steden hoe openbaar vervoer gratis kan gemaakt worden (zoals honderd steden in de wereld vandaag al doen). Maak eindelijk werk van GEN-netwerken rond de steden. Bouw ontradingsparkings aan de randen van de grote steden, met aansluiting op sneltrams of premetro’s die naar het centrum gaan.