De nieuwe effectentaks is een placebotaks

“De regeringspartijen hebben heel geheimzinnig gedaan over hoe de bijdrage van de sterkste schouders er uit zou zien”, stelt PVDA-volksvertegenwoordiger Marco Van Hees. “De socialisten probeerden het voor de stellen als een echte vermogensbelasting, maar zijn van het begin akkoord gegaan met een heruitgave van de effectentaks van de regering Michel.”

Een symbolische taks

Egbert Lachaert, voorzitter van open VLD, was van meet af aan zeer duidelijk. Hij vertelde aan iedereen die het wou horen dat de bijdrage van de sterkste schouders symbolisch zou blijven. Die aanpak is niet nieuw. In de recente politieke geschiedenis werden drie symbolische taksen goedgekeurd en snel weer afgeschaft:
• de taks op de multinationals, van de regering Di Rupo;
• de taks op speculatie, die de CD&V binnenhaalde;
• de taks op de effectenrekeningen, van de regering Michel.

“Het waren placebotaksen”, stelt Van Hees, “symbolische heffingen die bedoeld zijn om het gevoel te geven dat ook de rijken een inspanning hebben geleverd. Meer politieke marketing dan een begrotingsinstrument dus.”

Dat dit nu opnieuw het geval is, toont volgens de PVDA ook het bedrag dat de belasting moet opleveren: ongeveer 420 miljoen euro. “De rijkste 1% van de Belgische bevolking heeft een vermogen van ongeveer 500 miljard euro”, rekent Van Hees. “De nieuwe effectentaks zou dus slechts 0,08% van dat vermogen aanspreken.”

Terug naar het Grondwettelijk Hof?

De vorige effectentaks van de regering Michel was door het Grondwettelijk Hof nietig verklaard. Daarom worden nu voor de nieuwe effectentaks bepaalde correcties gedaan. Men tracht ook te voorkomen dat vermogens over meerdere effectenrekeningen worden verdeeld of dat alle financiële producten die in effectenrekeningen zijn opgenomen aan de taks worden onderworpen. “Het grootste probleem met de effectentaks wordt echter niet opgelost”, stelt Van Hees. “De echt grote vermogens bestaan vaak uit aandelen op naam. Die worden door deze taks niet geviseerd.”

Ook het Financieel Actie Netwerk (FAN) is van mening dat "deze taks niet voldoet aan de legitieme vraag naar een aanzienlijke bijdrage van diegenen die over de grootste financiële middelen beschikken." Het FAN bekritiseert ook dat de Belgische belastingadministratie onvoldoende controle kan uitoefenen omdat de effectenrekeningen die bij een Belgische financiële instelling worden geopend, niet in het het centraal contactpunt worden opgenomen en omdat de effectenrekeningen die in het buitenland worden geopend niet bekend zijn bij de Belgische financiële instellingen.

De drie liberale krijtlijnen

“Een regering met socialisten en ecologisten komt dus niet verder dan een effectentaks die ook door de Zweedse regering met de N-VA al was ingevoerd”, concludeert Van Hees. Volgens hem hebben de liberalen hun drie krijtlijnen binnengehaald: het is een symbolische taks, de grootste vermogens worden buiten schot gelaten en er komt geen vermogenskadaster of een einde aan het bankgeheim.

Om een breuk te maken met het liberale beleid stelt de PVDA een echte miljonairstaks voor die jaarlijks 8 miljard euro zou kunnen opbrengen. De linkse partij voelt zich gesterkt omdat uit peilingen blijkt dat 80% van de bevolking in zowel het Noorden als het Zuiden van het land voorstander is van zo’n taks. “Terwijl een groeiend deel van de bevolking het moeilijk heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, telt ons land ondertussen al 31 miljardairsfamillies”, aldus Van Hees. “De kloof is nog nooit zo groot geweest. Dat los je niet op met een placebotaks.”