Genoeg geprotesteerd voor het klimaat? Da gade gij nie bepalen, meneer Jambon!

“Ik heb mijn buik vol van klimaathysterici die roepen dat de wereld over twaalf jaar vergaat", zei Jambon gisteren in een interview met Humo, waarin hij ook stelt dat de VRT plaats moet geven aan klimaatontkenners.

Dat het klimaat ontregelt en klimaatrampen steeds meer doden eisen onder de meest kwetsbare mensen, is intussen onbetwistbaar aangetoond. Het is nog niet te laat om de klimaatverandering enigszins binnen de perken te houden, maar de tijd dringt. Volgens het IPCC-rapport over de beperking van de opwarming tot 1,5°C, moet de wereldeconomie klimaatneutraal zijn vóór 2050 en is de enige manier om dat te bereiken de halvering van de wereldwijde uitstoot tegen 2030. Dat is een wereldwijd gemiddelde, geïndustrialiseerde regio’s als Vlaanderen moeten hun uitstoot tegen 2030 met ongeveer 60% inperken. Daarvoor zijn massale investeringen in hernieuwbare energie, circulaire industrie en openbaar vervoer nodig. Dat kost miljarden, maar het bespaart ons grotere kosten door klimaatrampen in de toekomst. Het biedt ook de mogelijkheid om basisbehoeften als vervoer en energie schoner, efficiënter én goedkoper aan te bieden. Klimaat en sociale rechtvaardigheid gaan hand in hand.

Doelstellingen 2020 halen we niet

Het klimaatbeleid van Jambon I komt niet eens in de buurt van wat nodig is. De doelstellingen worden zelfs verlaagd. Tegen 2050 wordt niet langer klimaatneutraliteit nagestreefd, maar een verlaging van de uitstoot met 80%. Er is daarvoor zelfs geen echt plan.

De ambities inzake hernieuwbare energie en herbebossing die in het regeerakkoord staan, zijn niet eens genoeg om de (veel te weinig ambitieuze) Europese doelstellingen voor 2030 te halen. Kersvers Minister van Energie en Omgeving Zuhal Demir (N-VA) gaf trouwens zonder schaamte toe dat de Europese doelstellingen voor 2020 al zeker niet gehaald zullen worden.

"Het is intussen al oktober 2019", zei Jambon daarover, alsof dat begrip zou opwekken. Ter herinnering: de huidige Vlaamse regering is een voortzetting van de vorige coalitie, de N-VA zit al sinds 2004 onafgebroken in de Vlaamse regering. Als het intussen niet meer mogelijk is om de ambities voor 2020 waar te maken, dan heeft de N-VA dat enkel en alleen aan zichzelf te danken. Tot overmaat van ramp voorziet deze Vlaamse regering een verdere afbouw van De Lijn, op een moment dat degelijk en voor ieder toegankelijk openbaar vervoer cruciaal wordt om de ecologische én sociale uitdagingen het hoofd te bieden.

Jan “Trump” Jambon

“Vlaanderen is de facto uit het Klimaatakkoord van Parijs gestapt”, vatte professor milieukunde Pieter Leroy het nieuwe regeerakkoord terecht samen. Jan Jambon als Vlaamse Donald Trump. Een onverdiende vergelijking? Door op te roepen om meer klimaatontkenners een podium te bieden, plaatst Jambon zich de facto in hun kamp. Net als zijn Amerikaanse tegenhanger verkoopt Jambon het sprookje dat teveel klimaatambitie slecht zou zijn voor de economie. Over “doemdenken” gesproken.

Investeringen in de klimaattransitie kunnen net heel veel jobs opleveren. Maar de vervuilende multinationals zien het niet zitten om zelf voor die transitie te betalen. En het zijn de belangen van de Vlaamse multinationals die de N-VA wil verdedigen. Vandaar ook de focus van de N-VA op “nieuwe technologieën”, terwijl de nodige technieken om van de klimaattransitie werk te maken al lang bestaan. Er moeten technologieën uitgevonden worden waar bedrijven in andere landen of regio’s nog niet over beschikken. Dat is de essentie van het “ecorealisme”: het klimaatdebat aangrijpen om de concurrentiepositie van het Vlaamse grootbedrijf nog te versterken. 

Er is vandaag nochtans al heel veel mogelijk met hernieuwbare energie, waterstoftechnologie en agro-ecologie. Maar zolang vervuilende productiemethodes winstgevender zijn, worden die onvoldoende toegepast. Het gebrek aan klimaatactie is dus niet in eerste instantie een technologisch probleem, maar vooral een politiek probleem. De regering Jambon I maakt daar deel van uit.

Spijbelen? Mag niet.

Het valt op dat de Vlaamse regeringspartijen een veroordeling van het brutale politiegeweld vorige week tegen de klimaatactivisten van Extinction Rebellion niet over hun lippen krijgen. "Dat is niet meer mijn bevoegdheid", ontweek ex-minister van Binnenlandse Zaken Jambon een vraag daarover tijdens zijn openingscollege aan de Universiteit Gent. Moeten we uit dit stilzwijgen afleiden dat die hardhandige repressie tegen de klimaatbeweging deze regering goed uitkomt?

Aan de klimaatverandering wil deze regering geen halt toeroepen. Ze richt haar pijlen op de klimaatbeweging zelf. Waar het regeerakkoord wél in voorziet, is een hardere aanpak van “alle vormen van spijbelen”. Lees: jonge klimaatstakers aanpakken. Het kabinet van de nieuwe Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) bevestigde dat: “Voor spijbelen is er nu eenmaal geen enkele goede reden. Spijbelen is als een rood licht negeren, het mag niet”. De nieuwe Vlaamse regering heeft duidelijk schrik dat er een seizoen 2 van de klimaatbeweging zou komen. “Ik vind de straatprotesten welletjes. We hebben het nu wel begrepen”, aldus minister Demir. Uit haar klimaatbeleid blijkt nochtans iets anders. “Het spijbelen moet stoppen”, zegt ook minister-president Jan Jambon. “Manifesteer in het weekend of op woensdagnamiddag”.

Twee keer zo sterk

Dit is dus een regering die haar verantwoordelijkheid niet nakomt, die het probleem van klimaatverandering minimaliseert en klimaatontkenners een podium wil bieden en jongeren die vechten voor hun toekomst de les leest.

Denkt Jambon echt dat hij kan bepalen hoe en wanneer er gemanifesteerd zal worden? Het hele punt van actievoeren is net dat het moet storen, dat het de machthebbers moet uitdagen en de bevolking wakker schudden. Als spijbelen voor het klimaat nachtmerries bezorgt aan deze Vlaamse regering, dan is dat precies wat we moeten blijven doen. Op 24 oktober staan er nieuwe acties gepland als opstap naar de Global Strike For Future op 29 november, die nu al voor de vierde keer miljoenen mensen over de hele wereld zal mobiliseren. 

Deze beweging gaat door tot het klimaat gered is. Ze ontwikkelt zich in verschillende landen op verschillende manieren, met hoogtes en laagtes. Elke keer als men denkt haar teruggeslagen te hebben, zal ze twee keer zo sterk terugkomen. Ze kunnen angstvallig alle bloemen plukken, maar de komst van de lente kunnen ze nooit tegenhouden. Of het welletjes geweest is? Da gade gij nie bepalen, meneer Jambon! Change is coming, whether you like it or not.