Hoofdlobbyist van GSK en voorzitter van de FPIM: de dubbele pet van Pascal Lizin

1. Wie is Pascal Lizin?

Pascal Lizin is de sterke man van GSK en voor de Belgische media het bekendste gezicht. Hij studeerde aan de universiteit van Leuven en heeft een master in Human Resources van het HEC Brussel. Na verschillende jaren in de transport- en voedingsindustrie trad hij in 1992 in dienst bij GSK.

Hij bekleedt - of bekleedde - tal van functies (zie hieronder) die verband houden met zijn werkterreinen - chemie en farmacie - maar ook in werkgeversorganisaties en politieke en academische verenigingen. Dat komt hem goed van pas om de belangen te verdedigen van de multinational die hem in dienst heeft.

• GSK – Directeur Externe en Publieke Zaken sinds 2006
• UWE (Waalse werkgeversorganisatie) - Bestuurder, eerste vicepresident.
• Conseil wallon de l'Industrie – Voorzitter van de werkgroep "Human Capital".
• Conseil wallon de l'Exportation – Lid van het bestuur.
• FPIM – Voorzitter sinds 2018
• Sonaca – bestuurder
• Essenscia (federatie van de chemie) - voorzitter van Essencia Wallonië en ondervoorzitter van Essenscia federaal.
• Wallonia.be - Ambassadeur van Wallonia.be.
• Academie voor onderzoek en hoger onderwijs– lid van de Oriëntatieraad.
• Agence universitaire de la francophonie - Lid van het Strategisch Oriëntatiecomité.
• Cefochim.
• Bio.be.
• Europalia.
• ADE Wavre.
• Kitozyme.
• Belgisch-Canadese Kamer van Koophandel.
• Belgisch-Chinese Kamer van Koophandel.
• Belgisch-Indiae Kamer van Koophandel.

2. De rol van Pascal Lizin bij GSK

“In politieke, economische en academische kringen wordt hij beschouwd als de ambassadeur van GSK Biologicals”,1 klinkt het in een portret van Pascal Lizin ter gelegenheid van zijn benoeming tot voorzitter van Essenscia Wallonie in 2009.

Dit vat zijn rol bij GSK samen, waar hij in 1992 in dienst trad en sinds 2006 directeur Externe en Publieke Zaken is. In een universitair proefschrift legt hij uit dat hij “fungeert als een interface tussen de ondernemingen en de politieke, economische en academische autoriteiten, de diplomatieke autoriteiten en de nationale en internationale pers en andere gemeenschappen”.2. Zoveel is duidelijk, hij is voor de Britse multinational de belangrijkste lobbyist voor België. Uiteraard voor de politieke wereld, maar ook voor de academische wereld, die van strategisch belang is voor een farmaceutisch concern.

Lizin speelt dan ook een belangrijke rol, naast voormalig GSK-baas Jean Stéphenne, om de invoering van de wet op de octrooi-inkomensaftrek uit 2007 te laten goedkeuren. Later, in 2012, zal journalist David Leloup in Le Vif-L'Express3 onthullen dat de advocaten van GSK de echte auteurs van het wetsvoorstel zijn, en de toenmalige minister van Financiën Didier Reynders ze alleen maar naar het parlement doorsluist.

Leloup citeert Stéphenne: “We hebben gevochten voor maatregelen zoals lagere sociale zekerheidsbijdragen voor onderzoekers of lagere belastingen op patenten.” En de journalist voegt eraan toe: “Over zijn opvolger (Christophe Weber, n.v.d.r.) en GSK’s Directeur Publieke Zaken (Pascal Lizin, n.v.d.r.), zei Jean Stéphenne: ‘Hun rol zal zijn om ervoor te zorgen dat deze maatregelen duurzaam zijn.’” Dat komt goed uit: Pascal Lizin is ook voorzitter van Essenscia Wallonie, de Waalse vleugel van de Federatie van de Chemie en de Levenswetenschappen. In haar memorandum voor de federale verkiezingen van 2010 betreurt Essenscia dat de aftrek voor octrooi-inkomsten “in een verbeterde vorm door onze buurlanden is overgenomen”. Om deze landen bij te houden is het “tijd om aanpassingen te doen”. Zoals? “De belastingaftrek moet worden toegestaan vanaf het moment dat de octrooiaanvraag wordt ingediend”, oppert Essenscia.4

Pascal Lizin geeft zijn mening in een universitair proefschrift over het Belgische fiscale beleid inzake onderzoek en ontwikkeling. Hij prijst er de troeven van België. Degenen waarvoor hij een missie heeft om voordeel te halen uit de politieke of academische wereld. “Als ik op reis ga, wordt mij vaak gevraagd waarom GSK zoveel in België investeert. Ik zal je de belangrijkste redenen geven. De eerste – die ons hier vandaag brengt – is een uitzonderlijk netwerk van onderzoekscentra. GSK zou de afgelopen vijf jaar nooit twee miljard euro hebben geïnvesteerd in gebouwen, infrastructuur en laboratoria als we geen 16 academische centra in een straal van 150 km hadden gehad. Een andere factor is een positieve federale regelgeving. Als u wilt innoveren, is het belangrijk dat de overheid u helpt om op de markt te komen. (...) Tot slot zou ik de concurrentieclusters willen vernoemen. De Waalse regering heeft moedig gehandeld door te kiezen voor attractieve centra en dus af te zien van steun aan andere sectoren.5

Terwijl het federale fiscale beleid grotendeels ten goede komt aan GSK, zowel via de aftrek voor octrooi-inkomsten als via de notionele interesten of de royale vrijstellingen van de roerende voorheffing (door het cumuleren van de vrijstelling op de roerende voorheffing, en op de ploegen- of nachtarbeid kan GSK 100% van de roerende voorheffing van sommige van haar werknemers aftrekken), is het Waalse gewestelijke beleid ook van strategisch belang omdat het de farmaceutische industrie al lang in de voorste gelederen van zijn “concurrentieclusters” heeft geplaatst.

In 2016 richtte de minister van Economie Jean-Claude Marcourt (PS) de Waalse Industrieraad op. Deze raad bestaat uit de bestuurders van de belangrijkste bedrijven in Wallonië. Pascal Lizin zetelt daarin voor GSK. Het doel van dit orgaan is concrete aanbevelingen te doen aan de regering om haar industriebeleid te versterken. Het mag niet verrassen dat die aanbevelingen typische werkgeversrecepten zijn: meer flexibiliteit, minder loon, meer belastingvoordelen voor bedrijven, minder vakbondsvrijheid ...

Begin 2019 richt minister Pierre-Yves Jeholet (MR), de opvolger van Marcourt, de Waalse Exportraad op. Onder de negen “wijzen” die zijn aangewezen om in het comité te zitten, vinden we opnieuw de onvermijdelijke Lizin.

Zelfs de koninklijke familie wordt er door Pascal Lizin bij betrokken. Zo reist hij samen met prinses Astrid in 2017 naar Ivoorkust om samen te pleiten voor inentingscampagnes. Een volksgezondheidsbeleid dat natuurlijk nuttig kan zijn, maar ook een winstgevende zaak voor een multinational die jaarlijks meer dan een miljard vaccins levert.

3. Lizin als voorzitter van de FPIM: een belangenvermenging die moet stoppen ...

In 2018 volgt Pascal Lizin Laurence Glautier op als voorzitter van de FPIM, de Federale Participatie- en investeringsmaatschappij. “Het is een van de belangrijkste”,6 merkte destijds L'Écho op. Het is inderdaad de belangrijkste federale overheidsholding.

De FPIM werd opgericht in 1992 na de privatisering van de ASLK-spaarbank en andere openbare kredietinstellingen. Aanvankelijk was het een bankholding, maar het werd een openbare holding met een algemene roeping.

De portefeuille bevat 1,5 miljard euro en participaties in tal van bedrijven, waaronder Belfius, BNP Paribas, bpost, Société Wallonne des Eaux, Brussels Airport Company, Sonaca, enz.

De FPIM speelt dus een essentiële rol in het beheer van de participaties van de staat en dus in het economisch beleid van de federale overheid. Dit zijn enorm veel openbare middelen die in het algemeen belang moeten worden beheerd.

Uit het beleid dat Pascal Lizin in dienst van GSK en de Union Wallonne des Entreprises voert, blijkt dat hij niet de garanties biedt van een voorzitterschap dat vrij is van belangenconflicten. Integendeel: zijn loopbaan is een opeenstapeling van instrumentalisering van de politieke of academische wereld ten voordele van het multinationale bedrijf dat hem tewerkstelt. Dezelfde die vandaag besloot 935 banen te schrappen in België, ondanks de enorme winsten en een lawine aan belastingvoordelen.

Daarom eist de PVDA dat zijn termijn als voorzitter van het FMIP zo snel mogelijk wordt beëindigd. Zijn dubbele pet, aan het hoofd van een groot openbaar bedrijf en een sleutelpositie in een gewetenloze multinational, is onaanvaardbaar.

Het laatste verslag van Greco over België (januari 2020) wijst, net als de vorige, op de tekortkomingen van België in de strijd tegen belangenconflicten. Voor de PVDA is de strijd tegen deze belangenconflicten een belangrijke inzet.

1 https://www.zorgandersnieuws.be/pascal-lizin-nouveau-president-dessenscia-wallonie/

2 Luca Petrucci, Analyse de la politique fiscale appliquée à la Recherche et Développement en Belgique - Incitants fiscaux et enjeux économiques, proefschrift van de UCL, Academisch jaar 2017-2018, p.38

3 "Comment GSK s'est taillé une loi fiscale sur mesure", Le Vif-L'Express23/11/12, https://www.levif.be/actualite/magazine/comment-gsk-s-est-taille-une-loi-fiscale-sur-mesure/article-normal-910511.html

4 Ibidem.

5 Voor het eerst werden daardoor kmo's, grote bedrijven en de academische wereld samengebracht. Luca Petrucci, Analyse de la politique fiscale appliquée à la Recherche et Développement en Belgique - Incitants fiscaux et enjeux économiques, proefschrift UCL, Academisch jaar 2017-2018, pp 11-12.

6 L'Écho 6 februari 2018.