Onmenselijke werkomstandigheden bij nieuwe bagageafhandelaar Alyzia op Zaventem
De concurrentiestrijd tussen de bedrijven die op de luchthaven van Zaventem de bagage afhandelen, woedt onverwijld verder. En de personeelsleden zijn het slachtoffer. “Dit soort omstandigheden hebben we in heel onze loopbaan nog nooit meegemaakt. We zitten allemaal op ons tandvlees”, vertellen ze.
Fons vertelt met tranen in de ogen dat hij al twintig jaar op de luchthaven werkt. Hij is een geschoolde arbeider en coördineert het laden en lossen aan het vliegtuig. De competenties die hij bij het failliet gegane Swissport verworven heeft, zijn niets meer waard. Hij moet bij de nieuwe bagageafhandelaar Alyzia opnieuw alle opleidingen volgen en van nul beginnen. De cursussen worden in het Frans gegeven terwijl hij Nederlandstalig is. Vaak zijn nieuwe mensen ook onvoldoende opgeleid wat tot gevaarlijke situaties leidt. Hij heeft ondanks al zijn ervaring nog steeds een interimcontract en zijn loon wordt vaak niet tijdig betaald. Hij moet voor de communicatie op het tarmac zijn eigen gsm gebruiken. Er zijn ook geregeld geen laadplannen, wat een heel groot veiligheidsrisico inhoudt. Fons is mentaal op.
Kevin zegt dat hij vaak pas enkele dagen op voorhand weet wanneer hij moet werken. En zelfs dan kan zijn uurrooster nog veranderen. “We weten ook nooit hoe lang we zullen moeten werken. Overuren zijn schering en inslag. Dagen van 10 à 11 uren zijn geen uitzondering, vaak zonder maaltijdpauzes. Het gebeurt ook geregeld dat er geen elf uren tussen twee shiften zitten en we uitgeput aan onze dienst beginnen. De werkdruk is heel hoog en er is veel te weinig personeel om de zware vliegtuigen te laden en te lossen. We werken ook met splitshiften, dan moeten we in de vroege ochtend enkele uren komen en kunnen we in de namiddag of avond ook nog enkele uren opkomen. Wanneer we aan het interimkantoor laten weten welke dagen we niet kunnen komen werken, worden we toch ingepland. Er zijn geen kleedkamers of douches. De mensen moeten in hun werkkledij naar het werk komen. Het lokaal waar we samen komen is te klein en niet coronaveilig.”
Een collega en ancien zegt altijd graag op de luchthaven gewerkt te hebben. “Ik moet nog twee jaar werken voor ik met pensioen kan, maar ik weet niet of ik het nog zo lang volhoud. We zijn allemaal blij dat we terug aan de slag kunnen, maar niet onder deze omstandigheden. Dit heb ik in heel mijn loopbaan nog nooit meegemaakt. We zitten allemaal op ons tandvlees. Tot overmaat van ramp crashte vorig weekend het bagagesysteem. Meer dan 10.000 koffers reisden niet mee met hun eigenaar. Al deze bagage moest manueel afgehandeld en nagestuurd worden. De luchthaven lag meer dan een jaar zo goed als stil. Toch heeft luchthavenuitbater BAC nagelaten om van deze gelegenheid gebruik te maken om het zwaar verouderde bagagesysteem een degelijke onderhoudsbeurt te geven. Er is geen enkel respect voor de mensen die hier werken. Aandacht voor de veiligheid van het personeel en de passagiers is er niet.”
“Deze wantoestanden moeten dringend aan de kaak gesteld worden”, aldus PVDA volksvertegenwoordiger Maria Vindevoghel die zelf ook jaren op de luchthaven werkte. “Ik kwam hier gisteren nog over tussen in het parlement. Ik maak mij ernstig zorgen over de gezondheid en de veiligheid van het personeel, maar ook over de veiligheid van de passagiers”, zegt Maria Vindevoghel. “Dergelijke situaties kunnen tot ongelukken leiden. Met de PVDA pleiten wij al jaren voor een beschermd luchthavenstatuut voor de werknemers op de luchthaven. De concurrentiestrijd tussen de bedrijven op de luchthaven zorgt voor een precarisering van de tewerkstelling. Telkens wanneer een bedrijf zijn contract of licentie verliest, komen alle opgebouwde rechten voor de mensen die er werken op de helling te staan. Wij willen naar het voorbeeld van de havenarbeiders dat de functieclassificaties en de loon- en arbeidsvoorwaarden op de luchthaven geharmoniseerd worden. Enkel op deze manier kunnen we de werknemers op de luchthaven beschermen tegen de neerwaartse spiraal die hun rechten uitholt.”
Van Swissport tot Alyzia
In juni 2020 vroeg bagageafhandelaar Swissport het faillissement aan. De coronacrisis bracht het toen al noodlijdende en slecht beheerde bedrijf de doodsteek toe. Op de luchthaven van Zaventem waren de twee afhandelaars Aviapartner en Swissport al jaren in een moordende concurrentiestrijd verwikkeld. Hierbij gingen beide bedrijven steevast onder de prijs om contracten bij luchtvaartmaatschappijen binnen te rijven. Een neerwaartse spiraal die sinds het faillissement van Sabena werd ingezet en waar de werknemers de prijs voor moeten betalen. Vrij snel nadat het noodlijdende Swissport de boeken neerlegde kwam er een nieuwe speler op de proppen. Op 1 juli 2020 kreeg het Franse Alyzia een voorlopige licentie en om haar activiteit op de luchthaven te ontplooien. Alyzia kan de afhandelingscontracten van Swissport evenwel niet gewoon overnemen, alles moet opnieuw onderhandeld worden. De concurrentiestrijd woedt onverwijld verder. Van de 1.500 ontslagen werknemers zal slechts een kleine groep een job bij Alyzia krijgen. Maar ook zij worden niet overgenomen, ze worden via een interimkantoor opnieuw aangeworven. Alle arbeidsvoorwaarden gaan op de schop.