Meer reizigers, minder spoorwegpersoneel? Investeer in het spoor

De daling van het aantal spoorwegpersoneelsleden blijkt uit de interne gegevens van de NMBS die de PVDA kon inkijken. De PVDA stelt voor een "reizigersindex" in te voeren: om de kwaliteit van de dienstverlening te garanderen, moet het aantal personeelsleden in overeenstemming zijn met het aantal reizigers dat de NMBS vervoert.

Het equivalent van de sluiting van Caterpillar Gosselies om de drie jaar

Terwijl er op 1 januari 2004 nog 40.243 personeelsleden (VTE) actief waren bij de NMBS, daalde

Dat aantal met 25% en zakte het voor het eerst onder de symbolische grens van 30.000 op 1 mei 2018. "Het is een duizelingwekkende val, het equivalent van de sluiting van Caterpillar Gosselies om de drie jaar", legt Michaël Verbauwhede, spoorspecialist van de PVDA, uit. "Het is des te onbegrijpelijker als je weet dat het aantal reizigers in diezelfde periode is gestegen met 40%." In 2004 begeleidde elk personeelslid gemiddeld 4.100 reizigers. In 2018 is dat 7.666: een stijging met 87%. 

De NMBS antwoordt dat de “statistieken tonen dat de eerste oorzaak van vertragingen te wijten is aan derden. Niet aan de NMBS of de uitbater van het Infrabelnetwerk.” Nochtans zegt het stiptheidsrapport dat in totaal 54% van de vertragingen in 2017 te wijten was aan de NMBS of Infrabel. De oorzaak: defecten aan het materiaal van de NMBS of schade aan de infrastructuur. Daar speelt het personeelstekort uiteraard een rol: minder personeel betekent ook minder onderhoud en dus meer incidenten. Met voldoende personeel in de stations kunnen ook andere oorzaken van vertragingen worden vermeden, zoals bijvoorbeeld de aanwezigheid van personen op het spoor.

Volgens de PVDA gaat dat ten koste van de kwaliteit van de dienstverlening: "Het aantal treinen per uur is in 15 jaar gedaald. De stiptheidscurve volgt hetzelfde traject als het aantal personeelsleden. Toeval? Dat denken wij niet. Het personeel staat constant onder druk. In de ateliers kunnen de treinen niet meer behoorlijk hersteld worden. De druk op het rijdend personeel is dermate hoog dat veel treinbestuurders het bedrijf verlaten. Dat alles heeft een negatieve invloed op de stiptheid. 

Minder spoorpersoneel betekent ook meer stations die worden gesloten en loketten die maar halftijds open zijn. “Zonder rekening te houden met de veiligheid van de reizigers, ook die wordt in gevaar gebracht", vervolgt de spoorspecialist van de PVDA. 

Voor een "reizigersindex"

Om de kwaliteit van de dienstverlening en de veiligheid van de reizigers te garanderen, moet het aantal personeelsleden in verhouding staan tot het aantal reizigers. Men zou zich kunnen inspireren op de lonen. Zoals de lonen verondersteld worden de prijsstijgingen te volgen, moeten we nadenken over het invoeren van een "reizigersindex": de toename van het aantal reizigers zou jaarlijks worden geëvalueerd, in functie daarvan zou bijkomend personeel worden aangeworven. 

Het spoor ontwikkelen om de files op onze wegen te verminderen en te strijden tegen de klimaatopwarming zou een belangrijk objectief moeten zijn van de regering. Om de treinen te doen rijden, ze te herstellen, te poetsen, de reizigers te informeren, hun veiligheid te garanderen…is er slechts één geheim: er moet spoorwegpersoneel zijn. 

We hebben recht op voldoende en stipte treinen. Om ons te verplaatsen, om niet vervuilde lucht in te ademen, om te strijden tegen de klimaatopwarming. We hebben een NMBS van de 21ste eeuw nodig, niet een NMBS van de 19de eeuw, inefficiënt, in stukken verdeeld en geprivatiseerd.