België moet VS-troepen op zijn grondgebied weigeren
De Verenigde Staten kondigden deze week aan dat het Europees Commando van de Verenigde Staten (EUCOM) van Duitsland naar België zal verhuizen. Concreet betekent dat zo’n 2000 Noord-Amerikaanse troepen en civiele personeelsleden vanuit de Duitse stad Stuttgart naar Casteau, vlakbij Bergen verhuizen. In Bergen wordt ook al SHAPE, het militaire commando van de NAVO gehuisvest. België zou zo één van de belangrijkste strategische militaire hubs van het VS-leger worden. Waarom heeft Trump dat besloten? Wat zijn de gevolgen? En vooral, waarom moet België dit verzoek van de VS weigeren?
Trump wil Duitsland straffen
Deze verhuis kadert in een Pentagonplan dat zich baseert op een grondig doorlichting van de Noord-Amerikaanse militaire macht in Europa. De belangrijkste conclusie is dat de VS zo’n 12 000 van de 39 000 gestationeerde manschappen in Duitsland wil weghalen.
Hoewel Noord-Amerikaans Minister van Defensie Mark Esper deze beslissing verklaart op basis van strategische en logistieke overwegingen, draaide Trump niet rond de pot. “We hebben er genoeg van: we verminderen onze troepen in Duitsland omdat ze niet betalen!” Trump dreigt er al langer mee dat de VS hun troepen uit het (dixit Trump’s woorden) ‘delinquente’ Duitsland zouden weghalen, omdat het land haar financiële verplichtingen tegenover de NAVO niet nakomt.
De VS pleit binnen de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (de NAVO) voor een verhoging van de bijdragen van alle lidstaten tot een nationaal defensiebudget dat overeenstemt met 2% van het BBP. Aangezien het defentiebudget van Duitsland geen 2% van het BBP bedroeg, kreeg het land eerder al kritiek van president Obama en sinds zijn verkiezing ook van Trump. In 2019, besteedde Duitsland wel 1,38 % van haar BBP aan defensie. Een monsterbedrag van 49,3 miljard euro én een stijging met maar liefst 10% tegenover het budget in 2018. Maar dit is voor de VS nog steeds een onvoldoende.
Er zijn nog elementen die de koele relatie tussen de VS van Trump en Duitsland verklaren. De VS is er niet mee gediend dat Duitsland investeert in de gaspijplijn Nordstream II dat Russisch gas naar de Duitse industrie moet leiden. Bovendien verdenkt ze Duitsland ervan te profiteren van de handel met de VS, voornamelijk in Duitse auto’s.
Waarom überhaupt zoveel Noord-Amerikaanse troepen in Europa?
De Noord-Amerikaanse troepen in Duitsland zullen worden teruggestuurd naar de VS en andere Europese landen, zoals Italië maar ook België. Dit om roterend te worden ingezet in Oost-Europese of Baltische staten. Die laatste landen hebben traditioneel een pro Noord-Amerikaanse houding én bevinden zich dicht bij de buitengrenzen van Rusland: een van de NAVO-vijanden bij uitstek
De VS wil dat er veel meer ingezet wordt op grootschalige militaire oefeningen in deze regio’s, zoals Defender 2020. Dat was de grootste Noord-Amerikaanse oefening sinds de Koude Oorlog op Europese bodem, waar zo’n 20 000 Noord-Amerikaanse manschappen overgebracht werden naar Oost-Europa. De inzet van deze wargame is te weten komen hoe snel de Noord-Amerikaanse troepen in Europa gevechtsklaar kunnen zijn aan de grenzen met Rusland.
Steeds prominenter spitst de VS zich haar militair apparaat ook toe op de enige supermacht die de werelddominantie van de VS kan ondermijnen: China. Generaal Hyten, commandant van het United States Strategic Command verklaarde dan ook dat de terugtrekking uit Europa moet mogelijk maken om meer middelen toe te wijzen op het Aziatische toneel om "de ongezonde invloed" van China en Rusland tegen te gaan.
Waarom België?
De VS rekent dus op meer betrouwbare Europese bondgenoten dan Duitsland om haar militair spierballengerol richting Rusland en China te ondersteunen, en kijkt daarvoor naar… België.
België is als het op financiële bijdragen aan de NAVO aankomt, al jaren de op één na slechtste NAVO-leerling van de klas. Maar onder druk van haar Amerikaanse bondgenoot heeft de regering Michel de investeringen verhoogd. Ons land compenseert het de lage defensiebudget bovendien ruimschoots door steevast met de Noord-Amerikanen mee te willen werken aan militaire operaties, zoals recent nog bij de goedkeuring van de Belgische deelname aan een nieuwe F-16 missie in Noord-Irak en Syrië vanaf oktober 2020.
Maar er is meer. Theo Francken (N-VA) gaf het antwoord toen hij gevraagd werd op Twitter. Hij antwoordde heel simpel met ‘F35’. Dat de Belgische regering onlangs besliste om een miljardencontract van 12,5 miljard euro aan te gaan met het Noord-Amerikaanse Lockheed Martin om 34 F35’s aan te kopen- ookal waren ze het duurst en het minst betrouwbaar- leverde ons land vast en zeker bonuspunten op.
Historisch gezien is België natuurlijk al langer dan vandaag een strategische NAVO-locatie. Zowel het politieke als militaire hoofdkwartier van de NAVO ligt al in ons land. Het politieke hoofdkwartier ligt in Brussel (het NAVO gebouw) en het militaire in Bergen: de SHAPE (Supreme Headquarters Allied Powers Europe). In Kleine Brogel worden bovendien Noord-Amerikaanse kernwapens opgeslagen. De Belgische regering zou deze positie herbevestigen indien ze de met de verhuis van het EUCOM maar eventueel ook AFRICOM (het US Africa Command) en enkele andere kleinere eenheden (o.a. 3 hoofdkwartieren van het type ‘brigade’, een artilleriebataljon van het leger en een technisch bataljon) naar België zou instemmen.
Ze hebben niets gevraagd aan de bevolking, maar onze regering staat erbij en kijkt er naar
Minister van Buitenlandse Zaken en Defensie Goffin bevestigde aan de pers dat hij sinds kort op de hoogte is gesteld door zijn VS-collega Espers. De Belgische regering moet zich dus tevreden stellen met een aankondiging, terwijl je toch zou verwachten dat deze belangrijke beslissing grondig moet besproken worden, ook in het parlement en onder de bevolking.
Goffin leek zich daar niets van aan te trekken. Alsof het de normale gang van zaken is dat België als passieve actor de VS beslissingen zomaar moet ondergaan. Hij gaf zichzelf zelfs een schouderklopje. De Noord-Amerikaanse beslissing is volgens hem een uiting van onze betrouwbaarheid. “Daar waar we ons in het buitenland militair engageren, doen we dat op een serieuze manier”. Hij verwees daarbij naar de recente beslissing van de Belgische regering om vanaf oktober 4 Belgische F-16’s in te zetten in de door de VS geleide internationale Coalitie tegen IS. Beseft hij wel dat gezien de nieuwe nucleaire doctrine van Donald Trump, die het gebruik van de atoombom "niet langer als een strikte afschrikking" voorziet, maar wil gebruiken in een offensief militair ingrijpen, België het doelwit kan worden in geval van een kernoorlog?
PVDA pleit voor onafhankelijke en actieve vredespolitiek
Voor de PVDA is het duidelijk: wij willen geen extra Noord-Amerikaanse troepen en geen militaire hoofdkwartieren van de VS op Belgisch grondgebied. Waarom? Omdat we geloven in een actieve vredespolitiek. We willen een demilitarisering van de de internationale relaties. De VS en met haar de NAVO zijn enkel uit op polarisering ten opzichte van Rusland en China. Dit om haar strategische en economische belangen te blijven waarborgen. Het is onvermijdelijk dat deze opstelling tot oorlog leidt en het zijn de werkende mensen die er wereldwijd de gevolgen en de kosten van zullen dragen.
Wij weigeren ook mee te stappen in het militair opbod van de NAVO dat aan alle lidstaten oplegt om 2% van haar BBP te investeren in defensie. Er zijn met de wereldwijde coronapandemie genoeg economische en sociale uitdagingen, die veel middelen nodig hebben. Daarom heeft de PVDA in het Federaal Parlement een resolutie ingediend die de regering vraagt om het contract voor 34 aangekochte F35’s te verbreken wegens overmacht. Uitzonderlijke coronatijden vragen politieke moed om verkeerde keuzes uit het verleden recht te zetten.
Wij moeten ook pleiten voor de ratificatie van de Internationale Verdrag betreffende het verbod van Kernwapens1 en de dringende noodzaak om terug te keren naar de onderhandelingstafels met alle grootmachten om het onderzoek, de productie en de inzet van massavernietigingswapens te controleren. Ondertussen voorzien kernwapenstaten voor 1000 miljard dollar aan investeringen in hun nucleaire arsenalen de komende 20 jaar. Een schrikbarend bedrag dat beter zou geïnvesteerd worden in toegankelijke gezondheidszorg en de strijd tegen de opwarming van de aarde.
België moet dit verzoek van de Verenigde Staten afwijzen en ook zijn investering in de NAVO in twijfel trekken. We moeten een actief en onafhankelijk vredesbeleid voeren.
1Op 7 juli 2017 stemden 122 landen in VN-verband voor een verdrag dat nucleaire wapens verbiedt. Het verdrag zou in werking treden, wanneer 50 landen het hebben getekend en geratificeerd. Deze drempel is inmiddels genomen en 53 landen hebben hun handtekening gezet. De overeenkomst verbiedt landen om kernwapens te ontwikkelen, testen, fabriceren, bezitten, op te slaan, te verplaatsen, te gebruiken of met het gebruik ervan te dreigen of de plaatsing van kernwapens op het grondgebied toe te staan