Baas der bazen verzint fabeltjes om lonen te blokkeren
De lonen verhogen is niet alleen een kwestie van sociale rechtvaardigheid. Het is ook gezond verstand. Met betere lonen en dus meer consumptie doen we de economie beter draaien. De grote bazen willen een verhoging van de lonen tegenhouden om meer geld te kunnen uitkeren aandeelhouders. Ze stuurden hun woordvoerder om dat te verdedigen, desnoods met onwaarheden.
In de komende dagen wordt onderhandeld over het volgende Interprofessioneel Akkoord (IPA), waarin onder andere loonsverhogingen en eindeloopbaansvoorwaarden voor de komende twee jaar worden vastgelegd. Ondertussen maakt voorzitter van werkgeversorganisatie VBO, Pieter Timmermans, een mediatournee om zijn boodschap te verspreiden.
"Er is praktisch geen marge voor loonsverhogingen", aldus Timmermans. "Als we in 2021 de economie recht willen trekken, moeten we vermijden dat de loonkosten ontsporen ten opzichte van onze buren." Hij geeft het voorbeeld van de Nederlandse vakbonden die een maximale loonsverhoging van 1,2%, minder dan de inflatie, aanvaardden voor 2021.
Maar dat is helemaal niet waar. De grootste vakbond van Nederland, de FNV, eist 5% loonsverhoging voor 2021 en een plan om een minimumloon van 14 euro per uur te bekomen. Dankzij hun strijd hebben de metaalbewerkers van het land een stijging van 3,5% behaald in juli 2020 (na de reeds verworven stijging in december 2019), een stuk meer dan de inflatie. De Duitse vakbonden eisen voor 2021 een loonsverhogingen van 4 tot 5%, afhankelijk van de sector.
Investeren in de economie in plaats van haar te verstikken
Als we de economie uit het slop willen halen, hebben we investeringen nodig. Maar als we de logica van de werkgevers volgen, zullen de drie investeringsmotoren stilvallen.
Eerste motor: de overheid. Als de lonen worden verlaagd, als de belastingen op de winsten van grote bedrijven nog verder worden verlaagd, als de rijken niet worden belast; dan zal de overheid onvoldoende belastinginkomsten hebben om te investeren in economisch herstel.
Tweede motor: de huishoudens. Als de lonen van werknemers worden bevroren, zullen de huishoudens niet uitgeven, zullen ze niet consumeren en zullen ze de economie niet doen draaien.
Derde motor: de bedrijven. Als de overheid en de huishoudens niet investeren, zullen bedrijven niet investeren, omdat ze geen afzetmarkten vinden. Ze zullen dan speculeren en op de beurs spelen in plaats van te produceren.
De logica van de werkgevers die de overheidsinkomsten drooglegt en de lonen bevriest, zal de economie verstikken. Sommige sectoren, zoals de supermarkten, Big Pharma en de e-commerce, konden tijdens de crisis nochtans aanzienlijke winsten boeken. Dankzij de druk op de lonen onder de vorige federale regering Michel liepen de werknemers bovendien meer dan 40 miljard euro mis die grotendeels verdween in de zakken van de aandeelhouders.
De loonsonderhandelingen naderen en staat er veel op het spel. De werkgevers hebben een duidelijk doel: zo goed als geen loonsverhoging. Ze gebruiken alle mogelijke argumenten, zelfs onwaarheden. De werkende klasse heeft een loonsverhoging nodig. Dat verdient ze voor de geleverde inspanningen tijdens de crisis. Dat moet het inkomensverlies van het afgelopen jaar opvangen. En dat is essentieel om de economie te doen draaien.