Iedereen gezond en veilig door corona

1. Iedereen veilig aan het werk
2. Meer en sneller testen
3. Zorg voor de zorgers
4. Ondersteunen, niet sanctioneren
5. Weten waar het virus zit

De eerste beslissing van de Vivaldi-regering was er een om onze sociale contacten sterk te beperken. We mogen buiten het gezin nog maar één nauw contact houden. Restaurants en cafés zijn gesloten. Tussen middernacht en 5.00 u. is het zelfs verboden om zonder reden op straat te lopen.

Het smaakt erg bitter dat de verantwoordelijkheid opnieuw eenzijdig op individueel niveau gelegd wordt. Men vraagt de burgers om hun gedrag te veranderen, maar de regering doet niets aan de omstandigheden die maken dat mensen het vaak moeilijk hebben om besmetting te voorkomen.

Dat wil de PVDA anders. Wij hebben daarvoor vijf voorstellen.

1. Iedereen veilig aan het werk

Mensen moeten veilig aan de slag kunnen. Bedrijven moeten verplicht worden om de nodige maatregelen te nemen om de gezondheid van de werknemers te beschermen.

Mensen willen werken, maar dan wel als het veilig is. En daar wringt het schoentje.

De bevolking krijgt dwingende regels opgelegd, waar we ons met z’n allen moeten aan houden. Maar voor de bedrijven zijn de regels slechts suggesties. Dat is niet oké. Ook voor bedrijven moeten de regels bindend zijn.

Om die regels te handhaven is een sterke sociale inspectie nodig. De regering moet de sociale inspectie meer mensen en middelen geven om preventieve controles uit te voeren en om de veiligheidsvoorschriften in de bedrijven af te dwingen.

Vandaag zijn er in heel België maar 136 sociale inspecteurs op de dienst welzijn op het werk. Dat is één inspecteur per ... 2.194 bedrijven.

Niet alle bedrijven nemen het even nauw nemen met de regels om besmetting te vermijden. Patroonsorganisaties VBO en Voka verklaarden dat de aanbevelingen om veilig te werken niet meer zijn dan een “toolbox met goede praktijken en suggesties” en “geen checklist”. Ze voelen zich niet verplicht om de regels ook écht toe te passen.

Ze willen ook de vakbonden buitenspel zetten als het gaat om de veiligheidsregels. Wij willen net dat de vakbonden overal worden betrokken. De concrete aanpak van de regels moet gebeuren in akkoord met de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk waarin de vakbonden vertegenwoordigd zijn.

Wat wij willen is maximale bescherming, niet maximale winst.

2. Meer en sneller testen

We moeten een beter testsysteem opzetten: een fijnmazig netwerk van grootschalige testdorpen, lokale testcentra en mobiele testteams. Labo’s moeten extra personeel aanwerven zodat de testresultaten binnen de 24 uur beschikbaar zijn en de overheid moet een nationaal opleidingsplan opzetten.

Alleen door te testen weten we waar het virus zit en kunnen we gerichte maatregelen nemen. Zeven maanden na het uitbreken van de coronapandemie, staat de teststrategie nog altijd niet op punt. Dat is een gevolg van jarenlange verwaarlozing van preventie en basisgezondheidszorg.

Ook na de eerste golf kwam er geen kentering in het beleid. Mensen moeten vandaag urenlang aanschuiven in testcentra en daarna meerdere dagen wachten op hun testresultaten. Patiënten blijven veel te lang in het ongewisse over hun gezondheidssituatie.

Het regeerakkoord erkent voor het eerst dat er een probleem is met deze lange wachttijden. Er worden afspraken beloofd om het mogelijk te maken “om op termijn binnen de 24 uur te reageren en een eventuele uitbraak snel onder controle te krijgen”.

Is het de regeringspartijen ontgaan dat we vandaag middenin een nieuwe uitbraak zitten? Al sinds maart stelt de Wereldgezondheidsorganisatie dat die 24 uur een cruciale voorwaarde is voor een doeltreffende aanpak.

Het regeerakkoord biedt geen concrete oplossingen. Wat we nodig hebben, is een fijnmazig netwerk van grootschalige testdorpen, lokale testcentra en mobiele testteams. Om de wachttijden voor de testresultaten terug te dringen, moet er dringend extra labopersoneel aangeworven worden en moeten hun arbeidsvoorwaarden verbeterd worden.

3. Zorg voor de zorgers

Er zijn nú extra personeel en extra loon nodig. Niet volgend jaar. De werkdruk moet nú naar beneden om te vermijden dat de sector leegloopt en om goede zorg voor elke patiënt te garanderen.

De helden van de zorg zitten op hun tandvlees. Luister maar naar de huisartsen, de thuisverpleegkundigen, en het ziekenhuis- en rusthuispersoneel.

Om levens te redden, hebben ze bergen verzet. Maandenlang draaide het personeel van onze ziekenhuizen dubbele shifts, maar ze deden dat vaak zonder voldoende beschermingsmateriaal, zonder duidelijke richtlijnen.

Nu de adrenaline van de eerste golf wegvalt, kan men de schade opmeten. Een op de vijf zorgverleners denkt aan stoppen. Nog meer onder hen staan op de rand van een burn-out. De emotionele tol weegt zwaar door.

De psychosociale begeleiding die wordt aangekondigd in het regeerakkoord, zal niet volstaan.

De coronapandemie legt op pijnlijke wijze het structurele tekort aan personeel en middelen in alle geledingen van onze zorg bloot. In de eerste lijn verdrinken de huisartsen in de telefoontjes van bezorgde patiënten en worden ze bedolven onder het papierwerk. Verpleegkundigen en zorgkundigen in de rusthuizen en ziekenhuizen kijken met een bang hart naar de stijgende cijfers.

Het Vivaldi-regeerakkoord bevestigt de eerdere beslissing om extra middelen vrij te maken voor de zorg. Naast de 402 miljoen euro voor het noodfonds voor de zorg (dat vorig jaar op initiatief van de PVDA opgericht werd), is er de 600 miljoen euro uit het akkoord voor de federale zorgsector. Samen werd dus 1 miljard euro afgedwongen door de witte woede.

Wanneer het personeel dat geld effectief zal zien, daarover blijft het regeerakkoord erg vaag. Het is nochtans vijf over twaalf. De bijkomende aanwervingen en de loonsverhogingen zijn vandaag nodig, niet binnen enkele maanden.

Men moet vandaag al maatregelen nemen. Dat kan, bijvoorbeeld, door studenten en stagiairs in te schakelen. Door een medische en verpleegkundige reserve aan te leggen, in samenspraak met het personeel. Door ondersteunend personeel in te zetten om logistieke en administratieve taken van het zorgpersoneel over te nemen.

Ook voor de huisartsen zijn dringende maatregelen nodig.

Als we het regeerakkoord hierop nalezen, lijkt het alsof de sense of urgency de onderhandelaars ontgaan is. Er werd met Pedro Facon een federale coronacommissaris aangesteld om de aanpak van de epidemie centraal in goede banen te leiden. De vraag is of hij die mogelijkheid zal krijgen, en of het niet enkel zal blijven bij “de afstemming van het beleid van de deelstaten”, zoals in het regeerakkoord staat. 

"We hebben handschoenen genoeg, maar handen tekort", klonk het op de actie van het personeel van het Erasmusziekenhuis in Brussel.

4. Ondersteunen, niet sanctioneren

We moeten mensen ondersteunen, niet sanctioneren. Mensen die in quarantaine gaan, moeten hun inkomen behouden. We moeten preventiewerkers inzetten in de wijken. Met een eenzijdige focus op individuele verantwoordelijkheid komen we er niet: we hebben in de eerste plaats nood aan collectieve steunmaatregelen.

Men vraagt de burgers om hun gedrag te veranderen, maar doet niets aan de omstandigheden die maken dat mensen het vaak moeilijk hebben om besmetting te voorkomen.

Denk maar aan de bomvolle trams en bussen in de grootsteden. Denk maar aan Westvlees, AB InBev en andere grote bedrijven waar de veiligheidsregels nog niet gerespecteerd worden. Daar moeten werknemers staken opdat de juiste maatregelen genomen worden. Denk ook maar aan die duizenden grote gezinnen, die in kleine appartementen leven en die geen enkele vorm van ondersteuning krijgen wanneer iemand in quarantaine moet.

Waarom komt er niet meer controle op het naleven van veiligheidsregels op de werkvloer? Waarom kan men er niet voor zorgen dat mensen hun inkomen behouden als ze in quarantaine moeten? Het kan toch niet dat patiënten die hun verantwoordelijkheid opnemen en thuis blijven daar financieel voor gestraft worden?

Waarom wordt er geen werk gemaakt van bijkomende capaciteit in het openbaar vervoer? Waarom spreekt niemand over een herziening van het contactonderzoek? In de plaats van commerciële callcenters die ons opbellen om contacten te achterhalen, moeten we preventiewerkers inzetten, die mensen helpen wanneer ze in quarantaine moeten.

Maar dat soort broodnodige ondersteuning van de bevolking is geen prioriteit voor de regering. Onze huisartsen van Geneeskunde voor het Volk vangen nog altijd bot als zij nog maar iets simpels aanvragen als hulp bij boodschappen voor een patiënt in quarantaine die het moeilijk heeft.

Er wordt integendeel steeds meer ingezet op ‘handhaving’. Mensen die de quarantainemaatregelen niet correct kunnen volgen, krijgen controles en sancties.

5. Weten waar het virus zit

We moeten weten waar het virus zit. De regering moet dringend werk maken van cijfers over de plaats van besmetting.

De regering vaart nog altijd grotendeels blind. Men neemt ingrijpende beslissingen die een grote impact hebben op het sociale leven van de hele bevolking, zonder precies te weten waar mensen het virus precies oplopen.

In onze buurlanden slaagt men er wél in om gegevens over de plaatsen van besmetting te verzamelen. Enkel zo kan men gericht optreden. Zo weet men in Frankrijk dat een op de vijf clusters van besmettingen op de werkvloer plaatsvindt. Het is niet normaal dat deze cijfers in ons land nog altijd niet beschikbaar zijn.

Misschien dat het sommige personen zou storen als we met deze cijfers het idee kunnen doorprikken dat mensen niet hoofdzakelijk in de privésfeer besmet raken?