Nog meer Europees belastinggeld naar Big Pharma?

Verschillende Europese landen voelen zich in de steek gelaten door de Europese Commissie. Ze zijn niet te spreken over de tekorten aan vaccins en vinden dat de Europese Commissie te zwak heeft onderhandeld met de farmaceutische industrie. Om dat recht te trekken wil de Europese Commissie nu Big Farma helpen om haar productiecapaciteit te vergroten … met ons belastinggeld. Het voorstel werd exclusief onthuld door de Spaanse krant El País.[1]

Marc Botenga, Europees volksvertegenwoordiger voor de PVDA reageert verontwaardigd: “de Europese Commissie gaat gewoon plat op haar buik voor Big Farma. We hebben die vaccins op voorhand gekocht en al deels betaald. Nu eisen die bedrijven meer geld om de deadline voor leveringen te halen. Zo werkt het niet.”

Vorige week verdacht de Commissie vaccinfabrikant AstraZeneca ervan dat die door Europa gereserveerde vaccins eerst aan het Verenigd Koninkrijk of Saoedi-Arabië leverde. Ook Pfizer, een andere fabrikant, haalde de deadline niet om te leveren. Het vermoeden bestond dat het bedrijf de gereserveerde dosissen elders prioritair leverde, voor meer geld.

In het voorstel staat dat “de Europese begroting zou moeten instaan voor extra investeringen in de modernisering of aanpassing van bestaande of nieuwe fabrieken, het promoten van akkoorden tussen vaccinproducenten inzake de toeleveringsketens, of andere manieren om de productie te verhogen. Het voorstel identificeert de zes farmaceutische bedrijven waarmee de Commissie voorakkoorden afsloot (Pfizer-BioNTech, AstraZeneca, Moderna, Sanofi-GSK, Johnson&Johnson en Curevac) als geprivilegieerde partners.” Dat geld zou uit de Europese begroting komen en voor een stuk uit het relanceplan.

Marc Botenga: “We gaan nu al voor de vijfde keer betalen voor het vaccin. De eerste keer is wanneer ons belastinggeld onderzoek en ontwikkeling financiert. Daarna moeten we de investeringsrisico’s betalen. Dan moeten we ook opdraaien voor de verborgen bijwerkingen. Natuurlijk betalen we dan ook nog eens de aankoopprijs. En nu moeten we dus opnieuw betalen? En we hebben die vaccins nog niet eens.”

Het gaat hier over enorme bedragen. De Europese Commissie trok vorig jaar 2,7 miljard uit voor de vooraankoop van de vaccins. Hoeveel de contracten zelf precies waard zijn, houdt de farmaceutische industrie angstvallig geheim, maar het contract met AstraZeneca garandeerde de farmareus minstens 870 miljoen euro. Pfizer rekent door de vaccinverkoop op 15 miljard dollar extra inkomsten, waarvan ongeveer 4 miljard pure winst.

Er zijn nochtans andere opties, maar het lijkt alsof de Europese Commissie te allen koste wil vermijden. Waarom geen dwanglicenties gebruiken? Dat zou farmaceutische bedrijven verplichten om hun licentie te delen met andere producenten.[2] Zo kunnen we de vaccinproductie wereldwijd heel wat versnellen.

Ook internationaal staat de Europese Unie onder druk. Een coalitie van meer dan honderd landen onder leiding van India en Zuid-Afrika, stelt in de Wereldhandelsorganisatie voor om de patenten op de coronavaccins op te heffen, zodat de productie kan opgeschaald worden.

Volgens de linkse Europese volksvertegenwoordiger is het opheffen van intellectuele eigendomsrechten (of patenten) veel efficiënter: "Laat ons nu het vaccin in het openbaar domein brengen, zoals gebeurde met het vaccin tegen polio. Zo creëren we wereldwijd meer productie, en stoppen we met de winsten van privébedrijven te subsidiëren. De aandeelhouders van Big Pharma zullen er geen boterham minder om eten, maar wij raken wel allemaal sneller uit de pandemie. De instrumenten liggen op tafel." Ook het Europees Burgerinitiatief #Right2Cure[3] roept de Europese Commissie op om deze weg in te slaan.