22.000 betogers voor een non-profit op mensenmaat

De betoging was een initiatief van het gemeenschappelijk vakbondsfront en verzamelde een bonte verzameling van onder anderen zorgwerkers uit de ziekenhuizen, de rusthuizen, de kinderopvang en de jeugdzorg. Een opvallende mix uit het hele land, van alle vakbondskleuren en alle sectoren van de non-profit, ook de publieke sector.

Onhoudbaar

Dat er 22.000 mensen op straat kwamen uit een sector die kampt met een hoge werkdruk, een structureel personeelstekort en veel personeelsuitval, dat wil iets zeggen.

Nadia, BBTK-delegee in een Limburgse ziekenhuis getuigt: “Als een verpleegkundige ziek valt, krijgt ze nu als antwoord: ‘Zorg maar zelf voor de vervanging.’ Kan je je dit voorstellen?”

Peter, ACV-delegee uit West-Vlaanderen, vertelt: “Bij ons wierf de directie heel wat uitzendkrachten aan om ons vandaag te vervangen. Op deze stakingsdag zal er eigenlijk meer volk op de werkvloer zijn dan op een gewone dag.”

Jan-Piet Bauwens, federaal secretaris van de BBTK, vat het samen: “De werkdruk stijgt, we voelen de tekorten overal. Dagelijks krijgen mensen nieuwe uurroosters voorgeschoteld, soms krijgen ze zelfs gewoon een sms waarin staat: ‘Je moet morgen komen werken.’ Dat is onhoudbaar.”

“De job mag een roeping zijn, maar het is geen roeping meer wanneer je er als zorgwerker zelf onderdoor gaat”, getuigt Mieke.

De problemen bereiken ook in de kinderopvangsector in Vlaanderen een hoogtepunt. Per kinderverzorger zijn er liefst negen kinderen (baby’s of peuters), terwijl het in Brussel en Wallonië met zeven al hoog ervaren wordt (en terecht). Negen kinderen per kinderverzorger is het hoogste aantal in heel West-Europa. Wantoestanden in de crèches komen dan ook vaker voor.

De lonen zijn ook zo laag dat het steeds moeilijker wordt om nog kinderverzorgsters te vinden. Al enkele weken zakken ouders met hun baby af naar het vragenuurtje van het Vlaams parlement om aandacht te vragen voor de problemen in de kinderopvang. De sector was duidelijk aanwezig tijdens de betoging.

Ministers hebben geen voeling met de werkvloer

Mensen zijn kwaad en hebben het gevoel dat de negen (!) ministers in ons land die bevoegdheid zijn voor gezondheid, geen voeling meer hebben met wat er gebeurt op de werkvloer. Geen voeling met wat de werknemers meemaken en ook geen voeling met wat patiënten, bewoners en families meemaken. Dat is uiteraard allemaal aan elkaar gelinkt. Zorg is mensenwerk. Zonder voldoende tijd kan er niet goed verzorgd worden.

Maar federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) neemt de tegenovergestelde richting. Hij besliste begin dit jaar om de patiënten na hun operatie nog sneller naar huis te sturen. Voor het zorgpersoneel wil het zeggen: nog sneller alle zorg- en administratieve taken uitvoeren, nog minder tijd voor de patiënten. En de patiënten zullen buiten het ziekenhuis de nazorg moeten zoeken die ze nodig hebben. Bij de overwerkte huisarts en de ontbrekende thuiszorg, zeker?

“Vaak worden mensen te vroeg naar huis gestuurd en komen ze via de spoed terug. Meer doen met minder personeel, dat is de logica die Vandenbroucke volgt. Exact dezelfde logica die zijn voorgangster Maggie De Block ook volgde. Dat is schadelijk en het moet stoppen”, zegt Sofie Merckx, fractieleidster voor de PVDA in de Kamer en zelf huisarts.

Zorg is mensenwerk, investeer daarin

Er moet dringend geïnvesteerd worden, vindt Sofie Merckx. “Nu zit de sector in een neerwaartse spiraal: er is een gebrek aan middelen, steeds meer mensen stappen uit het vak en dat verhoogt de werkdruk voor hun collega’s. De jobs in de brede zorgsector moeten aantrekkelijker worden. Het start met een haalbare werkritme, hogere lonen en betere eindeloopbanen.”

Opvallend is dat niet alleen in België de zorgwerkers in actie komen. Ook in tal van andere landen komt de zorg onder druk te staan door de zieke logica van meer doen met minder.

Zo was er een nooit geziene staking van een groot deel van het ziekenhuispersoneel in het Verenigd Koninkrijk. De steun vanuit de patiënten en de publieke opinie was opmerkelijk.

Ook Frankrijk, Spanje en Portugal waren de afgelopen maanden het toneel van acties uit de zorg. In New York gingen 7.000 verpleegkundigen drie dagen in staking. Het resultaat was een loonstijging van 19% en het openstellen van 170 nieuwe jobs.

Dat zijn eisen die gelijk lopen met de eisen hier in België: meer loon, meer personeel, minder werklast en betere eindeloopbanen. En tot slot kan arbeidsduurvermindering met behoud van loon ervoor zorgen dat de jobs opnieuw aantrekkelijker wordt.

Schieten onze negen ministers nu wakker?