“Enough is enough”, de sociale beweging waar het Britse establishment schrik van heeft

De prijzen die de pan uit swingen, het blokkeren van de lonen, geld dat wegvloeit uit openbare diensten ... terwijl een handvol rijken miljarden verdienen zonder belastingen te betalen. Doet het een belletje rinkelen? Dat is normaal. De Britse werkende klasse heeft dezelfde problemen als wij en als overal. Het goede nieuws? Ze zijn bezig met de grootste sociale beweging van de laatste 30 jaar …

“Enough is enough”. Genoeg is genoeg en trop is te veel. “Vakbonden, linkse verenigingen en linkse volksvertegenwoordigers lanceerden een campagne om de ellende te bestrijden waarin miljoenen mensen nu zitten door stijgende rekeningen, lage lonen, voedselarmoede, slechte huisvesting en een samenleving die uitsluitend wordt geleid door een rijke elite", aldus de organisatoren (lees er hier meer over) .

Hun eisen zijn duidelijk:

1. een reële loonsverhoging
2. verlaging van energierekeningen
3. einde van voedselarmoede
4. behoorlijke huisvesting voor iedereen
5. de rijken belasten

Op een paar dagen tijd had de gelijknamige petitie 200.000 handtekeningen verzameld.

Een gestructureerde beweging

Deze beweging kwam niet uit de lucht vallen. De werkende klasse in Groot-Brittannië voert al maanden strijd. Het personeel van de spoorwegen startte de beweging in juni. Tegen het einde van de maand waren 50.000 mensen in staking. Dat was sinds de jaren tachtig niet meer voorgekomen. De reden? De regering tast hun arbeidsvoorwaarden aan, vermindert de werkgelegenheid ... kortom, ze zet de afbraak van de spoorwegen voort die tientallen jaren geleden werd ingezet door de zeer rechtse regering van Margaret Thatcher.

Maar de RMT (Nationale vakbond van werknemers uit de spoor-, zeevaart- en transportsector), een machtige vakbond geleid door de populaire Mick Lynch, zegt ‘No way!’

“We hebben gezien hoe andere Britse werknemers rechten hebben verloren. Voor ons is het de strijd van ons leven: als we geen akkoord bereiken, zullen onze leden bij de spoorwegen er slechter aan toe zijn, zowel op hun werk als bij hun pensioen. Hun jobs lopen gevaar. Dat zien we bij zoveel overheidsdiensten in het hele land. Het personeel wordt uitbesteed aan de privé en staat steeds onder druk om loonsvermindering, slechtere jobs en slechtere arbeidsvoorwaarden te slikken. Ze kunnen niet anders en de Britse spoorwegarbeiders weten het: we moeten dit gevecht winnen!” (Interview in lʼHumanité, 11 juli 2022)

Andere sectoren hebben zich sindsdien bij de strijd aangesloten. De recentste: de postbodes, die een vierdaagse staking aankondigden om loonsverhoging te eisen. De campagne ‘Enough is enough’ is nog maar net van start gegaan en groeit nu al in een duizelingwekkend tempo. Als je een idee wil krijgen van de omvang van de beweging, bekijk eens de online kaart van de stakingspiketten. Ze wordt geüpdatet in real time.

De afgelopen weken waren er honderden acties. En dit is nog maar het begin, volgens vakbondsleider Robert Poole: “Noem het zoals je wilt, ‘de zomer van de woede’, ‘de zomer van de solidariteit’ of zelfs ‘de hete zomer van de staking’, we leven in ongekende tijden.”

“Donʼt pay”

Tegelijkertijd ontstond er een burgercampagne: “Donʼt pay UK”. 100.000 mensen – en binnenkort nog veel meer – roepen op om vanaf 1 oktober de energierekeningen niet meer te betalen. Die datum is niet willekeurig gekozen. Op die dag stijgt het plafond op gas- en elektriciteitsrekeningen van £ 1,971 (zo’n 2,327 euro) naar... £ 3,300 (zo’n 3.900 euro) per jaar. Na een stijging van meer dan 50% in afgelopen april.

De stijgende energieprijzen treffen het land hard. De ongelijkheid neemt toe. Het leven wordt voor de 20% armsten 16% duurder". Voor de 20% rijksten is de stijging van de levensduurte maar 7%.

Hoewel het je misschien verrast, werd de “Donʼt pay UK”-beweging al eens ingezet in het Verenigd Koninkrijk. En met succes. De regering-Thatcher viel na een soortgelijke campagne (tegen een oneerlijke belasting, de Poll tax, lees er hier meer over)

Regering valt de stakers aan

Het antwoord van de conservatieve regering is erg zwak. En pakt de wortels van het probleem niet aan, maar ... de strijdende werknemers, aldus Robert Poole: “Het antwoord van de heersende klasse op deze crisis? Iedereen die protesteert criminaliseren en de economie platwalsen. De regering heeft al een hele reeks draconische antivakbondswetten die ze nog verder wil aanscherpen. We komen dus weer een stap dichter bij een dystopische (fictie die een duistere utopische wereld beschrijft, n.v.d.r.) en autoritaire kapitalistische staat.”

Volgens Mick Lynch heeft deze regering geen interesse in de problemen van het volk of openbare diensten. “Ze denken alleen aan hun carrière, hun promoties, hun ambities.”

Hoe zit het met de sociaaldemocratische Labour-partij? Twee parlementsleden van Labour deden mee met ‘Enough is enough’, maar de partijleiding maakt jacht op activisten die de sociale beweging steunen. Partijleden zijn ontslagen omdat ze zich bij een piket aansloten.

Sam Tarry is een van hen. Hij is de vertegenwoordiger die specialist in openbaar vervoer is van de Labourpartij, en werd ontslagen na een solidariteitsbezoek aan een piket van het spoor.

Een dieptepunt voor een partij die is opgericht door de vakbonden, zoals Mick Lynch eraan herinnert: “Mijn vakbond stichtte Labour, samen met anderen. Als Starmer (Labour-leider, n.v.d.r.) niet kan zeggen: ‘Ik sta aan jullie kant, jullie hebben een loonsverhoging nodig, jullie hebben sociale bescherming nodig, jullie hebben openbare diensten nodig’, dan gaat hij verdwijnen, net zoals zovele anderen voor hem. Labour moet beginnen met de kant van het volk te kiezen. Dat is stap één, voordat we zelfs maar kunnen zien welk concreet beleid de partij zou kunnen voeren.”

Genoeg van beroepspolitici

Kortom, het antwoord zal niet komen van Downing Street, de ambtswoning van de eerste minister, of van het Parlement. De spoorvakbondsleider zegt het zo: “De conservatieven en de werkgevers dachten dat de coronacrisis de mensen passief had gemaakt en bezorgd over de toekomst, dat ze gewoon zouden meegaan en niet in opstand zouden komen ... Maar daar hadden ze het mis: de spoorwegwerknemers, maar ook de Britten in het algemeen, hebben genoeg van deze regering, van de superrijken, van de elites die van jongs af aan gevormd zijn op de meest selectieve scholen, aan Eton, daarna aan Oxford of Cambridge, van die gasten die nog nooit in hun hele leven een echte baan hebben gehad ... Ze hebben genoeg van dit stelletje beroepspolitici die beslissen wie wat mag verdienen, ten gunste van een minderheid en ten nadele van de overweldigende meerderheid. Dit is wat er nu gebeurt, dit is wat ons kan bevrijden van deze leiders die de mensen willen voorschrijven hoe ze wel of niet mogen leven.”