“De samenleving staat op een kruispunt” – een onuitgegeven tekst van Dirk Van Duppen
Dit jaar werd de Prijs voor Mensenrechten postuum uitgereikt aan dokter Dirk Van Duppen. Hij stierf in maart aan pancreaskanker. In zijn boek 'Zo verliep de tijd die me toegemeten was' vertelt hij over zijn leven vol engagement, vol liefde, vol menselijkheid en hoop. Het fragment hieronder werd er niet in opgenomen, maar met de coronacrisis in het achterhoofd, is het brandend actueel.
De samenleving staat op een kruispunt.
Het komt aan op keuzes die bepalen welke kant ze opgaat:
de warme, sociale kant
of de ijskoude, individualistische en asociale kant.
Die keuzes bepalen of het zijn overweegt,
dan wel het hebben.
Het collectieve en de vrijheid van de individuele mens
dankzij de hulp van anderen
of het individualisme
ten koste van anderen.
Empathie, altruïsme en solidariteit
of onverschilligheid, egoïsme en uitbuiting.
Zelfbeheersing, bedachtzaamheid, spelcompetitie,
samenwerken, uitwisselen en delen
of agressief impulsief gedrag, concurreren, monopoliseren,
bezitten en nemen.
Mensen verbinden, gelijke rechten, internationalisme
of uitsluiting, racisme en discriminatie.
Diversiteit of uniformiteit.
De arbeid als middel voor de productie van gebruikswaarde,
als middel voor emancipatie en socialisatie,
of de arbeidskracht als koopwaar, als middel voor uitbuiting
en voor de productie van ruilwaarde ten koste van alles.
Eerlijkheid, vertrouwen en eenheid van woord en daad,
of bedrog, misleiding, hypocrisie.
Gelijkwaardigheid, gelijke participatie en rechtvaardigheid
of ongelijkheid, dominantie, elitisme en onrecht.
Liefde voor de wetenschap en voor de rationaliteit
of obscurantisme en irrationalisme.
Ecologisme, eerlijke informatie, duurzaam samenleven
of consumentisme, milieuvervuiling en verspilling.
Humanisme, vermaatschappelijking van de economische hefbomen
voor de realisatie van de sociale grondrechten
en voor het eerst-komt-de-mens
of de vermarkting van alles, alles als koopwaar te gelde maken
en eerst-komt-de-winst.
De laatste keuze verwijst naar de economische verhoudingen en
omstandigheden.
Die zijn doorslaggevend.
Zonder een onderbouw waarbij de mens en niet de winst eerst komt,
gaan de positieve waarden verwateren tot vormen van hypocrisie
en halen de negatieve de boventoon.
Ik zie de wereld kantelen,
ik geloof dat het goed komt.
Dirk Van Duppen
De laatste vrijdag van augustus 2019. Dirk Van Duppen krijgt een keiharde diagnose: uitgezaaide pancreaskanker. Eerst is er het onwezenlijke verdriet. Dan groeit de verbondenheid. Verbondenheid in verdriet, verdriet in verbondenheid.
Bertolt Brecht wist al: het mooiste geschenk dat je kan geven is het voorbeeld van je eigen leven. In Zo verliep de tijd die me toegemeten was blikt Dirk Van Duppen terug op een compleet leven. Hij werkt in een leerlooierij. Is dokter in Palestijnse vluchtelingenkampen. Bouwt een groepspraktijk uit in Deurne. Plaatst het kiwimodel voor goedkopere geneesmiddelen op de agenda. Bindt de strijd aan tegen het fijn stof in Antwerpen. Zetelt voor de PVDA in de districtsraad, gemeenteraad en OCMW-raad. Onderbouwt de idee dat de mens een supersamenwerker is.
In dit laatste boek van Dirk Van Duppen is de dood niet ver weg. Toch zindert het van het leven. En van de hoop. Het gaat over engagement en solidariteit. Over de liefde die je vindt in de strijd maar ook over hoe je in de strijd geliefd wordt. Gracias a la vida.
Je kan Zo verliep de tijd die me toegemeten was bestellen in de PVDA shop
Dirk Van Duppen was arts en een van de boegbeelden van Geneeskunde voor het Volk. Hij was volksvertegenwoordiger voor de PVDA in Antwerpen. Hij schreef talloze boeken en artikels, waaronder De cholesteroloorlog, waarom geneesmiddelen zo duur zijn (EPO, 2004) en De Supersamenwerker (EPO, 2016)