Global Strike: de klimaatbeweging trekt zich weer op gang!

Dit jaar was het jaar waarin de klimaatbeweging alle records heeft verpulverd. Op 2 december 2018, vlak voor de klimaattop in Polen, betoogden 65.000 mensen voor het klimaat. Een record. Dat sneuvelde nog geen maand later, toen 70.000 mensen de straat op gingen. Maar het meest bijzondere waren toch wel de schoolstakingen van de scholieren, die de voorbije maanden 20 weken op rij elke donderdag hebben gestaakt. Op het hoogtepunt van de schoolstakingen trokken 35.000 leerlingen naar Brussel om daar te betogen. De klimaatbeweging van de scholieren heeft in de hele samenleving een debat op gang gebracht en ervoor gezorgd dat de vakbonden opriepen tot een Global Strike op 15 maart. Dat was meteen ook de eerste vakbondsactie voor het klimaat. Nu staat het klimaat hoog op de politieke agenda, maar de Zweedse regering heeft er 4 jaar lang niet naar omgekeken. De klimaatbeweging is uitgegroeid tot een massabeweging. Hoe moet het nu verder?

Groen kapitalisme, een illusie

De Vereniging van Belgische Ondernemingen (VBO) en de vertegenwoordiger van VOKA, het netwerk van grote Vlaamse bedrijven, hebben al lang begrepen dat de klimaatbeweging een gevaar is voor hun winst. Afgelopen maart hebben de twee werkgeversorganisaties zich dan ook met hand en tand verzet tegen de Klimaatwet. [Lees meer over de Klimaatwet] Onlangs herhaalde het VBO dat het zich verzet tegen elke verhoging van de klimaatambities (L’Echo, 19 juni). N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft de boodschap begrepen, dat blijkt uit zijn “startnota”, de basis voor de vorming van de Vlaamse regering, waarin hij expliciet zegt dat hij geen ambitieuzere klimaatdoelstellingen wil. En terwijl Bart De Wever wekenlang met Vlaams Belang onderhandelde, hebben jongeren van die partij op Pukkelpop Anuna De Wever en andere jonge klimaatactivisten fysiek bedreigd.

De partijen die erkennen dat de klimaatverandering een ernstige zaak is, beperken zich helaas tot intentieverklaringen die al sinds de eerste klimaattop in 1992 vastzitten in hetzelfde keurslijf: dat van de markt. In België zijn 300 multinationals verantwoordelijk voor de uitstoot van 40% van de broeikasgassen, maar de traditionele partijen vertikken het nog altijd om die multinationals bindende normen op te leggen. Barbara Trachte (Ecolo), Brussels staatssecretaris voor Economische Transitie, “zal de bedrijfsleiders niet dicteren wat ze vanaf morgen moeten doen”, maar hoopt dat “de bedrijven zich bezinnen over hun ecologische impact” (Le Soir, 29 augustus). In Wallonië is de nieuwe minister van Milieu (Ecolo) niemand minder dan Céline Tellier, de voormalige woordvoerder van Sign for My Future, de grootste “greenwashing”-campagne die ooit werd opgezet en die financieel gesteund werd door vervuilende multinationals zoals BNP Paribas Fortis, KBC, Unilever en Danone. (Lees meer over de campagne Sign for my Future)

Hoe ver staan we met de investeringen die nodig zijn om de ecologische transitie uit te voeren? Daar blijken helemaal geen plannen voor te bestaan. In Wallonië noch in Brussel. Alain Maron (Ecolo), Brussels minister voor Klimaattransitie, Milieu en Energie, bevestigt dat Brussel klimaatneutraal wil zijn tegen 2050, maar hij geeft toe dat er nog geen kader voor bestaat, geen kalender voor is opgemaakt en dat er nog absoluut geen budget is om die ambities waar te maken. (Le Soir, 4 september)

Op naar seizoen 2 van de klimaatbeweging

In het huidige systeem zal de verandering niet komen van een zogezegde “klimaatregering”. Alleen door mobilisatie kunnen we uit de impasse raken waarin de traditionele partijen ons gekneld houden. Greta Thunberg heeft dat allang begrepen. “Zolang jullie je niet concentreren op dat wat jullie moeten doen in plaats van op wat politiek haalbaar is, is er geen hoop”, zei de jonge klimaatactiviste al op de klimaattop in november 2018. “Een crisis kun je niet oplossen als je niet erkent dat er een crisis is. We moeten de fossiele brandstoffen in de bodem laten zitten en we moeten ons concentreren op rechtvaardigheid. En als het zo moeilijk is om binnen het bestaande systeem oplossingen te vinden, dan moeten we misschien maar het systeem zelf veranderen. […] Wij zijn hierheen gekomen om jullie te laten weten dat de klimaatverandering eraan komt, of jullie dat willen of niet. De echte macht hoort toe aan het volk.”

De klimaatbeweging heeft verschillende troeven. Een generatie scholieren heeft de voorbije maanden strijd leren voeren, een heleboel vrouwen zijn uitgegroeid tot echte voortrekkers, de beweging is ontstaan in Vlaanderen en is heel snel een nationale beweging geworden waarbij jongeren van Oostende tot Aarlen slogans roepen als “On est plus chauds que le climat”. De beweging gaat nu ook internationaal en de mobilisatie van de scholieren heeft de studenten overtuigd om zich bij hen aan te sluiten en vakbonden ertoe aangezet voor het eerst in de geschiedenis van België voor het klimaat te staken!

Scholieren, studenten, werknemers: allemaal samen voor het klimaat

Duizenden werknemers hebben gehoor gegeven aan de oproep van de vakbonden om op 15 maart deel te namen aan de Global Strike. In dit land zijn de vakbonden de belangrijkste werknemersorganisaties. De klimaatbeweging heeft die nodig om druk te kunnen uitoefenen en de veranderingen af te dwingen die noodzakelijk zijn om het klimaat te redden.

Maar als de klimaatbeweging de harten van de mensen wil veroveren, zal ze zich moeten distantiëren van de bestraffende ecologie waar de traditionele partijen zo tuk op zijn. De ‘groene’ belastingen zoals de CO2-belasting en de kilometerheffing zijn antisociaal, inefficiënt en contraproductief. Ze zijn sociaal onrechtvaardig, want iedereen betaalt evenveel, ongeacht zijn inkomen: wie het kan betalen, mag vervuilen. Ze zijn inefficiënt omdat veel mensen geen andere keuze hebben, zij moeten de auto nemen omdat er niet genoeg openbaar vervoer is en de kwaliteit ervan sterk te wensen overlaat. En tot slot zijn ze ook contraproductief, want ze duwen een deel van de bevolking in de armen van de klimaatsceptici. Dat blijkt immers uit een enquête die de FOD Milieu in 2017 liet uitvoeren. Die geeft aan dat 92% van de ondervraagden vindt dat vooral de industrie inspanningen moet leveren, 70% vindt dat zij “de grootste inspanningen” moet leveren en dat “groene” belastingen uit den boze zijn.