De 10 Arizona-maatregelen die je moet kennen

22 miljard besparingen op openbare diensten, sociale zekerheid en de werkende klasse. De rijkste 1% blijft gespaard

(1) Arizona wil 22 miljard bezuinigen. 

Bart De Wever en zijn regering “eisen offers van alle actoren in onze samenleving”. Van iedereen? Niet echt. De rijkste 1% blijft gespaard van offers. Meer dan 90% van de inspanningen wordt afgewenteld op de werkende klasse. De belofte dat “de inspanningen eerlijk verdeeld zouden worden” is direct in de prullenbak beland.

Maar hebben ze dan geen meerwaardebelasting ingevoerd die de rijksten treft? Ja, maar dat is een schijnmaatregel.

Om te beginnen zal die belasting nauwelijks iets opbrengen vergeleken met de bezuinigingen op onze pensioenen, gezondheidszorg en openbare diensten. De belofte dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, wordt totaal niet waargemaakt. Integendeel.

Bovendien zal de belasting de superrijken nauwelijks raken. Miljonairs en miljardairs beheren het grootste deel van hun aandelen via vennootschappen. En deze vennootschappen vallen niet onder de meerwaardebelasting van het Arizona-plan. Een van de belangrijkste fiscale achterpoortjes voor de superrijken blijft dus wagenwijd openstaan. De rijkste 1% blijft gespaard. Maar kleine beleggers en spaarders worden wél geraakt.

De enige manier om de superrijken te doen bijdragen, is een échte vermogensbelasting: een miljonairstaks. Die moet uitsluitend de rijkste 1% treffen. Dat is de keuze die de Arizona-partijen niet wilden maken.

Een bloedbad in onze pensioenen

Arizona wil een bloedbad aanrichten in onze pensioenen. Ze willen ons allemaal doen werken tot 67 jaar en miljarden besparen. Enkele van de concrete maatregelen die ze willen nemen:

(2) Pensioenmalus: tot 404 euro per maand minder bij vervroegd pensioen

Méér dan 1 op de 3 werknemers riskeert een pensioenmalus bij vervroegd pensioen, met een onteigening van opgebouwde pensioenrechten tot 404 euro per maand. Vooral mensen met een zwaar beroep worden getroffen, omdat ze vaker gedwongen worden eerder te stoppen en door arbeidsongeschiktheid niet aan de vereiste werkdagen komen. Vrouwen lopen extra risico door deeltijds werk en zorgtaken.

(3) Verstrenging vervroegd pensioen: zowat iedereen een jaar langer werken

Een loopbaanjaar telt nu pas na zes maanden werken in plaats van vier. Heel concreet: een achttienjarige die na zijn middelbare studies in september begint te werken, zal die vier gewerkte maanden niet meer kunnen laten meetellen als loopbaanjaar, en zal in vergelijking met de regeling vandaag pas (minstens) een jaar later met pensioen kunnen.

Werknemers zullen vanaf 60 jaar met vervroegd pensioen kunnen, maar dat geldt enkel voor mensen die élk jaar minstens 234 dagen (het equivalent van 75% werken) effectief gewerkt hebben, gedurende 42 jaar. Zeker mensen met een zwaar beroep in de bouw, de zorg, de schoonmaaksector, etc. raken daar nooit aan. Wat wordt voorgesteld als een vooruitgang, is in de feiten een verstrenging.

(4) Regeling voor zware beroepen quasi volledig afgeschaft, in private en publieke sector

Tien jaar na de beloofde uitzonderingen voor zware beroepen is er nog steeds niets. Sterker nog. De regeling voor zware beroepen in de private sector wordt afgeschaft (bouwsector en mensen die 30 jaar wisselende shiften of nachtpost uitoefenen en het recht hadden vroeger te stoppen via SWT of brugpensioen). In de publieke sector zullen het rijdend personeel van de NMBS en militairen pas na 45 jaar een volledig pensioen opbouwen. Ook leerkrachten, politiepersoneel en brandweer verliezen een deel van de beperkte voordelen die ze hadden en verliezen dus pensioen. 

(5) Stevige verlaging van het pensioen van ambtenaren

Momenteel wordt het pensioen van vastbenoemde ambtenaren berekend op de laatste tien jaar van hun loopbaan, wat hen een redelijk pensioen van 2.000 à 2.200 euro netto oplevert – net genoeg om het rusthuis te betalen. Arizona schaft deze regeling af en schuift richting de private sector, waar pensioenen op de volledige loopbaan gebaseerd zijn. In de privé liggen de pensioenen veel lager: gemiddeld slechts 1.467 euro netto.

Blokkering van onze lonen en geleidelijke afschaffing van de premies voor nachtwerk en overuren

(6) Loonblokkering verdergezet tot minstens 2027

Het regeerakkoord stelt nogal cynisch: “Een van de grootste uitdagingen zijn de te hoge loonkosten. (...).We behouden het principe van de loonnormwet van 2017 zodat de concurrentiekracht van onze ondernemingen op dat punt gewaarborgd is op termijn.” Volgens de voorspellingen van de Nationale Bank betekent dit: geen loonsverhoging tot minstens 2027.

De beursgenoteerde bedrijven voorzien voor 2025 een record aan dividenden – meer dan 6,4 miljard – maar de regering eigent zich dus het recht toe om loonsverhogingen bovenop de index te verbieden, zelfs in grote bedrijven die veel dividenden uitkeren.

(7) Geleidelijke afschaffing van premies en toeslagen voor nachtwerk, zondagwerk en overuren

“Het verbod op nachtarbeid wordt afgeschaft, net als de wettelijke verplichte sluitingsdag.” Voor de Arizona-coalitie bestaat dag of nacht niet meer, noch een weekdag of een zondag: werken kan altijd. Vandaag is nachtarbeid verboden, tenzij onderhandeld met vakbonden en vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten, vaak met premies. Door dit verbod af te schaffen, zet de regering dit systeem op de helling. In de distributiesector en e-commerce wordt de definitie van nachtwerk zelfs verschoven van 20 uur naar middernacht. Gevolg? Mensen die werken tussen 20 u. en 24 u. riskeren hun nachtpremies te verliezen.

Niet alleen de nachtpremie staat op de helling, ook extra loon voor overuren. De regering geeft werkgevers de mogelijkheid om werknemers zonder akkoord van de vakbond 240 overuren per jaar te doen presteren zonder extra loon. Dat komt neer op meer dan 5 extra uren per week. Meer flexibiliteit, zonder compensatie. Neem Marie, een bouwcoördinator met een 40-urenweek. Werkt ze 45 uur om een project af te krijgen, krijgt ze nu 50% overloon of extra vrije uren. In de toekomst dreigt die compensatie te verdwijnen.

Inperking van ons recht om te protesteren

De Arizona-partijen voelen dat hun maatregelen verzet gaan uitlokken, en willen meteen ook ons recht om te protesteren inperken.

(8) Arizona wil het mogelijk maken om vakbonden juridisch aan te vallen 

Arizona wil het mogelijk maken om vakbonden te laten veroordelen voor elke “spontane” actie, voor elke staking of actie die niet gepland of vooraf aangekondigd is. De “juridische bescherming van vakbonden” zal enkel nog gelden voor “betogingen en stakingen onder stakingsaanzegging”. Dit is een eerste stap in de richting van het toekennen van “juridische aansprakelijkheid” aan vakbonden.

Hun doel? Het stakingsrecht beperken en vakbonden dwingen hun stakingskas openbaar te maken, zodat men kan inschatten hoelang ze hun verzet kunnen volhouden.

(9) Invoering van een antibetogingswet 

Arizona heeft schrik van het protest tegen haar afbraakbeleid. Daarom reanimeren ze een voorstel van de Vivaldi-regering dat twee jaar geleden nog werd afgeketst: het betogingsverbod. Rechters zouden iemand een jarenlang verbod kunnen opleggen om deel te nemen aan protestacties (betogingen, stakingspiketten, acties…). Die wet is totaal overbodig om amokmakers aan te pakken, maar dient om vreedzame betogers, syndicalisten en actievoerders af te schrikken, en de sociale beweging te muilkorven.

Massaal investeren in wapens in plaats van in onze pensioenen

(10) De Arizona-regering wil dat België 2% van onze rijkdom uitgeeft aan militaire doeleinden. 

Voor 2025 zijn de militaire uitgaven begroot op 1,39% van het bbp, goed voor 7,34 miljard euro. Tegen 2029 willen ze dit optrekken tot 2% (volgens de voorlopige Arizona-begroting zelfs 2,07%), wat zou neerkomen op een militair budget van 11,567 miljard euro voor gevechtsvliegtuigen, tanks en granaten. Dat betekent 4,227 miljard euro extra voor wapens en miljarden minder voor onze pensioenen en onze sociale zekerheid. Dat zegt alles over de prioriteiten van de Arizona-partijen.

Die gestegen uitgaven zullen ons bovendien niet meer veiligheid brengen. Een nieuwe wapenwedloop zorgt juist voor meer onveiligheid, zowel hier als in de rest van de wereld. Die uitgaven dienen enkel als ondersteuning van de agressieve strategieën van de Navo en de VS.

En de militairen, zij worden opnieuw niet gerespecteerd. De regering wil hen verplichten om te werken tot 67 jaar.