De PVDA en haar internationale activiteiten: een overzicht

De PVDA en internationalisme, dat gaat al samen van bij het ontstaan van de partij. Met haar steun aan de nationale bevrijdingsbewegingen in Vietnam, Afrika, Palestina en Centraal-Amerika bijvoorbeeld. Of met haar bezoeken aan fabrieksbezettingen in Frankrijk en aan de stakende Britse mijnwerkers.

Hoe staat het vandaag met die spirit van internationalisme bij de PVDA? We willen daar alleszins meer op inzetten, want de tijden waarin we leven, maken meer Europese en internationale uitwisseling en samenwerking een evidentie, zelfs een noodzaak. Om een idee te geven welke richting dat concreet kan uitgaan, biedt het laatste anderhalf jaar al een mooie staalkaart van de internationale actie van de PVDA. Reis je even mee?

• ManiFiesta is een feest van internationale solidariteit, met straffe buitenlandse gasten onder de sprekers en artiesten, van de voormalige Braziliaanse presidente Dilma Rousseff en Juliana Lumumba uit Congo, tot Goran Bregovic en Lowkey. De PVDA is ook telkens present op ‘ManiFiesta’s’ in andere Europese landen, met sprekers en stands: op de festivals van de kranten L’Humanité(Frankrijk) en Avante(Portugal), van het weekblad Unsere Zeit(Duitsland) en op het feest van de Communistische Partij van Spanje.

• Marc Botenga, PVDA-verkozene in het Europees Parlement, zetelt in de brede linkse fractie GUE/NGL (Europees Verenigd Links/Noords Groen Links). Die telt 41 leden, verdeeld over 19 delegaties uit 13 landen. Dikwijls erg verschillende partijen, maar waarmee wel heel wat te bespreken, uit te wisselen en samen te werken valt, zowel binnen als buiten het parlement.

• Een 30-tal studenten van Comac trok in witte pakken de velden in voor de Ende Gelände-protestacties tegen de bruinkoolontginning in Duitsland. En de jongeren van RedFox nodigden klimaatactivisten uit Duitsland, Frankrijk en Nederland uit voor een tweedaags klimaat-event.

• In Brussel en Antwerpen ontvingen we lokale afdelingen van de Noorse partij Red en van de Zweedse Linkspartij. Die wilden zien en horen hoe wij onder de havenarbeiders werken, van gedachten wisselen over de aanpak van racisme, vertellen hoe zij in gemeenteraden werken en meer te weten komen over Geneeskunde voor het Volk en medische hulp aan mensen zonder papieren.

• Jos D’Haese, kersvers fractievoorzitter in het Vlaams Parlement, nam in september in Lissabon deel aan een conferentie over de klimaatstrijd, met linkse partijen uit Portugal, Cyprus en Ierland.

• Raoul Hedebouw ging debatteren over marxisme en populisme op de Zomeruniversiteit van La France Insoumise, de beweging van Jean-Luc Mélenchon, en was gastspreker op de recentste fractiedag van de Nederlandse SP.

• Achtereenvolgens in Marseille, Bilbao en Brussel had de laatste drie jaar een Europees Forum van linkse, groene en progressieve partijen, bewegingen en activisten plaats. PVDA-sprekers namen deel aan verschillende assemblees en ateliers, over vrouwenstrijd, klimaatstrijd, arbeidersstrijd. En legden er boeiende contacten.

• Vorig jaar op ManiFiesta maakten Peter Mertens en het hele publiek een collectieve video-solidariteitsboodschap voor de jonge Palestijnse activiste Ahed Tamimi, die via sociale media, in real time, te horen en te zien was tot in Ramallah.

• PVDA-volksvertegenwoordiger Marco Van Hees nam een solidariteitsvideo op tegen de VS-blokkade van Cuba, de dag dat de Verenigde Naties massaal tegen de blokkade stemden.

• We hebben nu ook een internationale webpagina annex maandelijkse newsletter in het Frans, Engels, Duits en Spaans: international.ptb-pvda.be.

Allemaal goed en wel, maar van waar komt die internationale bedrijvigheid van de PVDA? Welke principes hanteren we daarbij, welke lijnen zetten we uit? En wat zijn dan die buitenlandse contacten van de PVDA?

Waarom is de PVDA actief op internationaal vlak?

In een wereldcontext met enorme uitdagingen op grote schaal – noem maar op: oorlog, Trump, toenemende sociale ongelijkheid, klimaatverandering, de almacht van multinationals en banken, de afbraak van democratische en sociale verworvenheden, de vluchtelingenstromen – is het logisch en nodig dat wij onze analyses en acties ook in een internationaal perspectief plaatsen. Dat wij onze driveom de maatschappij te veranderen, willen delen en realiseren met anderen, in Europa en wereldwijd.

De grote multinationals, kapitaalgroepen en banken, regeringen, instellingen en partijen van “de 1%”, van de multimiljonairs, zijn in grote mate op Europese of wereldschaal actief. Denk maar aan het IMF en de Wereldbank, aan het Wereld Economisch Forum van Davos of BusinessEurope, aan de G7 of de internationales van de klassieke politieke partijen. Zonder de Navo te vergeten, de westerse multilaterale oorlogsmachine onder VS-leiding die in België haar politiek en militair hoofdkwartier heeft. Zij spannen wereldwijd samen tegen “de 99%” – of vechten onderling voor het grootste en beste deel van de koek.

Vanaf het moment dat het marxisme opgang maakte in de arbeidersbeweging, nam het internationalisme er een belangrijke plaats in. Is het niet de hoogste tijd dat de sociale en politieke organisaties van de brede werkende klasse vandaag weer met overtuiging en ambitie de koppen bij mekaar steken? Om van mekaar te leren, om gemeenschappelijke eisen te formuleren, om gezamenlijke acties op touw te zetten, kortom om samen sterker te staan.

Wat wil de PVDA internationaal bereiken?

De PVDA wil haar steentje bijdragen, met praktische initiatieven en voorstellen, samen met vakbonden en sociale bewegingen, vredes- en klimaatbewegingen, die elk op hun manier sleutelen aan een betere wereld. Zoals we in 1984 steun verzamelden voor de stakende Britse mijnwerkers tegen de mijnsluitingen van Thatcher, en recenter voor het Griekse volk tegen de besparingstroika, en voor de Franse spoorwerkers van de CGT tegen de privatiseringsgolf. Zoals we vanaf 1990 betogingen, solidariteitsreizen, fondsenwerving en protestacties opzetten tegen de opeenvolgende oorlogen en interventies in het Midden-Oosten, met als uitschieters de Irak-oorlogen van 1991 en 2003. Zoals we al vele jaren lang een actieve solidariteit uitbouwen met Palestina, met Cuba, met Filippijnse en Colombiaanse syndicalisten. In die zin is er nog meer mogelijk en nodig. De stakingen bij Ryanair, Amazon en Uber die Europees gaan. Gelijklopende aanvallen op de pensioenen of in de zorgsector in heel de Europese Unie die dan ook een Europese reactieverdienen. De klimaatontaarding die per definitie een mondiaal antwoord nodig heeft. Of de ambitie om alle kernwapens de wereld uit te krijgen – en laten we er maar meteen alle buitenlandse militaire basissen bij doen.

We willen helpen om van overal de beste ervaringen van strijd, van campagnes en acties, van analyses, organisatie en communicatie bijeen te brengen. Wij willen leren en zelf ook een (bescheiden) bijdrage leveren via uitwisseling en samenwerking met andere consequent linkse partijen. Op Europees niveau en op wereldvlak. Met reeds lang gekende partners, maar evengoed met oog voor vernieuwing en verbreding. Met een diversiteit aan marxistische partijen, volksbewegingen, vakbonden, linkse allianties, bewegingen.

Wie zijn de internationale partners van de PVDA?

Het internationalisme-van-de-solidariteit zit in ons DNA. De PVDA maakt deel uit van de internationale marxistische beweging, met haar rijke historiek – en met alle vallen en opstaan dat daarbij hoort. De PVDA neemt deel aan een breed gamma van internationale festivals, congressen, fora, conferenties en seminaries, met een hele rist onderwerpen. In de breed-linkse groep in het Europees Parlement, de GUE/NGL. Of via uitwisseling over concrete strijdervaringen met syndicalisten van Die Linke en de DKP (Duitsland), met vrouwen van Izquierda Unida, de linkse vakbond CCOO en de Spaanse vrouwenbeweging, met advocaten van AKEL (Cyprus), met kaderleden van de PCP (Portugal).

Het is een eye-opener om de wereld eens te bekijken door de bril van progressieve organisaties en radicaal-linkse partijen en bewegingen uit het Zuiden van de planeet. Luisteren naar textielarbeiders uit Bangladesh of boerenleiders uit de Filippijnen, discussiëren met activisten uit heel Latijns-Amerika, horen hoe de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij tegenover de ANC-regering staat: zo vermijden we te verzanden in Belgische of Europese navelstaarderij. Want de situatie bij ons maakt deel uit van het bredere plaatje van een wereldsysteem van uitbuiting en onderdrukking. En in alle hoeken van die wereld zijn er ook kiemen van verzet, bloeien er alternatieven, leeft de solidariteit. Daarom nemen we deel aan het Foro de Sao Paulo in Latijns-Amerika, aan congressen en conferenties van partijen en bewegingen in alle continenten, aan de Internationale Bijeenkomst van Communistische en Arbeiderspartijen, aan een seminarie over 200 jaar Marx, aan een conferentie over de brexit en de Ierse grens in Derry of aan de ‘Anti-imperialistische Solidariteitsmeeting voor de Democratie en tegen het Neoliberalisme’ in Havanna.

Dat we op die veelheid aan internationale initiatieven soms partijen tegenkomen waarmee we het grondig oneens zijn, of zelfs waarmee wij niet door één deur kunnen, tja, dat kan gebeuren. Maar dat bijvoorbeeld de Arbeiderspartij van Korea ergens is uitgenodigd waar wij ook zijn, doet niets af aan ons principieel standpunt dat wij totaal geen uitstaans hebben met die partij en met het Noord-Koreaans regime. En dat bijvoorbeeld Syriza mee in de linkse groep GUE/NGL zit in het Europees Parlement, doet niets af aan onze fundamentele kritiek op het besparingsbeleid dat de regering- Tsipras oplegt aan de Griekse bevolking. In tegenstelling tot de vroegere ‘Communistische Internationale’ verbindt geen enkel van die internationale fora de deelnemende partijen trouwens tot wat dan ook. Elke aanwezige partij behoudt haar volledige autonomie. En daar staan we op.

Geen copy/paste, maar #PVDAstyle

We leven in een snel veranderende en complexe wereld. Ook in de wereldwijde arbeiders- en marxistische beweging is er voortdurend, euh, beweging. Krachtsverhoudingen wijzigen, inzichten evolueren, zwart-witanalyses zijn passé. In onze internationale contacten komen we een grote diversiteit aan meningen tegen. En dus ook meningsverschillen: over de euro en de EU, over het klimaat, migratie en feminisme, over de arbeidersklasse en over nationalisme, noem maar op. Op internationale ontmoetingen staan voor ons dan ook luisteren en leren, dialoog en uitwisseling centraal. Maar we brengen er ook ongedwongen en assertief onze eigen visie, ervaringen, standpunten en aanpak naar voor en hopen dat andere aanwezigen daar wat aan hebben.

Neem bijvoorbeeld dat grootse emancipatieproject dat socialisme heet. Wij willen geen copy/paste van wie, waar of wanneer dan ook. We schatten de sociale realisaties van het socialisme uit de 20eeeuw naar waarde, maar zijn niet blind voor de ernstige fouten die daarbij gemaakt zijn. Op ons Solidariteitscongres van 2015 stelden we bijvoorbeeld: “Men kan niet om de realisaties van de Sovjet-Unie heen wat betreft onderwijs, gezondheid, wetenschap en cultuur, noch om haar doorslaggevende rol in het verslaan van nazi-Duitsland. Maar het is duidelijk dat er niet alleen grote problemen van bureaucratie bestonden, maar ook van machtsmisbruik, van economische stagnatie en van misdadig optreden ten aanzien van echte of vermeende tegenstanders van het regime.” Voor het socialisme in de 21eeeuw laten we de internationale modellen en het blauwdrukken- of receptensocialisme achter ons. Een volledig deel van het boek van het Solidariteitscongres is gewijd aan onze eigentijdse, creatieve invulling van het socialisme, het Socialisme 2.0.

Of neem onze visie op de Europese Unie en op het Europese continent als strijdtoneel om tot een nieuwe, socialistische maatschappij te komen. Dat levert pittige en boeiende discussies op, zowel met de linkse partijen die de EU van binnenuit denken te kunnen hervormen in sociale richting, als met degenen die uit de EU willen exit-en en de euro terug willen inruilen voor drachme, lire of peseta.

In een geest van openheid, bescheidenheid en wederzijds respect willen wij ook leren van wat andere delegaties op internationale bijeenkomsten en in bilaterale ontmoetingen uiteenzetten, van hun ervaringen, van hun praktijk. Met partijen en bewegingen die eenzelfde doel nastreven – een andere wereld, een maatschappijverandering – kan uitwisseling en samenwerking alleen maar verrijkend zijn voor de PVDA. Met meer gedeelde inzichten, een grotere slagkracht en een bredere mobilisatie, Europees en wereldwijd, hopen we de vele uitdagingen van vandaag en morgen met meer succes te kunnen aangaan.