Brantano: alles moet weg? Neen.
31 juli 2020 viel het gevreesde verdict: Brantano wordt door het moederbedrijf FNG failliet verklaard. Alle winkels blijven de volgende dag gesloten. Initiatief van het personeel en hun vakbonden. Drie dagen later voert het personeel actie in Namen. Een gesprek met de werknemers voor wie dit faillissement allesbehalve onvermijdelijk is.
"On n’est pas des pigeons, nous voulons notre pognon." Ons houd je niet voor de gek, we willen ons geld. Het is die slogan die het Franstalig personeel van Brantano kiest op dinsdag 4 augustus voor de winkel in Champion, Namen. Ze zijn er met een honderdtal, quasi alle werknemers van de schoenwinkel, om actie te voeren.
Het nieuws van het faillissement van verschillende FNG-dochterondernemingen, waaronder Brantano, zit er al enige tijd aan te komen. Toch wekt de officiële aankondiging onbegrip en vooral woede onder de 850 werknemers die voor de 104 schoenwinkels in het hele land werken.
De acties begonnen op de eerste dag van de solden, de dag na de officiële aankondiging van het faillissement. De dinsdag erna kwamen honderden arbeidsters samen in Namen om hun woede uit te schreeuwen en verantwoording te eisen van de aandeelhouders.
"FNG werd opgericht door drie personen: Dieter Penninckx, zijn vrouw Anja Maes en Manu Bracke. Het zijn gieren, ze gaan van prooi naar prooi, zonder zich zorgen te maken over de arbeiders. Zelfs de verkoop kan ze niet schelen, echt waar. Ze willen gewoon op de beurs spelen, speculeren en weggaan als de werknemers in de bedrijven die ze bezitten alles hebben gegeven wat ze konden geven." Isabelle Splendore, CNE-afgevaardigde en arbeidster in de winkel in Gembloux (ten noorden van Namen), spreekt met luide stem. Er is namelijk veel lawaai, van een honderdtal van haar collega's, maar ze spreekt ook luid uit woede. "Deze gieren hebben overal tientallen bedrijven, in belastingparadijzen zoals Hong Kong, Zwitserland ... Ze spelen Monopoly. Maar op het einde zijn het altijd dezelfden die betalen."
Een gepland en onbegrijpelijk faillissement
De meeste personeelsleden waren al bang dat het faillissement zou worden uitgesproken. Maar niet zo snel, en niet op die manier. "In juni heeft het management van FNG ons een 'herstelplan' voorgelegd. Het hield in dat er 19 winkels zouden sluiten en dat er personeel uit andere winkels zou ontslagen worden. Voor dit plan vraagt het de banken een lening van 70 miljoen euro. Afgewezen. Toch kocht FNG eind vorig jaar nog het Zweedse bedrijf Ellos voor... 140 miljoen euro: Wat is de logica hierachter? Ze weten dat verschillende van hun dochterondernemingen op de rand van de afgrond staan (een twintigtal dochterondernemingen zijn bij het faillissement betrokken, n.v.d.r.) en dan hoesten ze nog zo'n bedrag op voor een nieuwe aankoop?"
"Dat de banken weigeren om FNG nog geld te lenen is niet verwonderlijk", zegt Thierry Warmoes, federaal volksvertegenwoordiger en voorzitter van de PVDA van Namen. Hij gaat samen met enkele andere leden van de linkse partij op solidariteitsbezoek bij de actie. De FSMA (de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten, het controleorgaan voor de financiële sector) nam vorig jaar de activiteiten van de groep onder de loep. De laatste dagen lijkt ze haar onderzoek te versnellen ..." FNG huurde zelf ook experts in om via een intern onderzoek uit te vissen hoe de drie oprichters zo een enorm tekort hebben kunnen veroorzaken (Opmerkelijk: Dieter Penninckx legde afgelopen mei zijn functie als CEO neer). "Als ik in de problemen zit en ik moet een lening aangaan, zal men mij dat weigeren", zegt Isabelle Splendore. “Maar aan hen niet. Hoe is dit mogelijk? En waarom zouden wij moeten betalen voor hun praktijken?"
Een van de redenen voor het faillissement is ongetwijfeld de hebzucht van de gieren die FNG hebben opgericht. Anne, die ik ontmoet op de bijeenkomst in Champion, vertelt: "Ik heb 19,5 jaar anciënniteit. Ik verdien 1921 euro netto per maand. Als ik ontslagen zou worden, zou ik 35.000 euro bruto krijgen. Omdat er sprake is van een faillissement, krijg ik hooguit 25.000 euro bruto ..." Het bedrijf verklaart zijn filialen liever failliet, zodat de staat moet betalen, dan dat de leiders zelf hun verantwoordelijkheid nemen voor hun fouten. Isabelle Splendore voegt eraan toe dat dit de norm is: "De meeste personeelsleden hebben veel anciënniteit. 35.000 of 25.000 euro, dat maakt een groot verschil. Vooral voor werknemers als Anne, alleenstaande moeder met een dochter op de universiteit ...
We dragen dezelfde schoenen in Vlaanderen en Wallonië
Isabelle en de anderen zijn vastberaden. "Dit is maar een eerste actie, er zullen er nog veel meer volgen! Vandaag kregen we een mooi bericht van onze collega's in het noorden van het land, via hun vakbond. ACV-Puls vertelde ons: "We steunen jullie! We voeren dezelfde strijd!" We zullen zien wat we samen als een tegenaanvalsplan kunnen bedenken. We gaan beginnen met dit voor de rechtbank te brengen en schadevergoeding te eisen. We willen laten zien dat we niet opgeven, dat we samen willen reageren, of we nu in Malmedy, Champion, Verviers, Antwerpen, Brugge of elders werken. We zijn het beu om steeds te moeten betalen voor de hoge piefen die hun verantwoordelijkheid ontlopen. We willen ook tonen dat we in deze periode bij lange na niet de enigen zijn die in de problemen zitten. We willen de gieren laten betalen. Het zal een signaal zijn voor de anderen die willen profiteren van deze onzekere tijden om duizenden arbeiders op straat te zetten. Wij eisen ons deel op!"