Gevonden: ruimte voor loonsverhogingen

Neem nu de grootwarenhuizen. Carrefour maakte een nettowinststijging van 17,9% bekend. Gerealiseerd dankzij de inzet van duizenden coronahelden. Die zorgden er voor dat onze levensmiddelen elke dag opnieuw in de rekken lagen ondanks de risico’s op besmetting.

Ook Ahold Delhaize boekte stevig winst. Maar het bedrijf besliste deze week in de eerste plaats zijn aandeelhouders te belonen. Zij krijgen een onmiddellijke dividendverhoging van 18%. En de coronahelden zouden het de komende twee jaar moeten doen met maximaal 0,4%?

Loonsverhogingen zijn wél betaalbaar

Heel wat bedrijven maken winsten en geven hoge dividenden. Loonsverhogingen van meerdere procenten zijn dus betaalbaar. Het is een kwestie van keuzes maken: beloon je de aandeelhouders of de mensen die werken? Laten we enkele voorbeelden bekijken.

• ArcelorMittal België deed 300 miljoen euro cadeau aan zijn moedermaatschappij eind 2019 (meest recente cijfers). Wij rekenden uit dat een loonsverhoging van 5% 30 miljoen euro kost. Tien keer minder dus. Voor minder dan 20 miljoen euro kunnen ze al een loonsverhoging van 3% geven.

• Ikea België maakte op het einde van het boekjaar 2020 een nettowinst van 49 miljoen euro. Het management schreef die mooie som onmiddellijk over aan de moedermaatschappij. Wij rekenden uit dat een loonsverhoging van 5% voor het personeel slechts een vijfde van het dividend kost, namelijk 9,5 miljoen euro. Dat zou pas een mooie erkenning voor die mensen zijn.

• Umicore presenteerde voor 2020 fier een recordwinst van 362 miljoen euro, vooral dankzij de vestiging in Hoboken. De directie voorspelt in 2021 nog meer winst. Ze zouden de werknemers kunnen belonen met een opslag van 5% voor een kostprijs van minder dan 15 miljoen euro.

• Brico België kwam in 2020 uit op 152 miljoen euro winst. De lonen met 5% verhogen kan al voor minder dan 5 miljoen euro.

• Ageas, het moederbedrijf boven AG Insurance, keerde 569 miljoen euro uit aan zijn aandeelhouders in de loop van 2020. Wij berekenden dat een loonsverhoging van 4% amper 15 miljoen euro kost. Met andere woorden: de aandeelhouders cashen na zo’n loonsverhoging nog altijd 97% van de winst.

• Chemiereuzen BASF en Bayer keren hun aandeelhouders respectievelijk 2,7 miljard en 3 miljard euro uit na een goed jaar 2019. Nochtans zou een wereldwijde loonsverhoging van 5% aan de coronahelden respectievelijk slechts 138 en 546 miljoen euro kosten.

• Colruyt maakte 511 miljoen euro winst in 2020 en verwent zijn aandeelhouders met een dividend van 183 miljoen euro. Een loonsverhoging van 5% zou de winst met 67 miljoen euro verminderen. Maar er blijft ruim genoeg over voor de aandeelhouders.

• Volvo Group, met onder andere een grote truckfabriek in Gent, besliste zopas zijn aandeelhouders te verwennen met een recorddividend van 3 miljard euro in 2021. We rekenden het prijskaartje uit van een wereldwijde loonsverhoging van 5% voor de 104.000 mensen die er werken. Het resultaat: 240 miljoen euro. Heel betaalbaar dus. Als men alleen het Belgische personeel een 5%-opslag geeft, spreken we over amper 12 miljoen euro. Een 2%-opslag zou zelfs minder dan 5 miljoen euro kosten.

De klaagzang van Voka

De Vlaamse bazen van Voka reageren heftig op de vakbondseisen voor loonsverhoging. “Het is een waanidee dat er in sommige sectoren tijdens deze crisis bakken geld wordt verdiend”, beweren ze. Ook het VBO houdt vol dat “geen enkele sector gespaard werd en dat ze allemaal in het rood staan”. 

Hebben de bazen recent de resultaten en winsten van de grote bedrijven wel bekeken? Die vertellen een andere verhaal. Er zijn sectoren en multinationals die royaal profiteren van de crisis en veel geld binnenhalen.

En toch zegt Voka: “Een forse loonstijging is midden in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog een fout idee.” Daarom vragen ze het strikt respecteren van het loonplafond van 0,4% ... voor de werknemers uiteraard. Want voor de aandeelhouders is er geen plafond.

Loonsverhoging om uit de crisis te geraken

Zich verschuilen achter de crisis om loonsverhogingen te blokkeren houdt in veel bedrijven geen steek, zoals we met de voorbeelden hierboven aantoonden. Maar ook maatschappelijk en economisch houdt een loonblokkering geen steek.

PVDA-voorzitter Peter Mertens stelt het zo: “We hebben de koopkracht van velen nodig om uit de crisis te komen. De werknemers hebben daar recht op. Op vijf jaar tijd is er 40 miljard euro verschoven van de werknemers naar de aandeelhouders. Nochtans zijn het de werknemers die de rijkdom produceren, niet de aandeelhouders. Het is tijd voor een serieuze loonsverhoging van vijf, zes procent, zoals ook de vakbonden in Nederland en Duitsland vragen. Dat is na deze pandemie niet meer dan logisch.”

Vrijheid om echte loonsverhogingen te onderhandelen

De vakbonden onderhandelen momenteel een loonakkoord, het zogenaamde interprofessioneel akkoord, of IPA. Ze willen dat de werkgevers het loonplafond van 0,4% loslaten. Ze eisen de vrijheid om echte loonsverhogingen te onderhandelen. Maar de werkgevers houden het been stijf. De wet is de wet, zeggen ze.

Het zijn nochtans de werknemers die de welvaart creëren. Op de actiedag van 12 februari toonde de werkende klasse dat ze de opgelegde loonmarge van maximaal 0,4% niet aanvaardt. Op 25 februari is er een volgende nationale actiedag.