37.000 boetes voor mensen die zorgpremie te laat betaalden
Bijna 40.000 mensen kregen in 2020 een boete omdat ze hun zorgpremie niet tijdig betaalden. Dat blijkt uit cijfers van Lise Vandecasteele, Vlaams Parlementslid voor de PVDA. “Die boetes worden meestal afgedwongen met deurwaarders en brachten de Vlaamse overheid de afgelopen zeven jaar maar liefst 50 miljoen euro op”, zegt Vandecasteele. “Is dat hoe we onze zorg willen financieren?” Vandecasteele vraagt om het systeem grondig te veranderen: “Vandaag worden de zwaksten dubbel getroffen: door de zorgpremie die maar blijft stijgen en daar bovenop forse boetes als je niet kan betalen. Wij pleiten voor een solidaire financiering waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Dat kan het best in een eengemaakte, federale sociale zekerheid.”
Alle inwoners van Vlaanderen die ouder zijn dan 25 betalen elk jaar verplicht een zorgpremie die voor de meeste mensen 54 euro bedraagt. Met dat geld worden meer dan 300.000 zorgbehoevenden versterkt met een zorgbudget. Maar de Vlaamse overheid deelt steeds meer boetes uit voor wie die zorgpremie niet of te laat betaalt krijgt. Uit cijfers die Lise Vandecasteele (PVDA) opvroeg bij minister van Welzijn Wouter Beke blijkt dat er vorig jaar maar liefst 37.342 mensen zo’n boete hebben gekregen, 40 procent meer dan twee jaar geleden.
De boete voor mensen die hun zorgpremie tweemaal niet of onvolledig betalen, bedraagt niet minder dan 250 euro. Voor wie recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming, zo’n 16 procent van de gevallen, wordt het bedrag verlaagd tot 100 euro en mensen in de meest precaire situaties krijgen geen boete. “Voor heel wat mensen in financieel kwetsbare situaties is het echt niet evident om de zorgpremie op te hoesten”, zegt Vandecasteele. “Het is schrijnend dat daar dan nog eens een fikse boete bovenop komt. Bijna 70 procent van de boetes wordt zelfs afgedwongen via een deurwaarder! De Vlaamse overheid cashte sinds 2014 maar liefst 50 miljoen euro aan boetes. Is dat echt hoe we onze zorg willen financieren?”
“De zorgpremie wordt bovendien alleen maar duurder”, gaat Vandecasteele verder. “Toen de zorgpremie in 2001 werd ingevoerd bedroeg die amper 10 euro. Vandaag betalen de meeste mensen 54 euro, meer dan vijf keer zoveel. Enkel wie zo weinig verdient dat hij of zij recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming, maakt aanspraak op het verlaagde tarief, dat nog steeds 27 euro bedraagt. Er wordt dus amper rekening gehouden met het inkomen. Bij de Vlaamse Sociale Bescherming dragen de sterkste schouders niet de zwaarste lasten, maar wordt zorg gefinancierd met een asociale vlaktaks.”
Vandecasteele stelt dan ook voor om de Vlaamse Sociale Bescherming op een solidaire manier te gaan financieren. “Dat zou best gebeuren in één federale sociale zekerheid voor alle inwoners van België”, zegt Vandecasteele. “Een sociale zekerheid waar wel rekening wordt gehouden met het inkomen en sociale bijdragen progressief werken. Zo kunnen we herverdelen, in plaats van mensen onder de boetes te bedelven.”
Sinds 2019 worden mensen beboet van zodra ze twee jaar hun bijdrage niet betalen. Daarvoor was dat drie jaar. Daardoor ligt het aantal boetes in 2019 veel hoger dan in andere jaren.