Geneesmiddelenbudget: twee maatregelen die minister De Block zou moeten nemen (in plaats van deals te sluiten met Big Farma)
Op 21 oktober hoorden we dat er 1,4 miljard euro extra nodig zal zijn om de kosten voor geneesmiddelen te betalen. “Het zou nooit zover hoeven komen zijn, mocht Maggie De Block stoppen met geheime deals te maken met de farmabedrijven. Ze zou in plaats daarvan dwanglicenties en het kiwimodel kunnen invoeren, zoals de PVDA vraagt.
Volgens het Monitoringcomité hebben we tegen 2024 1,4 miljard euro extra nodig om de factuur van de geneesmiddelen te betalen. “Het zijn voornamelijk een handvol geneesmiddelen van de nieuwste generatie, zoals gentherapieën voor kanker of de behandeling van zeldzame ziektes zoals bij baby Pia, die het budget doen ontsporen. Met volledige medewerking van Minister De Block, die hiervoor geheime prijsafspraken sluit via de befaamde artikel 81-contracten”, aldus Sofie Merckx.
Deze prijzen staan helemaal niet in verhouding tot de reële onderzoeks- en ontwikkelingskosten van farmabedrijven. Sofie Merckx: “Het overgrote deel van het onderzoek naar deze medicijnen wordt in universiteiten en openbare onderzoeksinstellingen geleverd. Pas helemaal op het einde springen de farmareuzen in de dans om het geneesmiddel te commercialiseren. Zij schuimen voortdurend de markt af, op zoek naar de kip met de gouden eieren en kopen de meest beloftevolle ontdekkingen op om er vervolgens gigantische winsten mee te maken.”
Het verhaal van Zolgensma, is hiervoor een perfecte illustratie. “De wetenschappelijke doorbraak naar dit middel kwam er dankzij het publieke onderzoekslab Genethon, gefinancierd door publieke crowdfunding”, aldus Sofie Merckx. “Vervolgens kocht de Amerikaanse start-up Avexis de licentie op voor 13 miljoen euro. Zij investeerden 446 miljoen euro voor de klinische tests. Pas toen duidelijk werd op welke goudmijn zij zaten, kocht farmareus Novartis de start-up over voor 6,2 miljard euro. Het is díe investering die Novartis vandaag wil terugverdienen, en waarop ze verder buitensporige winstmarges willen maken”.
Minister De Block stelt dat er geen wonderoplossingen bestaat om de uitgaven van geneesmiddelen onder controle te houden. “Toen een paar weken geleden duidelijk werd dat de sociale zekerheid tegen 2024 afstevent op een tekort van 6 miljard euro, schreeuwden de rechtse partijen unaniem om besparingen. Nu duidelijk wordt dat een vierde hiervan te wijten is aan het geneesmiddelenbudget, is er plots geen alternatief?”, reageert Sofie Merckx.
De PVDA schuift al jaren concrete oplossingen naar voor die op korte termijn de plundering van de sociale zekerheid een halt kunnen toeroepen. “Zo zou de minister van volksgezondheid met dwanglicenties kunnen ingrijpen als farmabedrijven buitensporige prijzen vragen die de sociale zekerheid in gevaar brengt. Dat wordt in andere landen succesvol toegepast, waarom niet bij ons?”, vraagt Sofie Merckx. “Daarnaast maakt het kiwi-model, dat betekent dat er een openbare aanbestedingen komt voor geneesmiddelen, het mogelijk om de prijs te verlagen, zowel voor de sociale zekerheid als voor patiënten.”
Voor de linkse partij moet er ook fundamenteel iets veranderen in farmaland. “Voor ons is het duidelijk: de mens moet de maatstaf zijn, niet het maximale rendement. Onze gezondheidszorg is veel te belangrijk om over te laten aan de winstzucht van farmaceutische multinationals. De ontwikkeling van nieuwe, innovatieve geneesmiddelen én de vruchten ervan moeten in publieke handen blijven. Dat is een van de toekomstscenario’s die het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg in 2016 al uittekende, maar het voorstel viel op een koude steen. Wij willen dat voorstel vandaag opnieuw op de agenda zetten”, besluit Sofie Merckx.