Ashland: 50 dagen strijd tegen meer werken met minder mensen

Ashland is een Amerikaanse multinational die in Kallo (Doel) methylcellulose maakt. Dat is een plakstof die onder meer in handgels, maar ook voor industriële toepassingen wordt gebruikt. De vraag naar de stof is door de coronacrisis alleen maar toegenomen. 

“We hebben veel overuren geklopt de voorbije maanden”, vertelt een arbeider aan het piket. “We hebben geen dag stilgelegen. Na de eerste golf kregen we een extra dag verlof als dank. We halen cijfers waar de directie voordien alleen maar van droomde.” 

Juist voor de feestdagen kregen de werknemers dan de aankondiging van een herstructurering als kerstcadeau. “Dat was een slag in ons gezicht, dat was onaanvaardbaar en we hadden snel door dat het hard ging gaan.”

15.629 euro winst per werknemer, toch zijn de loonkosten nog te hoog

Het bedrijf zit niet in financiële problemen, integendeel. De nettowinst van de vestiging in Doel bedraagt dit boekjaar 1.537.254 euro. Omgerekend bracht elke werknemer 15.629 euro1 winst op. Nog geen maand voor de aankondiging liet de Ashland-groep nog weten dat ze een nieuw kwartaaldividend geeft. In totaal zal de groep in 2020 maar liefst 55 miljoen euro aan dividenden uitbetalen. Maar toch zijn volgens plantmanager Van Hove “de loonkosten te hoog”.2 In de kapitalistische logica is winst nooit genoeg, er moet altijd meer winst zijn.

Maar is dat hoe we onze coronahelden in de industrie bedanken? Deze werknemers werkten ook de hele tijd door, en zoals in vele bedrijven hebben enkel de directie en aandeelhouders geprofiteerd van de crisis. Het getuigt van een compleet gebrek aan respect dat arbeiders en bedienden nu zouden moeten inleveren voor nog hogere winsten.

(Lees voort onder de foto)

Het conflict speelt zich ook af net nu de onderhandelingen voor het Interprofessioneel Akkoord (IPA) tussen werkgevers en vakbonden starten. Daarin wordt ook de marge voor de loononderhandelingen in sectoren en bedrijven bepaald. Dat maakt deze strijd nog belangrijker. Het is immers onaanvaardbaar dat werknemers in winstgevende bedrijven een nog kleiner deel krijgen, om de aandeelhouders nog meer te geven. Terwijl dat deel voor mensen die er werken, net nu zou moeten toenemen. 

Nee, we laten ons niet doen. Drie lessen van de strijd bij Ashland

Veel collega’s in andere bedrijven en sectoren kijken vol respect naar zoveel vastberadenheid bij de arbeiders en bedienden van Ashland. Hoe doe je dat dezer dagen nog, 50 dagen staken? 

1. Solidariteit en eensgezindheid

Iedereen die even langs ging bij Ashland kon er niet naast: een sterke eensgezindheid en solidariteit tussen de drie vakbonden, arbeiders en bedienden, jong en oud, gedurende de wekenlange strijd. Waar directies vaak snel een wig drijven tussen arbeiders en bedienden, of tussen dag- en ploegenpersoneel, is deze directeur daarin niet geslaagd en zijn mensen wekenlang aan één zeel blijven trekken. Werkwilligen waren er niet, maar elke dag stond er volk aan het piket. Een beurtrol per ploeg, om coronaproof en veilig actie te kunnen voeren. 

Waar de directie eerst deed alsof de herneming van de productie haar niet kon schelen, kon de productie de afgelopen week niet snel genoeg herstart worden. 

Maar de solidariteit ging ook verder. Er waren dagelijks solidariteitsbezoeken van andere bedrijven uit de (petro)chemische sector, van BASF, Bayer, Arlanxeo, Evonik, Air Liquide, Indaver, Ineos Phenol ...

2. Niet toegeven aan dreigementen en chantage

Ondanks straffe dreigementen van de baas om nog veel meer ontslagen door te voeren als ze het plan niet zouden accepteren, hebben de werknemers van Ashland nooit toegegeven aan chantage. De directeur dreigde zelfs een deel van de fabriek te sluiten als de staking niet zou worden beëindigd. Maar de vakbonden en werknemers deden voort zo lang ze konden. Zelfs na het ultimatum op dinsdag, na zeven weken aan de poort, werd de staking met grote eensgezindheid voortgezet. De collega’s die twijfelden werden overtuigd om toch buiten te blijven. 

3. Strijd loont

Ja, de staking heeft resultaat gehad. De weken opoffering en loonverlies, de weken onzekerheid zijn niet  voor niets  geweest. De multinational is op zijn stappen moeten terugkomen. De 144 extra uren die jaarlijks voor hetzelfde loon moesten worden gepresteerd zijn van de baan. Ook de baremieke anciënniteitsverhoging blijft behouden. Er is nog geen akkoord over de ontslagen of het aantal, maar het plan van 39, van wie de namen al waren bekendgemaakt, gaat niet zomaar door. Het aantal werd verminderd en er wordt verder onderhandeld om met een overlegd sociaal akkoord en samen met de vakbonden tot een nieuw plan te komen, met mogelijkheden van vrijwillig vertrek op SWT.

(Lees voort onder de foto)

Natuurlijk is nooit iets voor altijd verworven. Dat weten ze bij Ashland na hun vierde herstructurering maar al te goed. De werknemers staan sterker, ze kennen hun kracht en de steun van de achterban. “En als het nodig is, zetten we de volgende weken nieuwe acties op”, hoor je. 

Heel wat jonge collega’s hebben geleerd hoe het eraan toe gaat met een staking. Met wat ze afgedwongen hebben, kunnen ze met opgeheven hoofd terug binnen gaan. Tegelijk is het ook een signaal naar de chemiepatroons van Essenscia en zelfs naar alle werkgevers. Directies zullen twee keer nadenken vooraleer ze weken productieverlies riskeren door een besparingsplan op tafel te gooien.