Deel het loon van Juncker door drie, en andere PVDA-voorstellen om een einde te maken aan Europese graaicultuur
De PVDA stelt vandaag, donderdag 21 maart, haar Europese verkiezingsprogramma voor. Bij de 175 concrete voorstellen springt er één bijzonder in het oog: het loon van Commissievoorzitter Juncker door drie delen. De PVDA wil zo een einde maken aan de privileges van de eurocraten die te ver af staan van de mensen en te dicht aanschurken bij multinationals.
“Om iets te doen aan de enorme kloof tussen de Europese Commissie en de burgers stelt de PVDA ambitieuze en originele maatregelen voor”, legt Line De Witte, PVDA-lijsttrekster voor de Europese verkiezingen, uit. “We willen bijvoorbeeld het loon van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, door drie delen. Ook de lonen van de andere eurocommissarissen willen we aanpassen. Met een totale vergoeding van meer dan 32.000 euro per maand verdient Jean-Claude Juncker in één maand bijna dubbel zoveel als de modale Europese burger op een heel jaar. Het Europese mediaanjaarloon van de modale Europese burger schommelt netto rond de 17.000 euro”, stelt De Witte.
“Met zulke lonen staan de Europese commissarissen mijlenver af van de leefwereld van gewone werknemers of gepensioneerden, die met hun inkomen het einde van de maand niet of nauwelijks halen. De Europese Unie telt vandaag 10% werkende armen, tegenover 7% tien jaar geleden”, aldus Line De Witte.
Scheidingslijn tussen Big Business en Europese Commissie
De PVDA wil ook een einde maken aan de draaideuren tussen de Europese instellingen en multinationals. “In de eerste zeven jaar na het einde van zijn of haar mandaat mag een voormalig commissaris of een lid van het Europees Parlement geen topfunctie aanvaarden bij een bank, een multinational of een beursgenoteerd bedrijf”, verduidelijkt de PVDA-lijsttrekster voor Europa.
Onlangs werd ook bekend dat meerdere multinationals, waaronder Bayer (Monsanto), Uber en Google, een miljoen euro gaven aan de traditionele Europese partijen. “De PVDA wil onaangegeven lobbycontacten en financiering door multinationals verbieden”, zegt Line De Witte.
“De invloed van multinationals op het Europese beleid steunt mede op dit systeem van draaideuren en absurd hoge lonen. Het is een systeem van onrechtstreekse en legale corruptie”, hekelt de PVDA-lijsttrekster. De voorbeelden zijn trouwens talrijk. De vorige voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, ging na zijn mandaat in dienst bij zakenbank Goldman Sachs, onze landgenoot Karel De Gucht was eerst Eurocommissaris voor Handel en ging dan werken voor ArcelorMittal, de huidige Eurocommissaris voor Klimaat, Miguel Arias Cañete stond eerder aan het hoofd van enkele oliebedrijven.
“Het draaideursysteem zorgt ervoor dat hoge Europese ambtenaren vaak een verleden hebben bij multinationals of financiële instellingen. Een wereld waar ze vlot naar terugkeren na hun politieke loopbaan”, zegt Line De Witte. “Dat moet stoppen, want anders kunnen multinationals te gemakkelijk hun mannen en vrouwen op op sleutelposten van de politieke besluitvorming droppen.”
Enkele voorstellen van de PVDA om een einde te maken aan de Europese graaicultuur:
- We delen de riante lonen van Europese commissarissen en parlementsleden door twee. Die som mag het plafond van 10.000 euro bruto per maand niet overstijgen. Ontransparante of onverantwoorde extra’s worden afgeschaft.
- In het geval van de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, stellen we een plafond in van 10.000 euro bruto per maand, wat drie keer minder is dan zijn huidige loon (van ongeveer 32.200 euro per maand).
- We maken komaf met achterkamerpolitiek. Onderhandelingen tussen instellingen en vergaderingen van de Europese Raad, de Eurogroep, het Europees Stabiliteitsmechanisme en Ecofin moeten openbaar via livestream en officiële verslagen.
- We stoppen de draaideuren tussen instellingen en het grootbedrijf. Gedurende zeven jaar na het eind van hun mandaat mag een Europees Commissaris of parlementslid geen mandaat aanvaarden bij banken, multinationals en beursgenoteerde bedrijven.
- We verbieden onaangegeven lobbycontacten en willen verplichte transparantieregisters. Lobbycontacten moeten aangegeven worden door parlementsleden, ook buiten de muren van het parlement.
Buitensporige lonen
Als voorzitter van de Europese Commissie verdient Jean-Claude Juncker vandaag 138% van de al extreem hoge brutolonen van de hoogste Europese ambtenaren, goed voor 27.436 euro per maand. Daarbovenop komen nog onder andere voordelen, waardoor Juncker uitkomt op ongeveer 32.000 euro per maand. Zo krijgt hij een maandelijkse verblijfsvergoeding van 15% van zijn basisloon, wat snel neerkomt op 4.000 euro. Verder krijgt hij nog een maandelijkse vergoeding voor vertegenwoordigingskosten, ter waarde van 1.418 euro. Ook reis- en verhuiskosten worden vergoed. Het totale loonpakket van Juncker komt op jaarbasis in de buurt van de 400.000 euro.
Opmerkelijk is dat het loon van Juncker aanzienlijk gestegen is tijdens de vorige legislatuur. In 2014 bedroeg zijn basisloon "slechts" 25.554,58 euro per maand, of 306.654,96 euro per jaar tegenover 329.232 euro vandaag. Dat is een stijging van meer dan 7%. De Europese Commissie verdedigt deze verhoging met de stijging van de kosten in levensonderhoud. Nogal cynisch gezien net de Europese Commissie de index in België wil afschaffen.
Enkele voorbeelden van draaideurpolitiek
- Voordat hij Europees Commissaris voor Klimaat werd, stond Miguel Arias Cañete aan het hoofd van de Spaanse oliemaatschappijen Ducar en Petrologis Canarias. Het belangenconflict is voor iedereen duidelijk, behalve voor de Europese instellingen.
- De Brit Jonathan Hill had een carrière als lobbyist achter de rug toen hij in 2014 Europees Commissaris voor Financiële Stabiliteit en Kapitaalmarkten werd. Bij zijn aftreden na het Brexit-referendum, kreeg hij jobaanbiedingen bij verschillende bedrijven met een direct belang in Europese besluitvorming, zoals de Zwitserse bank UBS, Aviva-verzekering of het grote auditbureau Deloitte. Na de bankencrisis werd zelfs een op de drie van de leidinggevende functies bij het Directoraat-generaal financiële stabiliteit bekleed door voormalige of toekomstige werknemers van de financiële sector.
- De voorganger van Juncker, José Manuel Barroso, ging aan de slag bij Goldman Sachs, een bank betrokken bij het vervalsen van Griekse cijfers om de euro te betreden. Als voorzitter van de Europese Commissie moest Barroso Europa vooruit helpen, maar met het oog op zijn opeenvolgende carrière is de vraag wie hij echt diende tijdens zijn ambtstermijn.
- De dag na het einde van de verplichte bufferperiode van 18 maanden trad Karel De Gucht, voormalig EU-commissaris voor Handel, toe tot ArcelorMittal. Als eurocommissaris was hij namens de Unie de hoofdonderhandelaar tijdens de gesprekken over de vrijhandelsakkoorden met Canada (CETA) en de Verenigde Staten (TTIP). ArcelorMittal geeft jaarlijks 1,5 tot 1,7 miljoen euro uit om de Europese instellingen onder druk te zetten. Het is gemakkelijk te begrijpen waarom ArcelorMittal, dat financieel belangen heeft bij de uitwerking van het beleid van de Unie, de gewezen commissaris binnenhaalde.
Europese wetgeving rechtstreeks voor en door de multinationals geschreven
De Eurocommissarissen nodigen multinationals uit als stakeholders of experts op vergaderingen en commissies die niet erg transparant zijn. “Op die manier kunnen ze rechtstreeks ‘wetten maken’”, zegt Line De Witte. “Meerdere rapporten van middenveldorganisaties tonen de directe en verwoestende gevolgen voor het Europese beleid.”
- In 2010 publiceerde de Europese werkgeversorganisatie BusinessEurope haar actieplan inzake duurzame begrotingen en groei. De parallellen tussen het Actieplan en het besparingsbeleid van de Europese Commissie zijn indrukwekkend: lagere lonen, minder openbare diensten, meer privaat-publieke samenwerkingen, minder belastingen voor multinationals en een pensioenhervorming voor lagere pensioenen.
- Ter voorbereiding van het vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en Japan hebben ambtenaren van de Europese Commissie 213 besloten bijeenkomsten georganiseerd met belangengroepen, waaronder 190 vergaderingen (89%) met big business lobbygroepen maar geen enkele met kleine en middelgrote bedrijven of vakbonden. Bij nieuwe onderhandelingen over een handelsakkoord met de Verenigde Staten (TTIP) steeg het aandeel van de lobbygroepen tot 90%. Het resultaat? Vrijhandelsovereenkomsten van de EU omvatten clausules rond regelgevende samenwerking met lobby’s of uitzonderingsrechtbanken waar multinationals landen kunnen aanklagen die te strenge voorschriften inzake voedselveiligheid of volksgezondheid opleggen.
- In vijf jaar tijd is het gecombineerde lobbybudget van de top tien Europese wapenbedrijven verdubbeld van 2,8 miljoen euro naar 5,6 miljoen euro per jaar. De nieuwe investeringsprogramma’s voor de wapenindustrie, zoals het Europees Defensiefonds van 13 miljard is een echte zegen voor grote multinationals. Dat is geen toeval. Een reeks voorstellen van de lobby van de ASD (Aerospace and Defence Industries Association of Europe) werd bijna letterlijk overgenomen.