Hoe Trump de verkiezingsuitslag probeert te kapen

Wel al zeker is dat, hoewel er geen sprake is van een ‘blauwe golf’, Joe Biden over het hele land genomen de meeste stemmen haalt. Vooral met dank aan de anti-Trump stem wint hij de popular vote. In de meeste landen zou dat betekenen dat hij president wordt. In de Verenigde Staten telt niet het aantal stemmen, wel het aantal kiesmannen die per staat worden toegewezen. Op deze manier wegen dunbevolkte gebieden met een overwegend witte en conservatieve bevolking, die meer op Trump stemmen, harder door. Om te weten hoe de kiesmannen verdeeld zijn, moeten we het resultaat van de zogenaamde strijdstaten, waar de twee kandidaten dicht bij elkaar liggen, afwachten. Maar Trump is niet van plan om te wachten.

“Eerlijk gezegd, we hebben deze verkiezing gewonnen”, sprak Trump in zijn speech die stelde dat het tellen van de stemmen moest ophouden. “Dit is grote fraude. We gaan naar het Hooggerechtshof.” Precies het scenario dat Bernie Sanders voorspelde. De telling van de per post uitgebrachte stemmen loopt vertraging op en uit onderzoek weten we dat Democratische kiezers vaker per post stemmen, terwijl Republikeinse kiezers meer naar het stemlokaal gaan. Omwille van de coronacrisis is dat verschil nu nog groter. Het is dus van groot belang dat alle stemmen geteld worden.

Alle stemmen tellen

Het scenario dat we vandaag meemaken komt niet als een verrassing. Trump was het al maandenlang aan het voorbereiden. “Gezien mijn ervaring met werken voor Trump”, verklaarde zijn persoonlijke advocaat Michael Cohen eerder al, “vrees ik dat als hij de verkiezingen in 2020 verliest, er nooit een vreedzame overdracht van de macht zal zijn.”

De Republikeinen maken het altijd al zo moeilijk mogelijk voor arme, gekleurde en jonge mensen om te gaan stemmen, groepen die vaker voor de Democraten stemmen. Voter suppression noemt men dat. Volgens de American Civil Liberties Union (ACLU) gebeurt dat op verschillende manieren, gaande van het verplaatsen of zelfs schrappen van stembureaus over het veranderen van het kiesreglement tot het eenvoudigweg schrappen van kiezers van de lijsten. Tussen 2016 en 2018 werden zo minstens 17 miljoen kiezers van de lijsten geschrapt. Bij een opkuis van de lijsten in de staat Indiana bleek dat 99% van de zogenaamde dubbels geen dubbels waren. Op verschillende plaatsen trokken zelfs extreemrechtse milities naar de stembureaus om kiezers voor de Democraten te intimideren.

Omdat hij zelfs met deze middelen vreesde er niet te geraken, werkte Trump ook een plan B uit. Maandenlang al suggereert hij dat er problemen en fraude zouden opduiken bij het stemmen per post. In zekere zin heeft daar gelijk in. Alleen is Trump niet het slachtoffer, maar de dader. In juni stelde hij Louis DeJoy, die veel geld aan zijn kiescampagne schonk, aan als grote baas van de post. Die maakte het zootje bij de post alleen maar groter. Overuren werden niet meer uitbetaald, postsorteermachines werden wegbezuinigd en brievenbussen verwijderd. Nu blijkt dat de postdienst maar liefst 300.000 stembiljetten niet naar de stembureaus heeft gebracht. In Zuid Florida werden maar liefst 27% van de per post uitgebrachte stemmen niet geleverd.

Ook in het Hooggerechtshof plaatste Trump zijn pionnen, recent nog met de aanstelling van de ultraconservatieve en Trump-gezinde Amy Conny Barret. Recent sprak dat Hooggerechtshof zich nog uit over het al dan niet tellen van stemmen in Pennsylvania die door problemen met de post te laat aankomen. Vier rechters stemden voor, vier rechters tegen, waardoor de beslissing van een lagere instantie geldig blijft en heel wat stemmen per post verloren gaan. De aanstelling van Conny Barret maakt dus een groot verschil als Trump naar datzelfde Hooggerechtshof zou stappen om het tellen van de stemmen per post ook nog eens vroegtijdig stop te zetten.

“Je kan het tellen van stemmen niet zomaar tegenhouden”, reageert ook het linkse parlementslid Ilham Omar. “Dit is geen dictatuur.” Trump wil op ondemocratische wijze zijn beleid van belastingverlaging voor grote bedrijven en de allerrijkste Amerikanen verderzetten. Hij wil daarvoor verdergaan met het verspreiden van haat, racisme en seksisme. Hij liegt erop los en voert actief campagne tegen de wetenschap en tegen de democratie. Het eerste antwoord daarop is mobiliseren om alle stemmen geteld te krijgen. Dat zegt ook de bekende filmmaker Michael Moore: “Eis dat elke stemt wordt geteld!” En er is meteen een groep Protect the Results opgestart.

Een democratie van het grote geld

Moest er zulke chaos ontstaan in eender welk ander land, dan zouden de VS de eerste zijn om tussen te komen ‘om de democratie te herstellen’. Maar zelfs voormalig president Jimmy Carter moet toegeven dat het verkiezingssysteem in de VS zélf niet beantwoord “aan de minimale vereisten van fairness en transparantie”. Het Carter Center, dat naar de voormalige president genoemd is, weigert dit echter te doen, voor wat nochtans ‘de grootste democratie ter wereld’ wordt genoemd.

Nergens in de wereld is het zo duidelijk dat om presidentskandidaat te kunnen zijn, je de steun moet hebben van het grote geld. Niet alleen waren alle presidenten in de geschiedenis van de VS miljonair, maar ook al om campagne te kunnen voeren heb je een enorm budget nodig. En dat kan je moeilijk anders bijeenrapen dan met giften van rijke donoren. Samen haalden de twee presidentskandidaten voor deze campagne meer dan 2 miljard euro op, een absoluut record. De laatste tien jaar zijn de giften voor een groot deel afkomstig van de zogenaamde independent expenditure-only Political Action Committees, beter bekend als Super PACs. Dat zijn lobbygroepen die rechtstreeks campagne-uitgaven zoals advertenties financieren, zonder via de kandidaten zelf te passeren.

Natuurlijk vragen de miljardairs in ruil voor hun gulle giften dat de kandidaten standpunten innemen die in hun belang zijn. Martin Gilens en Benjamin Page deden een grootschalig onderzoek dat de voorkeuren van de Amerikanen vergelijkt met het gevoerde beleid. Zijn besluiten: “Wanneer gecontroleerd wordt op de voorkeuren van de economische elite en georganiseerde belangengroepen, blijken deze van de gemiddelde Amerikaan slechts een minuscule, statistisch niet significante impact te hebben op het beleid.” Een minuscule, statistisch niet significante impact. In gewone mensentaal betekent dat: je mag kiezen welke van deze twee oude mannelijke miljardairs president wordt, maar over het gevoerde beleid hebben jullie met z’n allen niets te zeggen.

Een grote meerderheid van de Amerikanen is voorstander van bijvoorbeeld een publieke gezondheidszorg voor iedereen en een verdubbeling van het minimumloon naar 15 dollar per uur. Bernie Sanders zette een ander soort campagne op, gefinancierd met vele kleine donaties, die inging tegen de belangen van het grote geld en opkwam voor de belangen van de werkende mensen. Hij werd aan de kant geschoven door de top van de Democratische Partij. Wanneer Sanders het te goed begon te doen in de voorverkiezingen van de Democratische Partij, schaarden alle andere kandidaten zich achter Biden en werden alle middelen bijeengebracht in zijn campagne, om Sanders tegen te houden. Sanders was nochtans volgens de peilingen de beste kandidaat om Trump te verslaan.

De hoop komt van links

Biden belooft een terugkeer naar het oude normaal. Maar het is net dat oude normaal van groeiende ongelijkheid en een politiek gedomineerd door het grote geld, die de voedingsbodem was waarop het Trumpisme is kunnen groeien. Biden steunde in het verleden de oorlog in Irak en de belastingverlagingen voor de allerrijksten. Hij is het gezicht van het establishment dat totaal vervreemd is van de bekommernissen van de werkende mensen.

Waar linkse kandidaten wél op het verkiezingsbiljet stonden halen ze overwinningen, dat leren de verkiezingen voor het Congres (parlement) die ook vandaag plaatsvonden. De linkse kandidaat Alexandria Ocasio-Cortez werd herkozen met 68% van de stemmen, net als bijna alle kandidaten van het linkse platform Democratic Socialists of America (DSA) waar ze lid van is.

De linkse kandidaten voerden campagne voor publieke gezondheidszorg voor iedereen, een verdubbeling van het minimumloon naar 15 dollar per uur, een ambitieuze en sociaal rechtvaardige Green New Deal, een menselijker migratiebeleid en een échte aanpak van politiegeweld. Door zichzelf socialist te noemen, gaan ze volledig in tegen wat in de politieke wereld van de Verenigde Staten gangbaar is. Maar door de bekommernissen van de vakbeweging, Black Lives Matter en de klimaatbeweging te verbinden in een ambitieus alternatief, slagen ze erin om de solidaire tegenstroom op een authentieke manier politiek te vertalen.

Vandaag ligt de focus terecht op het tellen van alle stemmen en het afslaan van Trump zijn aanval op de democratie. Tegelijkertijd moet het duidelijk zijn dat een terugkeer naar het oude normaal op democratisch, sociaal en ecologisch vlak geen oplossing kan zijn. De oude wereld sterft. Enkel een consequent links alternatief dat de verschillende strijdbewegingen verbindt en ontwikkelt tot een hoopvol project voor een andere maatschappij kan een duurzaam antwoord bieden op het Trumpisme, in de VS en hier bij ons.