Chaotische griepvaccinatie mag geen voorbode zijn voor campagne coronavaccinatie

De jaarlijkse griepvaccinatie verloopt chaotisch en de overheid heeft geen controle over de bestelde griepvaccins. “Het tekort aan griepvaccins zorgt voor angst bij patiënten en voor grote frustraties bij de al overwerkte huisartsen en apothekers. Heel wat risicopatiënten dreigen nu hun broodnodige griepprik te mislopen. Laat ons hopen dat dit geen voorbode is voor hoe het coronavaccin zal worden verspreid. De regering heeft niet snel en krachtdadig genoeg ingegrepen. Wij vragen dat ze dit alsnog doet.” zegt PVDA-volksvertegenwoordiger Sofie Merckx, zelf ook huisarts, ongerust.

Griepvaccinatie is dit jaar een ware processie van Echternach

Het personeel in de praktijken van Geneeskunde voor het Volk ondervindt de gevolgen van het hindernissenparcours van de griepvaccinatie. Sofie Merckx, zelf huisarts in de praktijk in Charleroi, is niet te spreken over het falen van de overheid om de vaccinatie te stroomlijnen. “In de zomer kregen de huisartsen de richtlijn van de overheid om niet alleen risicogroepen te vaccineren, maar ook gezonde vijftigplussers. De huisartsen zijn toen, ondanks de bergen ander werk, in gang geschoten om honderden voorschriften te schrijven. Dokters en medewerkers hebben alles in het werk gesteld om vaccinatieschema’s op te stellen, voorschriften met uitleg naar de patiënten op te sturen en coronaveilige vaccinatiepunten op te zetten.” Tot hun grote verbazing vernamen de huisartsen begin oktober via de pers dat vijftigplussers zonder voorschrift naar de apotheek kunnen voor hun vaccin. De bedoeling van die beslissing was om de huisartsen zo min mogelijk administratieve overlast te bezorgen, maar dat schoot zijn doel volledig voorbij. “Het zorgde vooral voor veel verwarring en na enkele dagen bleken er tekorten voor vaccins aan risicogroepen”, zegt Sofie Merckx. “Door de tekorten moesten we onze vaccinatieschema’s helemaal omgooien. We kregen veel ongeruste telefoons van patiënten en de griepvaccinatie draaide uit op een ware processie van Echternach. Heel wat patiënten die jaarlijks hun prik zouden moeten krijgen, hebben hem nog steeds niet.”

Nalatigheid van de overheid brengt gezondheid patiënten in gevaar

Volgens Dr. Merckx bestaat er een hemelsbreed verschil tussen de realiteit op het terrein en de sussende woorden van de overheid en geneesmiddelenagentschap FAGG. Ons land bestelde dit jaar 2,9 miljoen griepvaccins. Dat is slechts 10% meer dan vorig jaar. Het aantal mensen in de risicogroepen, zoals de Hoge Gezondheidsraad die dit jaar vastlegde, bedraagt ongeveer 4 miljoen. Daarbovenop vaccineren ook gezonde mensen zich, soms via hun werkgever. Een land als Frankrijk bestelde dit jaar 30% meer vaccins. De richtlijn van de overheid diende om te vermijden dat het griepseizoen zou samenvallen met een piek van coronabesmettingen. Dat zou een kwalijke combinatie zijn, zowel voor de gezondheid van de patiënten, als voor de druk op huisartsen en ziekenhuizen. “De overheid slaagt er niet in om de distributieketen te controleren en de vaccinatie te organiseren, hoewel elk griepvaccin dit jaar telt.” Het vooropgestelde plan om tot 15 november de risicogroepen te vaccineren en nadien de gezonde bevolking die dat wenst, moest helemaal omgegooid worden en uiteindelijk zullen zelfs niet alle patiënten uit de hoogste risicogroep kunnen gevaccineerd worden.

Ook de bedrijven mochten aanvankelijk tot 15 november enkel patiënten in risicogroepen vaccineren. Toch bleek dat heel wat bedrijven griepvaccins opkochten om alle werknemers te vaccineren. Nadien werden nog stocks van bedrijven naar apothekers overgemaakt, maar uiteindelijk weten we dus niet precies of de prioriteitenlijst overal gerespecteerd werd. De overheid is niet in staat de distributieketen te controleren en er is geen uniform registratiesysteem van de uitgevoerde vaccinaties.

“De nalatigheid van de overheid brengt de gezondheid van onze patiënten in gevaar. Ondanks al het werk van de huisartsen en apothekers, dreigen er toch risicopatiënten uit de boot te vallen,” reageert Merckx.

Absolute prioriteit aan risicopatiënten

De PVDA wil dat de overheid de touwtjes nu en in de toekomst strak in handen neemt. Om de problemen die zich nu stellen op te lossen, moet de regering de hand leggen op de overige griepvaccins en die prioritair aan de risicogroepen bezorgen. De regering kan daarvoor de door de bedrijven opgekochte voorraden terugvorderen. “Men moet nu daadkrachtig optreden en alle overige vaccins snel verdelen”, vindt Sofie Merckx.
Op termijn stelt de PVDA voor om Vaccinnet, het elektronische registratiesysteem, uit te breiden naar alle deelstaten en voor alle vaccins. “Om een doortastend en efficiënt beleid te kunnen voeren, hebben we nood aan één centraal registratiesysteem waarbij de overheid precies kan opvolgen wie een vaccin kreeg en wie niet. Zo’n centraal opvolgingssysteem is het meest efficiënt. De saga rond de griepvaccinatie toont aan dat we nood hebben aan een nationale strategie, met een efficiënte planning en een duidelijke, gefaseerde bepaling van de prioritaire groepen. Dit is des te belangrijker met het oog op de aankomende coronavaccinatie. Er moeten lessen getrokken worden uit deze miskleun die veel frustraties teweegbracht op de eerste lijn en bij veel patiënten”, besluit Merckx.

De PVDA en Geneeskunde voor het Volk voerden dinsdag 8 december om 10 u actie op de Haachtesteenweg 276 in Schaarbeek om dit wanbeleid aan te klagen. Tijdens de actie stonden patiënten in de rij voor een apotheek en draaiden ze aan een rad van fortuin dat beslist of ze al dan niet toegang krijgen tot het griepvaccin. Het illustreert de situatie waarin veel patiënten zich daadwerkelijk bevinden. Er waren risicopatiënten en een apotheker aanwezig om te getuigen.