Druk op Beke neemt toe: “Een tweede coronagolf pakken we beter aan met een andere kapitein”

“Of het nu over mondmaskers, contactonderzoek of testing in woonzorgcentra gaat, Pedro Facon, directeur-generaal van de FOD Volksgezondheid maakt komaf met het verstoppertje spelen achter het federale niveau”, zegt Vlaams volksvertegenwoordigster Lise Vandecasteele (PVDA). “‘Net zoals de gewesten heeft de federale overheid ook een coördinerende functie,’ zei Facon, ‘maar dat betekent niet bevoegdheden overnemen.’”

Opvallend: ook voor het aanleggen van een noodstock van beschermingsmateriaal was Vlaanderen volgens Facon bevoegd. Hij wees erop dat het logisch is dat een overheid verantwoordelijk is voor het beschermingsmateriaal van de voorzieningen waar ze bevoegd voor is.

“Toch bleef Beke tot 6 maart rekenen op de federale noodstock”, zegt Vandecasteele. “Vlaanderen is bevoegd voor honderden voorzieningen, waarom had het geen eigen noodstock aangelegd om voorbereid te zijn op epidemieën?” 

Over wie bevoegd was voor contactopsporing was heel wat discussie. Facon reageerde formeel: “Contactopsporing is bevoegdheid van de gewesten sinds 1980. Dat minister De Backer hielp coördineren tussen de verschillende regio’s, wil niet zeggen dat de federale overheid die bevoegdheid overnam.”

“Pas 40 jaar na datum had Beke blijkbaar door waar hij bevoegd voor was”, merkt Vandecasteele op. “Bovendien deed Vlaanderen begin maart wél al zelf aan contact tracing. De verontwaardiging van Beke toen op 20 april op de IMC voor hem duidelijk werd dat hij contact tracing op grote schaal zou moeten uitrollen lijkt dus gespeeld. Zeker gezien we er met de PVDA op 25 maart al op hadden aangedrongen dat Beke teams zou opbouwen voor contact tracing in de volgende fase van de epidemie.”

Ook Vlozo, de koepel van commerciële woonzorgcentra kwam in de commissie aan het woord. Eind februari al vroeg Vlozo de Vlaamse overheid om de situatie in de woonzorgcentra ernstig te nemen. Gedurende de hele maand maart trok de koepel herhaaldelijk aan de alarmbel, maar volgens Vlozo kreeg ze daar geen antwoord op van minister Beke. Pas begin april, toen de crisis naar haar hoogtepunt toe groeide, werden er aan haar oproepen gehoor gegeven. “Als er de eerste weken van maart meer daadkracht geweest zou zijn, dan zou het sterftecijfer zeker lager geweest zijn.”

Kurt Stabel van Vlozo bevestigde ook wat Margot Cloet van Zorgnet-Icuro maandag al zei: “Er is kostbare tijd verloren gegaan om de crisis in de woonzorgcentra op een gecoördineerde manier aan te pakken. De taskforce had drie weken eerder opgericht kunnen worden.” 

Vlozo reageerde bovendien erg gepikeerd op de aankondiging van Wouter Beke dat hij de zorginspectie zal sturen naar de woonzorgcentra die grote uitbraken hebben doorgemaakt. “Er is nood aan coaching in plaats van inspectie”, klonk het.

“De zorginspectie is natuurlijk erg belangrijk en zou zelfs uitgebouwd moeten worden”, zegt Lise Vandecasteele. “Maar nu inspecties aankondigen komt echt aan als een klap in het gezicht van het zorgpersoneel. Minister Beke weigert de hand in eigen boezem te steken en loopt achterop met het vrijmaken van extra budget, maar wijst nu wel met de vinger naar de woonzorgcentra die de afgelopen maanden keihard geknokt hebben.”

“Wie er ook aan het woord komt in de coronacommissie, telkens komt het gebrek aan daadkracht, efficiëntie en overleg met het terrein naar boven”, zegt Vandecasteele. “Voor de oprichting van de taskforce was het beleid volgens Vlozo samen te vatten als: ‘blijf in uw kot en trek uw plan’. Volgens Pedro Facon was de bevoegdheidsverdeling duidelijk, maar toch blijft Beke zich daar tot vandaag achter verstoppen. Ik denk dat het steeds duidelijker wordt dat we een eventuele tweede golf beter met een andere kapitein aanpakken.”