Mia Doornaert, Eric Zemmour en de intellectuele dictatuur in Vlaanderen

door Olivier Goessens

Zemmour gaat zich mogelijk kandidaat stellen voor de Franse presidentsverkiezingen en Mia Doornaert mocht hem daarom op de openbare omroep komen voorstellen aan het Vlaamse publiek. Zij alleen. Zonder zelfs een vleugje neutraliteit te veinzen, stak Doornaert direct van wal met lofbetuigingen voor Zemmour: “Hij is ongelooflijk intelligent, hij heeft een zeer sterk brein zoals een scalpel van een chirurg. Hij gaat niet met één maar met twee voeten vooruit in tegen élke intellectuele dictatuur.” Dat laatste is natuurlijk niet waar, ze bedoelt enkel en alleen haar favoriete ingebeelde vijand: ‘politieke correctheid’ of ‘woke’. Niet pakweg de intellectuele dictatuur van het neoliberalisme aan de westerse economiefaculteiten.

Maar het liep pas echt mis toen of all people Liesbeth ‘racisme is relatief’ Homans de barones voor de voeten wierp dat haar chouchou wel meermaals door de rechtbank veroordeeld is wegens racisme. Toen overschreed Mia Doornaerts stamelend en wild gesticulerend de grens tussen subjectiviteit en desinformatie. En dat zou ze de rest van de uitzending zonder veel tegenspraak blijven doen.

Veroordeeld voor racisme of niet?

Tot driemaal toe ontkende Doornaert dat Zemmour voor racisme zou zijn veroordeeld. In De Standaard stelt ze de zaken voor alsof Zemmour slechts schuldig is aan ‘provocatie’, wat natuurlijk niet strafbaar is: “Er wordt steeds weer herhaald dat hij veroordeeld is wegens ‘racisme’. Dat is hij niet. Hij is in 2011 veroordeeld voor ‘provocatie tot raciale discriminatie’ wegens een uit zijn verband gelichte zin in een tv-debat, en in 2018 wegens ‘provocatie tot haat tegen moslims’. Provocatie dus. Hij laat zich nu eenmaal niet afschrikken door de intellectuele terreur die kritiek op de islam gelijkstelt met islamofobie en daarmee met racisme.”

Ondanks haar grote eerbied voor de Franse taal, heeft onze Frankrijk-experte hier wel een opmerkelijke vertaalfout gemaakt. Provocation à la discrimination raciale betekent niet ‘provocatie’, wat niet strafbaar is, maar wel ‘aanzetten tot raciale discriminatie’ – een misdrijf dat wel degelijk evenveel betekent als een veroordeling voor racisme.

Concreet had Zemmour in 2011 op televisie verdedigd dat bedrijven ‘het recht hebben om Arabieren of zwarten te weigeren’. Zelfs Liesbeth Homans zou dat niet meer relatief noemen. De Franse rechtbank oordeelde in elk geval dat Zemmour zijn publieke podium, en dus zijn publieke verantwoordelijkheid, misbruikte om ‘een illegale discriminerende praktijk te rechtvaardigen – discriminatie bij aanwerving – door dit voor te stellen als wettig’. De enige ‘intellectuele terreur’ in dit verhaal kwam dus van de heer Zemmour zelf.

De tweede veroordeling in 2018 was ook niet echt voor ‘kritiek op de islam’, zoals Doornaert beweert. Zemmour richtte zich niet tot het geloof maar tot de mensen, toen hij zei dat ‘álle moslims, of ze het nu toegeven of niet, de IS-terroristen als goede moslims beschouwen’ en dat ‘Frankrijk al dertig jaar een invasie van moslims; een jihad’ ondergaat.

Geen tegenspraak

Jammer genoeg had de redactie van De Afspraak de veroordelingen van Zemmour niet op voorhand eens opgezocht, dus konden de beweringen van Doornaert voor waar passeren. Ook toen zij volhield dat Zemmour nooit heeft gezegd dat Franse moslims hun kinderen geen Arabische namen mogen geven, fluisterde niemand in het oor van presentator Bart Schols dat hij dat wel degelijk letterlijk heeft gezegd (oordeel hier zelf). In de plaats moest de kijker een minutenlang onsamenhangend verhaal ondergaan over een Zuid-Franse kleuterklas waar niemand Pierre heet, of zoiets. Schols vroeg zich op een gegeven moment wel eens hardop af of het wel klopt dat de laatste jaren ‘miljoenen’ moslims naar Frankrijk migreerden, zoals Zemmour in een vertoond fragment van een debat beweerde. Daarop knikte de barones instemmend en stamelde ze verder over iets anders. Had Schols heel het debat eens bekeken, dat had hij gezien hoe fact checkers de cijfers van Zemmour weerleggen.

Ook toen een andere studiogast gevat opmerkte dat Zemmour is veroordeeld door de Franse rechtstaat en wetten die hij zogezegd zelf verdedigt, vond Doornaert er niets beters op dan snel over iets anders te beginnen. Het is jammer dat dat werd toegelaten. Doornaert mocht zelfs ongestoord meerdere tirades afsteken tegen de linkse presidentskandidaat Jean-Luc Mélenchon (‘dat is pas een Franse Trump!’) die er eigenlijk niks mee te maken had.

Heel even werd het zelfs voor Bart Schols te gênant toen Doornaert haar bewering dat Zemmour helemaal niet in dezelfde (extreemrechtse) categorie als Marine Le Pen behoort, met geen andere argumenten wist te staven dan ‘hij is heel slim’ en ‘hij gaat met de twee voeten vooruit…’. Maar een herhaling van de vraag, leverde slechts een herhaling van het antwoord op en dat was dat. For the record: zelf situeert Zemmour zichzelf rechts van Le Pen, die hij van ‘linkse vrouwentrekjes’ beschuldigt.¹

Favoriete ‘anti-establishment figuur’ van het Franse establishment

Net als Trump, Orban en bepaalde nationalisten in Vlaanderen houdt Zemmour ervan om als ‘anti-establishment’ geframed te worden, omdat dat sympathiek overkomt bij een deel van de bevolking. En net als bij Trump en Orban is dat etiket compleet nep – wat ze op De Afspraak ook mogen beweren.

Zemmour bracht het grootste deel van zijn carrière door op de redactie van Le Figaro, een grote conservatieve Franse krant die deel uitmaakt van de Groupe Dassault. Dat is geen gewone media-groep, maar een holding van miljardairsfamilie Dassault die vooral gevechtsvliegtuigen en andere militair materieel produceert. Het is een van de machtigste militaire lobbygroepen in Europa, die onder meer via hun krant Le Figaro een niet-aflatende stroom aan propaganda vóór oorlog en militaire interventies verspreidt. Daar horen natuurlijk vijandbeelden bij, niet zelden met een racistische ondertoon naar zwarten en Arabieren (Dassault is vooral actief in Centraal- en Noord-Afrika). Men voelt meteen aan hoe Zemmour in dat plaatje past.

Maar Zemmour is niet alleen graag gezien bij het militair-industrieel complex. Sinds een video viraal ging van Zemmour die zinspeelt op een burgeroorlog tegen Franse moslims, is hij een van de populairste studiogasten geworden op de Franse televisie en radio. Controverse levert clicks op. En doordat hij altijd in de spotlights staat, verkopen zijn boeken (en zijn ideeën) als zoete broodjes. Ruud Goossens merkt terecht op in De Standaard (2/10): “De man die altijd klaagt over de dictatuur van ‘la bien-pensance’, van de verstikkende politieke correctheid, krijgt bijna geen kans meer om één dag te zwijgen.” Doordat Zemmour met zijn intellectuele woordenschat en dure maatpakken een ander publiek aanspreekt dan traditioneel extreemrechts, wekt hij ook de interesse van een deel van de economische elite. Net als Trump en Orban, zou deze rechtse populist misschien ingeschakeld kunnen worden om de door hen gewenste hervormingen door te voeren. Zemmour zoekt in elk geval graag het gezelschap van de rich and powerful op. Reeds in 2015 sprak hij in Brussel voor de uiterst exclusieve zakenclub Cercle de Lorraine, een zeldzame eer voor een ‘anti-establishment figuur’.

Vlaanderen verdient beter

Eric Zemmour, dat is de man die schreef dat het fascistische Vichy-regime er goed aan had gedaan om buitenlandse joden te arresteren en uit te leveren aan de nazi’s (eigen joden eerst!). Het was Zemmour die Renaud Camus’ racistische complottheorie over ‘Le Grand Remplacement’ uit de extreemrechtse marginaliteit haalde en in de mainstream Franse media bracht. De man die als de enige echte Franse Trump (sorry Mia, niet Mélenchon) zei dat jonge migranten ‘hier niks te zoeken hebben; het zijn dieven, het zijn moordenaars, het zijn verkrachters; en dat is alles wat ze zijn’. Die beaamde dat hij graag 5 miljoen Franse moslims zou deporteren. Allemaal in de publieke ruimte, allemaal zwart op wit. Iedere columnist, onderzoeker of redactiemedewerker kan die en nog vele andere uitspraken in een mum van tijd vinden. Lees inderdaad zijn boeken en artikels eens. Geen ‘mateloze liefde voor Frankrijk’, maar doelbewust en onversneden racisme.

Goed dan, Mia Doornaert heeft zich te pletter gelogen op De Afspraak. Jawel, gelogen, want zeker na haar opvolgcolumn in De Standaard en haar uitspraak dat wie Zemmour van racisme beschuldigt niet weet waarover hij praat en ‘hem eens moet lezen’, kunnen we haar niet het voordeel van de twijfel geven dat ze misschien gewoon slecht is geïnformeerd.

Vermoedelijk raakte de barones zodanig opgewonden in haar kruistocht tegen de ‘politiek correcte woke terreur’, dat ze de verleiding niet kon weerstaan om Zemmour voor te stellen als een zoveelste slachtoffer van die vervloekte linkse ‘cancel culture’. Tot daar weinig nieuws onder de zon. “Waar zou Mia Doornaert over moeten schrijven als ‘woke’ niet bestond?” vroeg Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck zich enkele weken geleden nog gevat af.

Wat pas echt verontrustend is, is hoe de Vlaamse media telkens opnieuw de rode loper uitrollen voor figuren als Doornaert. Dat komt heus niet doordat er geen andere Frankrijk-experts bestaan in Vlaanderen (eerlijk gezegd, wat weet Mia Doornaert eigenlijk van de Franse politiek af?). Altijd dezelfde opiniemakers, altijd zonder tegenspraak. En steeds vaker zelfs zonder noemenswaardige kritiek van hun peers.

Mia Doornaert heeft in prime time op televisie én opnieuw in de krant gelogen over het racistische gedachtegoed van een mogelijke Franse presidentskandidaat, en op een enkeling als Ruud Goossens na heerst er stilte in de Vlaamse intellectuele middens. Zelfs Joël De Ceulaer, die zich toch graag opwerpt als het intellectueel geweten van Vlaanderen, tweette enkel over een taalfout die Doornaert tijdens de uitzending maakte. Zo erg is het dus gesteld met de Vlaamse ‘cancel culture’ (!).

De Vlaamse kijker verdient het om correct te worden geïnformeerd. Vlaanderen verdient een echt, tegensprekelijk intellectueel debat. Zelfs Mia Doornaert zou niet willen dat we verglijden naar een conservatief-nationalistische intellectuele dictatuur.

1 https://www.youtube.com/watch?v=bWZW8B-icO0&ab_channel=Europe1