Europese betoging: “Sociale dumping is oneerlijk en gevaarlijk”
Op initiatief van de ETF (European Transport Worker's Federation) betogen op 27 maart in Brussel spoorwegbeambten, bus- en vrachtwagenchauffeurs, luchtverkeersleiders, taxichauffeurs, enz. voor kwaliteitsvolle jobs in de transportsector. We spreken met treinbegeleidster Farah en vrachtwagenchauffeur Dennis, beiden PVDA-kandidaten bij de Europese verkiezingen. Ook zij zullen mee de straat opgaan.
Deze betoging wordt het hoogtepunt van de campagne “Fair Transport Europe”. Duizenden werkers, verspreid over heel het Europese continent, kwamen in actie voor deze campagne. De eisen? Kwaliteitsvolle jobs en veilige en betrouwbare dienstverlening aan de passagiers. Compleet het tegenovergestelde van wat de ultraliberale visie van de Europese Commissie te bieden heeft: sociale dumping, onderaanneming, langere werkdagen, tijdelijke contracten in onzekere werkomstandigheden, enz.
"We zijn vastberaden om een duidelijke boodschap aan de wereld te sturen. Wij willen een reële verbetering van de werk- en levensomstandigheden voor miljoenen werknemers in de vervoerssector", verklaart Frank Moreels, voorzitter van de BTB, de transportvakbond van het ABVV. "Onze campagne voor een rechtvaardig en billijk transport toont aan dat de werknemers en hun vakbonden samen in actie kunnen komen ondanks de verschillen in elk land en de diversiteit qua leeftijd, geslacht en sector. Laten we nu voor een indrukwekkende actieweek zorgen die de kracht en de eenheid van onze beweging laat zien. Zo kunnen we het gevecht tegen de sociale dumping en de uitbuiting winnen!"
Farah Jacquet, treinbegeleidster uit Namen
Waarom komt u naar de betoging?
Farah Jacquet. Ik vind het belangrijk deze betoging op Europees niveau te steunen omdat bijvoorbeeld de privatisering van het spoor en de beslissingen over aanvallen op de werk- en leefomstandigheden van de werknemers op de eerste plaats op Europees niveau genomen worden. Dit gaat dus alle werkers in Europa aan. Deze strijd moeten we op Europees niveau voeren. En het heeft wel degelijk ook rechtstreeks met ons, Belgische spoorwegbeambten, te maken. In België willen sommigen die zelfde Europese logica volgen. Dat betekent het spoor openstellen voor concurrentie en zelfs de NMBS privatiseren.
Het is ook belangrijk om onze steun te betuigen aan werknemers van andere landen, waar de sociale wetten minder goed zijn dan in België (sociale bijdragen, lonen …). Het is een situatie die leidt tot sociale dumping. In sommige landen liggen de lonen en de sociale bijdragen lager. Dat werkt in het nadeel van de Belgische werknemers maar ook van de werknemers in het buitenland.
Door deze strijd van de werkers op Europees niveau moeten we de gelijkheid verwerven op niveau van de sociale wetten. Sociale dumping is dan niet meer mogelijk. Werkgevers zullen niet meer vals kunnen spelen door buitenlandse werknemers aan te nemen om ze minder te betalen.
Welke impact hebben de Europese richtlijnen vandaag al voor de spoorwegbeambten?
Farah Jacquet. De Europese richtlijnen hebben duidelijk al impact voor het spoorwegpersoneel. Ze willen het spoor liberaliseren, openstellen voor concurrentie, voor het reizigersvervoer. Dat betekent dat de NMBS het risico loopt de concurrentie te moeten opnemen met andere Europese spoorwegmaatschappijen. Franse treinen van de SNCF zullen morgen misschien de verbinding Luik-Oostende verzorgen!
Op die manier komt de NMBS terecht in een wedren voor de hoogste productiviteit en de laagste kosten. Wij ondergaan hierdoor allemaal een hogere werkdruk. Maar die wedren heeft ook gevolgen voor de reizigers. De dienstverlening lijdt hieronder. Ze zullen het spoorpersoneel op alle vlakken verminderen. Een voorbeeld: de loketten in de stations gaan dicht en in de plaats komen ticketautomaten. Maar je vervangt niet zomaar de mens door een machine.
U bent kandidaat op de Europese verkiezingslijst voor de PVDA. Een logische keuze?
Farah Jacquet. Ik werk nu 12 jaar bij het spoor en ik ben vakbondsafgevaardigde, het is bijna een "plicht" om kandidaat te zijn op deze lijst (lacht).
Serieus, ik doe dit om het openbaar vervoer te verdedigen. Het vervoer per spoor is een domein waarop het veel logischer en efficiënter is om één enkele onderneming te hebben die zich met het geheel bezighoudt. Minister Magnette (PS) heeft de NMBS gesplitst in langs de ene kant het beheer van de infrastructuur (Infrabel) en de spoorwegmaatschappij (NMBS) aan de andere kant. Allemaal om de Europese leiders tegemoet te komen en om de liberalisering voor te bereiden. Maar dat heeft gezorgd voor heel wat verdeeldheid en verspilling. De PVDA is de enige partij die opkomt voor de oprichting van één enkel openbaar bedrijf door Infrabel en NMBS opnieuw onder één beheer te brengen. Dat zal veel efficiënter zijn.
Dennis Lauwers, vrachtwagenchauffeur uit Antwerpen
Waarom betoogt u als vrachtwagenchauffeur mee?
Dennis Lauwers. Wat er voornamelijk op het spel stat, is de werkgelegenheid hier in België. Ik vind het zeer belangrijk dat de vakbonden zich Europees bundelen, dat het niet ieder voor zich is. Ik werk al 25 jaar voor hetzelfde bedrijf en heb altijd internationaal gereden. De laatste vijftien is er veel veranderd in onze sector. Tegenwoordig zie je nog haast uitsluitend vrachtwagens met Oost-Europese nummerplaten op de weg, ook van vrachtwagens met Belgische firma’s. De sociale dumping tiert welig. Dat betekent dat hier in België jobs verdwijnen. Ook de prijzen komen onder druk te staan. Onze werkgevers gaan ons ook nog meer achter de veren zitten om sneller te zijn. De veiligheid komt er zeker mee in het gedrang.
Ziet u daarvan de gevolgen op de weg?
Dennis Lauwers. Uiteraard. Je moet ook weten dat je in Slovakije voor 90 euro een rijbewijs kan kopen. Wie zonder opleiding met zo’n gevaarte de baan opkomt, maakt fouten en zorgt voor gevaarlijke situaties. Op laad- en losplaatsen zien we die chauffeurs vaak sukkelen omdat ze nooit de goeie manier geleerd hebben. Natuurlijk, onze chauffeurs maken ook fouten. Maar wij moeten om de vijf jaar onze “code 95” behalen, een verplichte nascholing voor beroepschauffeurs. Dat zijn toch vijf volledige zaterdagen dat we opleiding moeten volgen. Ginder wordt dat gewoon gekocht. Dat is oneerlijk en onveilig.
Als vakbonden kunnen we meer bereiken als we dat organiseren onder de koepel van de ETF, want het heeft geen zin om in België wetten en richtlijnen te maken waar anderen zich niet aan moeten houden.
Sociale dumping zorgt voor oneerlijke concurrentie. Er zijn al duizenden jobs verloren gegaan in ons land en die worden ingevuld door goedkopere werkkrachten. Veel Belgische ondernemingen richten in Oost-Europese landen nepfirma's op. Dat is gewoon schandalig.
Hoe gaat dat?
Dennis Lauwers. Het zijn vaak niet meer dan postbussen, hé. Kantoorgebouwen waar voor de deur een bord staat met de 20, 30 bedrijven die daar gevestigd zouden zijn, maar het kantoor bestaat uit niet meer dan één telefoon waar één persoon zit en verder is er geen activiteit. Maar doordat het de officiële zetel is van een bedrijf, kunnen ze op die manier goedkope chauffeurs aan het werk zetten.
Voor de chauffeurs van bij ons betekent het dat ze hun job verliezen. Er zijn bedrijven bij ons waar nog amper 10% van de chauffeurs onder de Belgische sociale wetgeving werkt. Bedrijven richten een firma op in Slovakije, Bulgarije of Roemenië en daar wordt dan 80 of 90% van de chauffeurs ingeschreven met het loon van het land in kwestie. Ik heb er geen enkel probleem mee dat mensen hier komen werken, maar dan wel voor hetzelfde loon.
Het transportgebeuren is momenteel helemaal niet fair. Mijn uurloon bedraagt 12,10 euro. Als een collega uit Oost-Europa hier komt laden voor 5 à 6 euro, dan kan zijn baas een veel lagere prijs bedingen bij de opdrachtgever, hé. En dan kan je al raden wie die rit gaat doen, natuurlijk.
Hoe kan dat opgelost worden?
Dennis Lauwers. Er zijn manieren genoeg om sociale dumping te stoppen. Als de politiek wil, kan het morgen opgelost zijn. Als iedere chauffeur minstens het minimumloon krijgt van het land dat hij doorkruist, dan houdt de sociale dumping op, want dan zijn die chauffeurs niet goedkoper meer.
Dat is praktisch vrij eenvoudig te regelen. We rijden allemaal met een digitale tachograaf. Als men die koppelt aan een gps, kunnen ze perfect zien waar een vrachtwagen heeft gereden. De middelen zijn er. De overheid kan alles meten. Ze weten perfect hoe lang ik stil sta. Alleen wil men dat niet installeren. En dat heeft natuurlijk te maken met lobbywerk van de werkgevers.