Komt er meer transparantie in geheime farmadeals of niet? PVDA waarschuwt voor lobby van de farma-industrie

Geheim contract spuit mist rond peperduur geneesmiddel

Kamerlid en huisarts Sofie Merckx geeft het voorbeeld van het recente schandaal over de geneesmiddelen tegen ouderdomsblindheid Avastin en Lucentis: “Enkele maanden geleden kwamen farmareuzen Novartis en Roche in ons land in opspraak. De sociale zekerheid betaalt het peperdure geneesmiddel Lucentis onder een geheim contract terug, maar niet de 10 keer goedkopere variant Avastin.” De PVDA berekende onlangs dat alle patiënten met het goedkopere geneesmiddel Avastin zouden kunnen behandeld worden voor slechts 7 miljoen euro. “Vandaag geeft het RIZIV niet minder dan 94 miljoen euro uit. Minister De Block zei dat ze een fikse prijskorting kon onderhandelen. Maar door de mist van “vertrouwelijkheid” rond die contracten kunnen we die prijskorting onmogelijk controleren.”

Via die geheime contracten, de befaamde “artikel 81-contracten”, sluiten farmabedrijven, het RIZIV en de Minister geheime prijsafspraken. In ruil voor een prijskorting krijgen patiënten in ons land toegang tot innovatieve geneesmiddelen waarvan de werking nog onzeker is. Die geheime prijskortingen waren bedoeld als uitzonderingsmaatregel, maar ondertussen loopt de teller op tot 118 geneesmiddelen onder geheim contract. Dat komt neer op maar liefst een derde van de uitgaven van ons geneesmiddelenbudget. Voor de farma-firma’s zijn de geheime deals een graag gezien geschenk, omdat ze op die manier peperdure prijzen kunnen hanteren.

PVDA eist volledige transparantie

Het schoentje knelt dan ook precies bij die geheimdoenerij: hoeveel betalen we precies voor bepaalde pillen, en is dat een faire prijs? Het wetsvoorstel dat op tafel ligt, wil daarin verandering brengen. Als de Kamer een meerderheid heeft, kan ze aan het Rekenhof een onderzoeksopdracht geven om de inhoud van een contract te bekijken en een verslag aan de Kamer over te maken. Maar door een reeks amendementen dreigt het wetsvoorstel een flauw afkooksel te worden. Sofie Merckx reageert verbaasd: “Er tekent zich een duidelijke meerderheid af om de wet enkel van toepassing te laten zijn op komende contracten en niet op lopende contracten, wat eerst wel in de wet stond. Zo zullen we bijvoorbeeld het lopende contract van Lucentis-Avastin nooit kunnen inkijken. We willen natuurlijk weten of we niet ettelijke miljoenen te veel betalen.” Een tweede amendement beperkt het recht van parlementsleden om de onderzoeksopdracht van het Rekenhof in te kijken en op te vragen. “Het kan niet dat parlementsleden hun controlefunctie moeten beperken in functie van de belangen van de industrie. We zullen waakzaam blijven en ijveren voor volledige transparantie, ook voor de lopende contracten. Maar we willen natuurlijk op de eerste plaats af van die torenhoge prijzen en daar iets aan doen”, besluit Merckx.